Τον κίνδυνο υποταγής της νομισματικής υποταγής στις ανάγκες του εκλογικού κύκλου διαβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και κάνει έκκληση προκειμένου οι κεντρικές τράπεζες να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους και να μην χαλαρώσουν πρόωρα τη νομισματική πολιτική, γεγονός το οποίο θα ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.
Στο πλαίσιο αυτό η Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Kristalina Georgieva προειδοποίησε την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2024 ότι οι κεντρικές τράπεζες αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πολιτική πίεση να μειώσουν τα επιτόκια, κατά τη διάρκεια μιας εκλογικής χρονιάς για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους.
Η Georgieva ανέφερε σε άρθρο της που αναρτήθηκε στον blog του ΔΝΤ ότι οι κεντρικές τράπεζες με ισχυρότερους βαθμούς ανεξαρτησίας έχουν μεγαλύτερη επιτυχία στον έλεγχο του πληθωρισμού και στη διαμόρφωση των προσδοκιών για τον έλεγχο των τιμών.
«Οι εκκλήσεις για μειώσεις επιτοκίων αυξάνονται, έστω και πρόωρα, και είναι πιθανό να ενταθούν καθώς ο μισός πληθυσμός του πλανήτη ψηφίζει φέτος», επισήμανε η Georgieva.
«Οι κίνδυνοι πολιτικής παρέμβασης στη λήψη αποφάσεων και στους διορισμούς προσωπικού των τραπεζών αυξάνονται.
Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικοί τραπεζίτες πρέπει να αντισταθούν σε αυτές τις πιέσεις», πρόσθεσε.
Η νομισματική σύσφιξη
Επισήμανε ότι η επιτυχία των κεντρικών τραπεζών στην αποτροπή μιας παγκόσμιας οικονομικής κατάρρευσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 ακολουθήθηκε γρήγορα από νομισματική σύσφιξη που είχε στόχο τη μείωση του πληθωρισμού.
Και οι δύο προσπάθειες ήταν συνάρτηση της ανεξαρτησίας τους και της αξιοπιστίας τους.
Αντίθετα, η Georgieva σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου υψηλού πληθωρισμού της δεκαετίας του 1970, οι κεντρικές τράπεζες δεν είχαν σαφείς εντολές στο καταστατικό τους να δώσουν προτεραιότητα στη σταθερότητα των τιμών, ούτε σαφές νομοθετικό πλαίσιο που να προστατεύει την αυτονομία τους στην άσκηση νομισματικής πολιτικής και ως αποτέλεσμα, συχνά πιέζονταν από πολιτικούς να μειώσουν τα επιτόκια.
Ανέφερε έρευνα του ΔΝΤ που δείχνει ότι μεταξύ 2007 και 2021, οι κεντρικές τράπεζες με ισχυρά αποτελέσματα ανεξαρτησίας ήταν πιο επιτυχημένες στο να διατηρήσουν υπό έλεγχο τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό και τις τιμές όπως είναι και το καθήκον που περιγράφεται από το καταστατικό τους.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Jerome Powell δήλωσε την Τετάρτη 20 Μαρτίου ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ βρίσκεται σε καλό δρόμο για τρεις μειώσεις επιτοκίων φέτος, αλλά ο χρόνος εξαρτάται από το εάν οι αξιωματούχοι της Fed επιβεβαιώσουν με βάση τα στοιχεία ότι ο πληθωρισμός μειώνεται προς το στόχο του 2%, ακόμη και όταν η ανάπτυξη ξεπεράσει τις προσδοκίες.
Η Fed έχει αντιμετωπίσει αυξανόμενες εκκλήσεις από την πολιτική τάξη των ΗΠΑ να μειώσει τα επιτόκια για να βοηθήσει στη μείωση του κόστους στεγαστικών δανείων για τους αγοραστές κατοικιών και στην ενίσχυση της χρηματοδότησης για μικρές επιχειρήσεις καθώς και project που αφορούν την «πράσινη μετάβαση».
