Σε «σταυρόλεξο» για δύσκολους λύτες έχει εξελιχθεί η επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ λόγω της ακρίβειας, με τους καταναλωτές να έχουν το κινητό στο χέρι για να κάνουν τους υπολογισμούς τους στο κομπιουτεράκι και παράλληλα τα μάτια τους… ορθάνοιχτα για να προστατευτούν από παραπλανητικές τακτικές.
Μέχρι στιγμής, γνωρίζαμε για «τσουχτερές» αυξήσεις στις τιμές και μειωμένο περιεχόμενο στις συσκευασίες – το λεγόμενο shrinkflation. Στο «καλάθι» των καταγγελιών έρχεται να προστεθεί το εξής παράδοξο: Να εμφανίζεται το ίδιο προϊόν, στην ίδια συσκευασία, σε διαφορετική τιμή. Όλα αυτά στο ίδιο σούπερ μάρκετ, απλά σε διαφορετική θέση. Συγκεκριμένα, όπως αποκάλυψε η εκπομπή του OPEN Ανοιχτή Επικοινωνία, τυρί του τοστ σε συσκευασία 350 γραμμαρίων είχε 5,90 ευρώ στον έναν διάδρομο του καταστήματος γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ και 6,40 ευρώ σε άλλο σημείο του ίδιου καταστήματος.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης το παράδειγμα μοσχαρίσιου κιμά (450 γραμμάρια) που μέσα στο «καλάθι του νοικοκυριού» κοστίζει 4,09 ευρώ και το ίδιο πακέτο σε άλλο διάδρομο (εκτός «καλαθιού») έχει τιμή 4,89 ευρώ.
«Είναι κάποιες καταγγελίες που έχουν ακουστεί. Πρέπει να ελέγχουν για να δούμε αν υπάρχει τέτοιο ζήτημα. Η γενική εικόνα στα σούπερ μάρκετ είναι ότι όλα τα προϊόντα βρίσκονται σε μια θέση, είτε βρίσκονται στο καλάθι είτε κάπου αλλού. Το φαινόμενο που αναφέρετε ξενίζει, όμως θα το ελέγξουμε για να δούμε αν ισχύει» απάντησε ο Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή, μιλώντας στο κεντρικό μαγκαζίνο του Realfm 97,8 με τους Νίκο Στραβελάκη και Ελισάβετ Σαλαμάρα.
«Το προϊόν που βρίσκεται στο καλάθι του νοικοκυριού, είναι δηλωμένο από το σούπερ μάρκετ στη πλατφόρμα e-katanalotis. Έχει δημοσιευμένη την τιμή του. Άρα το συγκεκριμένο σούπερ μάρκετ δεν μπορεί να πωλεί το συγκεκριμένο προϊόν σε άλλη τιμή, από αυτή που προβλέπεται στο e-katanalotis» τόνισε ο κ. Αναγνωστόπουλος, διευκρινίζοντας πως αυτό δεν μπορεί να συμβεί ούτε στην περίπτωση που πρόκειται για διαφορετική παρτίδα, καθώς μιλάμε για το ίδιο προϊόν.
«Δεν μπορεί να έχει και δεύτερη τιμή το ίδιο προϊόν. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για εξαπάτηση. Η γενική εικόνα όμως που έχουμε στην αγορά δεν είναι αυτή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι αλλαγές στα καρτελάκια με τις τιμές των προϊόντων
Οι καταναλωτές πλέον, προκειμένου να κάνουν ορθή σύγκριση στις τιμές, πρέπει να ελέγχουν την τιμή ανά κιλό και όχι το πόσο κοστίζει το προϊόν, ώστε να μην πέφτουν στην παγίδα της μειωμένης ποσότητας στις συσκευασίες.
Βέβαια, έχει παρατηρηθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, η τιμή ανά κιλό αναγράφεται στα καρτελάκια με αρκετά μικρή γραμματοσειρά, με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να μην το προσέχει και να βλέπει μόνο την βασική τιμή. Γι’ αυτό και το υπουργείο Ανάπτυξης έχει προαναγγείλει αλλαγές στα καρτελάκια των σούπερ μάρκετ που αναγράφουν την τιμή ενός προϊόντος.
«Το να έχουμε μια μικρότερη συσκευασία που να προσφέρεται στον καταναλωτή δεν είναι παράνομο. Επιτρέπεται σε κάθε επιχείρηση να προσφέρει στους πελάτες της, είτε μικρότερη συσκευασία, είτε λιγότερη ποσότητα, αρκεί να μην ξεπερνά το περιθώριο κέρδους που προβλέπεται», τόνισε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή και κάλεσε τους καταναλωτές να είναι προσεκτικοί.
