Με το «καλημέρα» της νέας της θητείας η Κυβέρνηση θα αρχίσει να «ξεδιπλώνει» -σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις- τα μέτρα τα οποία προτίθεται να υιοθετήσει για την στήριξη εργαζομένων και συνταξιούχων κατά την διάρκεια αυτής της 4ετίας: Από τον Δεκέμβριο του ΄23 υπολογίζεται πως θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται «πακέτο» ενίσχυσης των εισοδημάτων, ταυτόχρονα με μειώσεις φόρων, αλλά και εισφορών. Μάλιστα, δεν αποκλείεται αυτό το «πακέτο» να «εμπλουτιστεί» στην πορεία.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Άλλωστε το Μαξίμου «ποντάρει» πολλά και στην «χρυσή εφεδρεία» για «έξτρα παροχές», που δεν είναι άλλη από τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο ο οποίος αναμένεται να δημιουργηθεί μετά την βίαιη πτώση των τιμών φυσικού αερίου.
Τι προγραμματίζει η Κυβέρνηση για τους συνταξιούχους
Ποια είναι όμως τα «σίγουρα» μέτρα που θα λάβει η νέα Κυβέρνηση; Δηλαδή εκείνα που δεν εξαρτώνται από «δημοσιονομικό χώρο» και που εκτός εξαιρετικού απροόπτου θα εφαρμοστούν κανονικά και μάλιστα άμεσα;
Ας ξεκινήσουμε από τους συνταξιούχους. Η νέα Κυβέρνηση προγραμματίζει:
- νέα αύξηση 3,4% στις συντάξεις από 1/1/2024.
- Χορήγηση επιδόματος προσωπικής διαφοράς: Το μέτρο αναμένεται να αποκτήσει μονιμότερο χαρακτήρα, ώστε να μην χάνονται οι ετήσιες αυξήσεις, όπως συνέβη φέτος σε 1,1 εκατομμύρια συνταξιούχους. Το επικρατέστερο σενάριο είναι να επαναληφθεί η καταβολή του επιδόματος προσωπικής διαφοράς (200-300 ευρώ) σε όσους χάσουν την αύξηση του 2024. Ωστόσο, υπάρχει και το ενδεχόμενο να ενσωματωθεί στη σύνταξη ένα μέρος της διαφοράς και το υπόλοιπο να δίνεται ως έκτακτη ενίσχυση.
- Μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από φαρμακευτική δαπάνη. Η παρέμβαση έχει να κάνει με την κατάργηση της συμμετοχής στα φάρμακα για όσους συνταξιούχους έπαιρναν ΕΚΑΣ έως το 2020.
- Απονομή επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ εντός διαστήματος δύο μηνών.
Το σχέδιο για τους μισθούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα
Στο πεδίο των μισθών των εργαζομένων δρομολογείται:
- η αύξηση σε βάθος τετραετίας του κατώτατου μισθού του ιδιωτικού τομέα στα 950 ευρώ (από 780 ευρώ σήμερα) κάτι που υπολογίζεται ότι θα συμπαρασύρει και του υπόλοιπους μισθούς σε αύξηση περίπου 25% (στα 1.500 ευρώ ο μέσος μισθός από 1.170 ευρώ σήμερα).
- Υιοθέτηση νέου μισθολογίου και «μπόνους» στους δημοσίους υπαλλήλους από την 1/1/2024
- θα μειώσει περαιτέρω κατά μία ποσοστιαία μονάδα τις εργοδοτικές και ασφαλιστικές εισφορές
Τι θα αλλάξει στο αφορολόγητο για οικογένειες
Στο πεδίο των άμεσων φόρων θα υπάρξει «ψαλίδι»: Η νέα Κυβέρνηση ουσιαστικά θα «πριμοδοτήσει» με «ενισχυμένο» αφορολόγητο τις οικογένειες με παιδιά. Έτσι, αφήνει σταθερό το ποσό στα 8.636 ευρώ για άγαμους, αλλά το αυξάνει 1.000 ευρώ για κάθε τέκνο, στα ζευγάρια που έχουν παιδιά.
- Συγκεκριμένα, για ζευγάρι με 1 τέκνο, ανεβαίνει το αφορολόγητο από 9.000 στα 10.000 ευρώ, ζευγάρι με 2 παιδιά από 10.000 ευρώ στα 11.000, για ζευγάρι με 3 παιδιά πάει από 11.000 στα 12.000 ευρώ και ζευγάρι με 4 παιδιά από 12.000 ευρώ στα 13.000.
- Μεθοδεύεται ακόμη το «κούρεμα» των τεκμηρίων κατά 30%.