Δημοσιονομική πολιτική και βιώσιμο χρέος
Η Georgieva σημείωσε ότι η ισχυρή διακυβέρνηση είναι σημαντική για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών και άλλοι κλάδοι της κυβέρνησης έχουν ευθύνες να βοηθήσουν τις κεντρικές τράπεζες να επιτύχουν τους στόχους τους, μεταξύ άλλων μέσω της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
«Η υιοθέτηση συνετών δημοσιονομικών πολιτικών που διατηρούν το χρέος βιώσιμο συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου της πίεσης στην κεντρική τράπεζα να παράσχει χρηματοδότηση χαμηλού κόστους στην κυβέρνηση, η οποία τελικά τροφοδοτεί τον πληθωρισμό», επισήμανε η Georgieva.
Πρόσθεσε ότι το ΔΝΤ είναι έτοιμο να παράσχει τεχνική βοήθεια στα κράτη μέλη που επιδιώκουν να ενισχύσουν τα πλαίσια νομισματικής πολιτικής τους.
«Καθιστούμε την ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής ρητό πυλώνα σε ορισμένα χρηματοδοτικά προγράμματα που υποστηρίζονται από το Ταμείο, συμφωνώντας με τα μέλη για ενέργειες για τη μέτρηση και την επίτευξή της», πρόσθεσε η Georgieva.
Ο Biden κατηγορεί την… εταιρική απληστία
Τους τελευταίους μήνες, υποστηρικτές του σημερινού status quo προκειμένου να ασκήσουν πιέσεις σε Fed και ΕΚΤ έχουν επανειλημμένα ισχυριστεί ότι ο πληθωρισμός «πέφτει» ή αλλιώς αποκλιμακώνεται γρήγορα.
Ο νομπελίστας Paul Krugman ήταν ένας από τους πλέον φανατικούς υποστηρικτές του Λευκού Οίκου και οπαδός ενός αποτυχημένου κεϋνσιανισμού που ισχυρίζονται ότι το πρόβλημα του πληθωρισμού των τιμών έχει … «επιλυθεί» και ότι καταγράφεται σημαντική αποκλιμάκωση των τιμών.
Τα στοιχεία του Φεβρουαρίου, ωστόσο, αποδείχθηκαν αναιρετικά γι’ αυτό το αφήγημα, επειδή γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι ο πληθωρισμός των τιμών στην πραγματικότητα δεν εξαφανίζεται.
Αντίθετα, οι αριθμοί από μήνα σε μήνα υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός των τιμών αυξάνεται.
Επιπλέον, ο σωρευτικός πληθωρισμός τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν τεράστιος.
Ο ΔΤΚ αυξήθηκε κατά 19,9 % από τον Φεβρουάριο του 2020 έως τον Φεβρουάριο του 2024.
Με άλλα λόγια, υποθέτοντας ότι ο ΔΤΚ υπολογίζεται χωρίς αλχημείες… —και καταγράφει την πραγματική έκταση της ανόδου των τιμών— το δολάριο έχει χάσει το ένα πέμπτο της αξίας του σε μόλις τέσσερις χρόνια.
Αυτό ήταν καταστροφικό για πολλούς αποταμιευτές και για όσους έχουν σταθερό εισόδημα.
Η απάντηση της κυβέρνησης Biden και του οικονομικού επιτελείου σε αυτό το αναντίρρητο γεγονός ήταν προβλέψιμη, καθώς ο Πρόεδρος κατηγόρησε την «εταιρική απληστία», όταν οι πραγματικές αιτίες είναι οι υπερβολικές δημόσιες δαπάνες που εκτινάσσουν το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και οι πολιτικές της κεντρικής τράπεζας που αύξησαν τεχνητά την προσφορά χρήματος με φθηνό χρήμα.
Ο Biden κατηγόρησε επανειλημμένα τον ιδιωτικό τομέα για αδικαιολόγητες … «αυξήσεις τιμών» και τη μείωση του μεγέθους ενός προϊόντος ενώ η τιμή του παραμένει η ίδια.
