Την εξίσωση των συνεπειών της μεγάλης αύξησης του κόστους δανεισμού στην ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά και του επίμονου πληθωρισμού, καλούνται να λύσουν σήμερα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι οποίοι αναμένεται ευρέως να αφήσουν αμετάβλητα τα επιτόκια κατά τη συνεδρίασή τους στην Αθήνα.
Μια απόφαση να σταματήσουν τις αυξήσεις, θα τερμάτιζε ένα σερί 10 συνεχόμενων αυξήσεων που οδήγησαν τα επιτόκια να ανέβουν ταχύτερα και περισσότερο από ποτέ.
Από τον Ιούλιο του 2022, η ΕΚΤ ανέβασε τα επιτόκια κατά 450 μονάδες βάσης για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην άνοδο των τιμών της ενέργειας στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο μακρύς κύκλος σύσφιξης οδήγησε το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 4%, το υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία της κεντρικής τράπεζας.
Επίμονος ο πληθωρισμός
Την ίδια ώρα, ο επίμονος πληθωρισμός έχει φτάσει στο 4,3% τον Σεπτέμβριο, από το διψήφιο υψηλό του προς τα τέλη του περασμένου έτους.
Ενώ ο δείκτης εξακολουθεί να είναι υπερδιπλάσιος του στόχου της ΕΚΤ για 2%, το αυξανόμενο κόστος δανεισμού έχει επίσης δείξει σημάδια επιβάρυνσης για το νομισματικό μπλοκ.
Οι οικονομικές προβλέψεις της ΕΚΤ αναθεώρησαν προς τα κάτω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη, ενώ το ξέσπασμα της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή θόλωσε περαιτέρω τον ορίζοντα.
Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ ήταν απίθανο να σκεφτεί «σοβαρά» να αυξήσει ξανά τα επιτόκια αυτή τη στιγμή «εν μέσω της αυξανόμενης αβεβαιότητας για τις παγκόσμιες προοπτικές», δήλωσε ο αναλυτής της Pictet, Frederik Ducrozet.
«Ενώ ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται, οι επιθέσεις στο Ισραήλ και οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά πετρελαίου, θέτουν έναν νέο ανοδικό κίνδυνο για τον πληθωρισμό», δήλωσε ο Dirk Schumacher, αναλυτής για την ΕΚΤ στη Natixis.
«Ταυτόχρονα, οι καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη έχουν επίσης αυξηθεί, περιπλέκοντας περαιτέρω την εικόνα για την ΕΚΤ».
Σαφής αντίκτυπος
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ βρίσκονταν σε κατάσταση «βλέπουμε και αξιολογούμε» είπε ο Ducrozet, με τις νέες επίσημες προβλέψεις να δημοσιεύονται μόλις στην επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου τον Δεκέμβριο.
Τα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία, ωστόσο, έδειξαν μια απαισιόδοξη εικόνα της ευρωζώνης που θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να απέχουν από περισσότερες αυξήσεις.
Η επιχειρηματική δραστηριότητα στο μπλοκ κατρακύλησε τον Οκτώβριο, σύμφωνα με έρευνα του Purchasing Managers’ Index (PMI) που πραγματοποιήθηκε από την S&P Global, αυξάνοντας την πιθανότητα ήπιας ύφεσης το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν επίσης αυστηροποιήσει τα κριτήρια δανεισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, σύμφωνα με την έρευνα της ίδιας της ΕΚΤ για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα.
«Οι ασθενέστερες οικονομικές συνθήκες και τα υψηλότερα επιτόκια έχουν σαφή αντίκτυπο», δήλωσε ο οικονομολόγος της ING, Bert Colijn.
Η συμπίεση δανεισμού ήταν ένα σημάδι ότι η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ τροφοδοτούσε με «εμπόδια» την οικονομία, είπε ο Colijn.
Ένας καλός λόγος για να μην προχωρήσουμε περαιτέρω, ανέφερε, «ειδικά δεδομένου του γεγονότος ότι η ίδια η ΕΚΤ αναμένει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο των υψηλότερων επιτοκίων στις αρχές του 2024».
Εν τω μεταξύ, η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο εκκαθάρισης του ισολογισμού της γρηγορότερα από ό,τι έχει προγραμματιστεί επί του παρόντος για να εφαρμόσει περαιτέρω τα φρένα στον πληθωρισμό.
Παύση ή αναμονή;
Το 26μελές διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αναμφίβολα θα συζητούσε το ενδεχόμενο, αλλά πιθανότατα θα «απωθούσε» την ιδέα, αναβάλλοντας μια απόφαση για μεταγενέστερη ημερομηνία, δήλωσε ο Ducrozet.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ Christine Lagarde έχει αναγνωρίσει τον «πόνο» που νιώθουν οι καταναλωτές ως αποτέλεσμα των επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων, αλλά έχει προειδοποιήσει να μην υποχωρήσουν πολύ σύντομα.
Ενώ ο πληθωρισμός έχει μειωθεί, η ΕΚΤ δεν αναμένει ότι θα επιστρέψει στον στόχο του 2% πριν από το 2025, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις της.
Οι αναλυτές θα ακούσουν προσεκτικά τις παρατηρήσεις της Lagarde μετά την απόφαση για το επιτόκιο, για να προσπαθήσουν να ανακαλέσουν τις επόμενες κινήσεις της ΕΚΤ.
Η Lagarde θα «άφηνε στο τραπέζι την επιλογή περαιτέρω αυξήσεων των επιτοκίων», αν η ΕΚΤ δεν αυξήσει ξανά, δήλωσε ο Jack Allen-Reynolds της Capital Economics.
Η διατήρηση των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδά τους αυτή την εβδομάδα θα μπορούσε να παρουσιαστεί ως μια προσωρινή «παύση», είπε ο Allen-Reynolds, αλλά υπήρχε κάθε πιθανότητα η παύση να γίνει «οροπέδιο».
Το ερώτημα τώρα, σύμφωνα με τον αναλυτή της Pictet Ducrozet, ήταν «πόσο καιρό τα επιτόκια πολιτικής θα πρέπει να διατηρηθούν στα τρέχοντα επίπεδα».
www.bankingnews.gr