Η… σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος
Η Νέα Δημοκρατία έχει προαναγγέλλει ακόμη σταδιακή κατάργηση ως το 2027 του «μνημονιακού» τέλους επιτηδεύματος, ο οποίος επιβάλλεται στους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ μιλά και για σταδιακή μείωση του ΦΠΑ, υπό προϋποθέσεις.
Πού θα βρεθούν όμως τα χρήματα για να υλοποιηθούν όλες αυτές οι εξαγγελίες; Η πηγή χρηματοδότησης των παρεμβάσεων της ΝΔ έχει βασική προϋπόθεση ότι η ελληνική οικονομία θα κινείται με ρυθμούς 3% ετησίως. Αυτός ο ρυθμός είναι πρόκληση καθώς συνεπάγεται υψηλή ροή επενδύσεων.
Επομένως, για να πληρωθεί ο «γαλάζιος» λογαριασμός των 2 δισ. ευρώ ετησίως, η ΝΔ βάζει ως κύρια πηγή «χρηματοδότησης» την ανάπτυξη.
Επίσης, οι υποσχέσεις της είναι «συγκρατημένες»: Για παράδειγμα, το κόστος της εξαγγελίας για την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις ανέρχεται στα 400 εκατ. ευρώ. Το τέλος αυτό ξεκινά από 400 ευρώ και φθάνει τα 1.000 ευρώ. Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η ΝΔ δεσμεύεται για σταδιακή μείωση 20% του τέλους επιτηδεύματος το 2025, 30% το 2026 και κατάργηση έως το τέλος της τετραετίας το 2027. Επομένως αυτό το ποσό μοιράζεται σε μια διάρκεια τεσσάρων ετών.
Η «χρυσή εφεδρεία» για μελλοντική στήριξη των νοικοκυριών
Επιπλέον όπως όλα δείχνουν ενδεχομένως να προκύψει και πρόσθετη δημοσιονομική ευελιξία (και άρα μεγαλύτερος χώρος είτε για «ενίσχυση» των μέτρων που ήδη έχουν αποφασιστεί είτε για επιπλέον μέτρα «στήριξης» ευάλωτων νοικοκυριών) από τη σημαντική πτώση των τιμών της ενέργειας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο προϋπολογισμός δομήθηκε με βάση την παραδοχή μιας μέσης τιμής φυσικού αερίου 120€/Μwh, όταν το φυσικό αέριο έχει φτάσει να υποχωρεί ακόμη και κάτω κι από τα 33€/Mwh!!
Ως αποτέλεσμα στο «περιβόητο» Μεσοπρόθεσμο αναφέρεται ότι τελικά θα χρειαστούν πολύ λιγότερα χρήματα από το Πράσινο Ταμείο για τις επιδοτήσεις των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος νοικοκυριών κι επιχειρήσεων από ότι υπολογιζόταν αρχικά, περίπου 1,7δισ. € έναντι 7,65 δισ. €.
Αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι το 1δισ. € του αποθεματικού που έχει προβλεφθεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης δεν θα χρειαστεί και μπορεί να αποτελέσει επίσης «χρυσή εφεδρεία» μελλοντικών ενισχύσεων.
Φυσικά δημοσιονομικός χώρος μπορεί να προκύψει μέσα στη χρονιά κι από άλλες πηγές όπως λ.χ. υψηλότερη από την εκτιμώμενη ανάπτυξη ή περισσότερα έσοδα από τον τουρισμό ( ο ΕΟΤ εκτιμά επιπλέον 2δισ€ σε σχέση με το 2019).
Με βάση το ΜΠΔΣ ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος θα φτάσει το 2,3% και θα ανέβει στο 3% τη διετία 2024 και 2025 ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα από το 2024 κι έπειτα θα ξεπερνά το 2% χωρίς να προβλέπονται επιπλέον φόροι και επιβαρύνσεις ενώ οι προβλέψεις περιλαμβάνουν το κόστος της αύξησης των συντάξεων κάθε χρόνο στο ύψος του 50% του αθροίσματος πληθωρισμού κι ανάπτυξης καθώς και τον επανασχεδιασμό του μισθολογίου στο Δημόσιο που οδηγεί σε αυξήσεις ύψους 500εκατ€.
Αντίθετα στις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου δεν περιλαμβάνονται οι εξαγγελίες της ΝΔ στο πλαίσιο της προεκλογικής διαδικασίας (ούτε φυσικά οι πολλαπλάσιου δημοσιονομικού κόστους εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ) που υπολογίζονται σε 0,1% του ΑΕΠ για το 2024 και 0,3% του ΑΕΠ για τα έτη 2025 και 2026.