Η ταχέως αυξανόμενη προσφορά χρήματος
Μπορούμε να έχουμε καλύτερη εικόνα των πραγματικών αιτιών του πληθωρισμού των τιμών μόνο αν κοιτάξουμε κάπου αλλού εκτός από τον ιδιωτικό τομέα.
Πιο συγκεκριμένα, η επιτάχυνση του πληθωρισμού των τιμών που αναγκαζόμαστε τώρα να υπομείνουμε είναι το αποτέλεσμα των άνευ προηγουμένου αυξήσεων της προσφοράς χρήματος που σημειώθηκαν από τότε που ξεκίνησαν τα αναγκαστικά lockdown από την κυβέρνηση την άνοιξη του 2020.
Αντιμέτωποι με μία αναγκαστικά «κλειστή» οικονομία, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση κάλεσε την κεντρική τράπεζα, την Federal Reserve, να τυπώσει τεράστια νέα ποσά δολαρίων για διανομή στα εκατομμύρια των Αμερικανών των οποίων οι θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα καταστράφηκαν από τα lockdown.
Αυτές ήταν ουσιαστικά δωροδοκίες που είχαν σχεδιαστεί για…. να πληρώνουν Αμερικανούς για να κάθονται σπίτι τους και να ξοδεύουν τα τυπωμένα χρήματά τους.
Αυτό δημιούργησε μια άμεση πληθωριστική έκρηξη μέχρι τα μέσα του 2020.
Είναι εύκολο να κατανοήσουμε τους λόγους.
Η προσφορά χρήματος αυξήθηκε κατά 40% μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Φεβρουαρίου 2021, κατά 5,7 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η προσφορά χρήματος έχει συρρικνωθεί κάπως από τις αρχές του 2022, αλλά καθαρά, η προσφορά χρήματος έχει αυξηθεί κατά 4,7 τρισεκατομμύρια δολάρια από τον Φεβρουάριο του 2020.
Πρόκειται για αύξηση 32%.
Με τρέχουσα συνολική προσφορά χρήματος περίπου 19 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αυτό σημαίνει επίσης ότι το 25 % όλων των δολαρίων που υπήρξαν ποτέ τυπώθηκε μετά το 2020.
Αντιλαμβανόμαστε ότι η πηγή του κακού όσον αφορά τον πληθωρισμό δεν είναι η εταιρική απληστία αλλά η κυβερνητική επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και η Federal Reserve.
Αρχής γενομένης την πανδημία
Με άλλα λόγια, ο νομισματικός πληθωρισμός που τροφοδοτήθηκε από τα οικονομικά μέτρα για τον Covid δημιούργησε το σημερινό συνεχιζόμενο σπειράλ ανόδου τιμών-πληθωρισμού.
Οι οικονομολόγοι του… καθεστώτος έχουν επανειλημμένα προσπαθήσει να συσκοτίσουν την παραπάνω πραγματικότητα με.. ισχυρισμούς για «πτώση του πληθωρισμού», αλλά οι καταναλωτές μπορούν να δουν ότι τα παντοπωλεία, τα καύσιμα κατοικιών και οι υπηρεσίες είναι όλα σημαντικά πιο ακριβά από ό,τι πριν από λίγα χρόνια.
Ορισμένοι οικονομολόγοι θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι αυτό δεν είναι μεγάλη υπόθεση επειδή υπήρξε επίσης πληθωρισμός τιμών στους μισθούς.
Δυστυχώς για τους κανονικούς ανθρώπους, οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2022 και του 2023 και συνεχίζουν να παρουσιάζουν μόνο πολύ αναιμική ανάπτυξη.
Ο φαύλος κύκλος μιας λανθασμένης νομισματικής πολιτικής θα κορυφωθεί εξελισσόμενος σε μια μείζονα οικονομική κρίση.
www.bankingnews.gr