Το σούπερ μάρκετ έχει γίνει «ακριβό σπορ» παρά τις πρωτοβουλίες να μετριαστούν οι επιπτώσεις των ανατιμήσεων, όπως το καλάθι του νοικοκυριού ή το επερχόμενο market pass. Οι καθημερινές αγορές των καταναλωτών, οι οποίοι πρέπει να διαβάζουν προσεκτικά τα ταμπελάκια των προϊόντων που βάζουν στο καρότσι και να συγκρίνουν τιμές, έχουν μετατραπεί σε «πονοκέφαλο».
Έρευνα της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος μεταξύ άλλων «ακτινογραφεί» το τι ακριβώς συμβαίνει με το «καλάθι του νοικοκυριού», το οποίο ναι μεν χαρακτηρίζει ως μια θετική ενέργεια και σκέψη από πλευράς του υπουργείου Ανάπτυξης, ωστόσο, φαίνεται να μην έχει λειτουργήσει στο 100% ως ανάχωμα στην ακρίβεια έως τώρα.
Η έρευνα της ΕΕΚΕ για τις τιμές και τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» από την έναρξη της εφαρμογής του έως σήμερα, έδειξε ότι ορισμένα προϊόντα εντάσσονται στο καλάθι του νοικοκυριού, στη συνέχεια βγαίνουν από το καλάθι, αυξάνεται η τιμή τους και όταν εντάσσονται εκ νέου η τιμή τους είναι αυξημένη.
Για παράδειγμα ζάχαρη λευκή κρυσταλλική του 1 κιλού μπήκε στο καλάθι το χρονικό διάστημα 4-10 Ιανουαρίου 2023 στην τιμή των 1,15 ευρώ και στο καλάθι από 18-24 Ιανουαρίου εντάχθηκε στην τιμή των 1,25 ευρώ, δηλ. υπήρξε αύξηση 8,70%.
Κρέμα για βρέφη τη μία εβδομάδα είχε τιμή εντός του καλαθιού 1,66 ευρώ, την επόμενη 2,29 ευρώ δηλ. πρόκειται για μια αύξηση της τάξεως του 37,95%.
Αντισηπτικό gel με αντλία κόστιζε εντός καλαθιού από 16-22 Νοεμβρίου 2022 1,16 ευρώ και το διάστημα από 18-24 Ιανουαρίου 2023 κόστιζε 3,63 ευρώ. Πρόκειται για μια αύξηση της τάξεως του 212,93%.
Τα άλλα συμπεράσματα της έρευνας της ΕΕΚΕ για το «καλάθι του νοικοκυριού»
Η έρευνα της ΕΕΚΕ για τις τιμές και τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο Καλάθι του Νοικοκυριού από την έναρξη της εφαρμογής του έως σήμερα, έδειξε ακόμη ότι:
Δεν είναι δυνατή η πραγματική αποτίμηση της συνολική μείωσης τιμής του Καλαθιού του Νοικοκυριού καθώς:
α. δεν είναι συγκρίσιμα τα προϊόντα σε ορισμένες κατηγορίες, όπως: νωπό χοιρινό (συσκευασμένο ή μη), νωπό κοτόπουλο (συσκευασμένο ή μη), κατεψυγμένα ψάρια
β. Τα προϊόντα της ίδιας κατηγορίας που εντάσσονται στο Καλάθι του Νοικοκυριού τη μία εβδομάδα, στις επόμενες εβδομάδες αντικαθίστανται από προϊόντα που διαφέρουν ως προς το βάρος ή την ετικέττα (επώνυμο προϊόν ή προϊόν ιδιωτικής ετικέτας.
Προϊόντα που εισέρχονται στο Καλάθι του Νοικοκυριού και στη συνέχεια εξέρχονται, η τιμή τους αυξάνεται.
Παρατηρήθηκε επίσης προϊόν εντός του Καλαθιού του Νοικοκυριού να έχει αυξημένη τιμή σε σχέση με το ίδιο προϊόν που βρισκόταν στο εβδομαδιαίο φυλλάδιο προσφορών της αλυσίδας.
Επίσης, δεν υπάρχουν σε όλες τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ προϊόντα για τις 51 κατηγορίες προϊόντων, σε παράβαση της παρ. 2 του αρθρ. 3β της υπ. αριθμ. 108669 Υπουργικής Απόφασης (ΥΑ) στην οποία αναφέρεται ότι «2.Στις επιχειρήσεις που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 3α επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ ανά κατάστημα στο οποίο συντελείται η παράβαση.»
Αν και προβλέπεται από την παρ.2 του αρθ.3α της ΥΑ 108669 η διαχείριση της έλλειψης και αντικατάστασης προϊόντων στο Καλάθι του Νοικοκυριού, οι επιτόπιοι έλεγχοι από την ΕΕΚΕ καταδεικνύουν ότι ορισμένα προϊόντα δεν βρίσκονταν σε απόθεμα από την πρώτη ημέρα της έναρξης της νέα εβδομάδας του Καλαθιού του Νοικοκυριού.
Υπάρχουν τέλος αλυσίδες που περιλαμβάνουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε ποσοστό περίπου 90% του συνόλου των προϊόντων.