«Ο καταναλωτής πρέπει να προσέχει πολύ τι αγοράζει. Για να γίνεται ακόμη πιο αισθητό αυτό, είναι σημαντικό να γίνει εντονότερη η επισήμανση της τιμής του κιλού γιατί ζούμε σε καθεστώς σημαντικών πληθωριστικών πιέσεων, που ευνοεί τα φαινόμενα που αναφέρετε και ενδεχομένως μπορούν να παραπλανήσουν τον μη προσεκτικό καταναλωτή.
Ερχόμαστε με νέες διατάξεις που θα προβλέπουν πολύ σύντομα ότι στα σούπερ μάρκετ οι καταναλωτές θα μπορούν να παρατηρούν με έναν τρόπο ευκρινή τόσο την τιμή του κιλού όσο και την τιμή της συσκευασίας που αγοράζουν, προκειμένου να καταλαβαίνουν αμέσως αν έχει διαφοροποιηθεί η τιμή του κιλού και αν η αύξηση της τιμής είναι δυσβάσταχτη για αυτούς προκειμένου να επιλέξουν κάτι άλλο» συμπλήρωσε ο κ. Αναγνωστόπουλος.
Οι έλεγχοι και τα πρόστιμα
«Υπάρχουν έλεγχοι και διατάξεις περί αισχροκέρδειας και στις περιπτώσεις στις οποίες η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται από μια επιχείρηση για να αυξήσει την κερδοφορία της, να αισχροκερδήσει δηλαδή σε βάρος του καταναλωτή, τότε συλλαμβάνονται και επιβάλλονται πρόστιμα», είπε.
«Πρόστιμα έχουν επιβληθεί και σε περιπτώσεις που υπάρχει παραπλανητική ή ελλιπής σήμανση για το καλάθι του νοικοκυριού ή ο καταναλωτής δεν ενημερώνεται σωστά για το περιεχόμενο και την υφή του προϊόντος που αγοράζει» πρόσθεσε ο κ. Αναγνωστόπουλος.
Ερωτηθείς για τους ελέγχους που γίνονται στις βιομηχανίες, καθώς παρατηρείται ότι τα προϊόντα φτάνουν στα σούπερ μάρκετ ήδη με υψηλή τιμή, απάντησε:
«Οι έλεγχοι που γίνονται στη λιανική συμπιέζουν και τις βιομηχανίες υπό την έννοια ότι τα σούπερ μάρκετ δεν είναι μικρές επιχειρήσεις και έχουν μεγάλη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με τη βιομηχανία. Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο σε αυτή καθαυτή τη βιομηχανία, είναι πιο σύνθετος, δεν σημαίνει όμως ότι δεν γίνεται. Ένα σημαντικό πρόβλημα που υπάρχει στον έλεγχο των τιμών στη βιομηχανία, είναι ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό προϊόντων που καταναλώνουμε στη χώρα μας, είναι εισαγόμενα, που σημαίνει ότι η παραγωγή τους γίνεται στο εξωτερικό, όπου οι ελληνικές ελεγκτικές αρχές δεν μπορούν να κάνουν κάτι», υπογράμμισε ο κ. Αναγνωστόπουλος.
Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές στα τρόφιμα ενώ μειώνονται οι τιμές στην ενέργεια
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα έχει μικρότερο πληθωρισμό τροφίμων από το μέσο όρο της Ευρωζώνης και από τους χαμηλότερους στην Ε.Ε. Πότε όμως θα πέσουν οι τιμές;
«Εφόσον οι τιμές των καυσίμων και των ενεργειακών προϊόντων παραμείνουν στα επίπεδα που βρίσκονται σήμερα, για κάποιο χρονικό διάστημα 2-3 μηνών, θα φανεί άμεσα η αποκλιμάκωση και στα τρόφιμα. Πάντως αν παρατηρήσει κανείς τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Εurostat θα διαπιστώσει ότι για πρώτη φορά τον μήνα Δεκέμβριο, καταγράφηκαν και μειώσεις σε κατηγορίες προϊόντων, και στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες του εξωτερικού» είπε στον Realfm 97,8 ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα στο ηλιέλαιο και στο αλεύρι, έχουν παρουσιαστεί κάποιες μειώσεις.
«Αυτή η χρονική διαφορά μεταξύ πληθωρισμού τροφίμων και γενικού πληθωρισμού, οφείλεται στο ότι τα προϊόντα που σήμερα καταναλώνουμε, έχουν επιβαρυνθεί με το ενεργειακό κόστος του παρελθόντος. Όταν τα αποθέματα που καταναλώνουμε σήμερα θα αρχίσουν να εξαντλούνται και θα αντικατασταθούν από νέα αποθέματα που έχουν παραχθεί με χαμηλότερες ενεργειακές τιμές, θα αρχίσουμε να βλέπουμε σιγά σιγά την αποκλιμάκωση στις τιμές», κατέληξε ο Σωτήρης Αναγνωστόπουλος.