Το φράγμα των 400 δισ. ευρώ έσπασε τον Δεκέμβριο του 2022 το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας. Μάλιστα έχει υπερβεί του επίσημου στόχου που έχει θέσει το υπουργείο Οικονομικών στον Προϋπολογισμό κατά σχεδόν 8 δισ. ευρώ!
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας στο τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου εκτινάχθηκε στο ποσό των 400,28 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 11,94 δισ. ευρώ, σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2021 που είχε διαμορφωθεί σε 388,34 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, ο στόχος του ΥΠΟΙΚ ήταν το συνολικό χρέος να συγκρατηθεί στο τέλος του 2022 στο ποσό των 392,3 δισ. ευρώ, αλλά τελικά διαμορφώθηκε σε επίπεδα υψηλότερα κατά 7,98 δισ. ευρώ. Ακόμη, το ακαθάριστο χρέος της χώρας ανήλθε τον Δεκέμβριο του 2022 στο 190,5% του ΑΕΠ, από 194,5% του ΑΕΠ το 2021, με τη βελτίωση να οφείλεται καθαρά στην ποσοτική αύξηση του ΑΕΠ στη διάρκεια του προηγούμενου έτους.
Η διαφορά με της Γενικής Κυβέρνησης
Τα συγκεκριμένα στοιχεία αφορούν στο ακαθάριστο δημόσιο χρέος ή χρέος Κεντρικής Διοίκησης, το οποίο διαφέρει από το χρέος Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο αποτελεί τον δείκτη παρακολούθησης των δημοσιονομικών επιδόσεων των κρατών.
Σύμφωνα με τον ορισμό της Eurostat, από το συνολικό ακαθάριστο χρέος των κρατών αφαιρούνται:
- Τα κρατικά ομόλογα που κατέχουν ασφαλιστικά ταμεία και οι ΟΤΑ και άλλοι δημόσιοι φορείς, το αποκαλούμενο ενδοκυβερνητικό χρέος, το οποίο, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού το 2022, υπολογίζονται σε 21,2 δισ. ευρώ
- Τα κέρματα και οι επενδύσεις σε κρατικά ομόλογα των νομικών προσώπων, το ύψος των οποίων για το 2022 υπολογίζεται από το ΥΠΟΙΚ σε 16,1 δισ. ευρώ
- Με την αφαίρεση του ενδοκυβερνητικού χρέους προκύπτει το χρέος Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο, σύμφωνα με τον στόχο του ΥΠΟΙΚ και με την προϋπόθεση ότι το χρέος Κεντρικής Διοίκησης θα συγκρατείτο στα επίπεδα των 392,3 δισ. ευρώ, θα διαμορφωνόταν στο ποσό των 355 δισ. ευρώ ή στο 168,9% του ΑΕΠ. Ωστόσο μετά την απροσδόκητη αύξηση του συνολικού χρέους κατά 8 δισ. ευρώ είναι προφανές ότι έχει επηρεαστεί και το χρέος Γενικής Κυβέρνησης, αλλά τα οριστικά στοιχεία θα εκδοθούν στο προσεχές δίμηνο.
Πληρώνουμε ακριβά τις επενδύσεις
Από τα αναλυτικά στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους προκύπτει πως η αύξηση του δημόσιου χρέους προήλθε από τον νέο δανεισμό, το ύψος του οποίου ήταν υψηλότερο από τις εξοφλήσεις τίτλων που έληξαν. Παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια αυξήθηκαν ραγδαία, ο στόχος της κυβέρνησης για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας «πάση θυσία» πριν από τις εκλογές είχε ως συνέπεια η χώρα μας να βγαίνει στις αγορές ανά τακτά χρονικά διαστήματα, με το επιχείρημα ότι μακρά απουσία θα έδινε το αντίθετο «σήμα», ότι δηλαδή η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε κίνδυνο. Ειδικότερα, στη διάρκεια του 2022 εκδόθηκαν μακροπρόθεσμοι τίτλοι αξίας 8.202 εκατ. ευρώ και εξοφλήθηκαν ομόλογα αξίας 4.352 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να προστεθούν στο χρέος 3.850 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα το χρέος επιβαρύνθηκε από το «ισοζύγιο» νέων εκδόσεων και εξοφλήσεων, δανείων, εντόκων γραμματίων και repos, συν αλλαγές στην ισοτιμία, με αποτέλεσμα η συνολική επιβάρυνση στο χρέος να φτάσει σε 11,94 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με το 2021. Από το συνολικό ποσό του χρέους των 400,28 δισ. ευρώ, τα 303,54 δισ. ευρώ αποτελούνται από δάνεια και τα υπόλοιπα, περίπου 97 δισ. ευρώ, είναι ομόλογα και έντοκα γραμμάτια. Το υπόλοιπο των δανείων του Μηχανισμού Στήριξης ανερχόταν στο τέλος του Δεκεμβρίου σε 235,57 δισ. ευρώ, μειωμένο σε σχέση με το τέλος του 2021, που ήταν 242,62 δισ. ευρώ.
Ακαθάριστο δημόσιο χρέος:
Χρονικό διάστημα Δημόσιο χρέος
Δεκέμβριος 2022 400,28 δισ. €
Δεκέμβριος 2021 388,34 δισ. €
Απόκλιση 2022 / 2021 11,94 δισ. €
Στόχος ΥΠΟΙΚ 2022 11,94 δισ. €
Απόκλιση από στόχο ΥΠΟΙΚ 7,98 δισ. €
Πηγή: Γενικό Λογιστήριο του Κράτους
«Πονοκέφαλος» οι κρατικές εγγυήσεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το ποσό των κρατικών εγγυήσεων στο τέλος του Δεκεμβρίου 2022 ανήλθε σε 29,63 δισ. ευρώ, μειωμένο σε σχέση με το ποσό των 30,66 δισ. ευρώ, που ήταν τον Δεκέμβριο του 2021. Από το συνολικό ποσό των 29,63 δισ. ευρώ, τα 17,91 δισ. ευρώ αφορούν τις εγγυήσεις που δόθηκαν στις τράπεζες, στο πλαίσιο του προγράμματος Ηρακλής.