Συντάκτης: Χαρά Τζαναβάρα
Κανόνες και διαφάνεια καθώς και πενταετή εμβέλεια, αντί της ετήσιας που ισχύει σήμερα, θα έχει το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) με βάση το νομοσχέδιο που ετοίμασε το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέσα στον Ιανουάριο.
Πρόκειται για σημαντικούς πόρους που σήμερα διατίθενται με «πυροσβεστικό» τρόπο και κυρίως καλύπτουν «τρύπες» οι οποίες δημιουργούνται σε έργα και άλλα αναπτυξιακά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους, αλλά εμφάνιζαν υπερβάσεις άνω του 50% του αρχικού προϋπολογισμού τους.
Για το 2019 το συνολικό ΠΔΕ για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα θα ανέλθει στα 7,3 δισ. ευρώ, από τα οποία το 1,55 δισ. αποτελούν το εθνικό σκέλος. Με βάση το κλείσιμο του προϋπολογισμού, τα αντίστοιχα ποσά για το 2018 ήταν 6,75 δισ. ευρώ για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, από τα οποία το εθνικό σκέλος έφθασε το ένα δισ. ευρώ.
Οι αλλαγές που προανήγγειλε από τη Βουλή ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, βασίζονται σε προτάσεις που διαμορφώθηκαν από τη Γενική Διεύθυνση ΕΣΠΑ, με υπεύθυνο τον γενικό γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων, Παναγιώτη Κορκολή.
Εχει ενδιαφέρον ότι, με εξαίρεση κάποιες περιορισμένης κλίμακας αλλαγές που επιβλήθηκαν από τις Βρυξέλλες, το βασικό πλαίσιο διαχείρισης του συγκεκριμένου «κουμπαρά» θεσμοθετήθηκε στη δεκαετία του 1950 για τις ανάγκες του σχεδίου Μάρσαλ! Οι ανατροπές που προτείνει η σημερινή κυβέρνηση συνδέονται με την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας και της παραγωγής στη μεταμνημονιακή εποχή.
Οι σπουδαιότερες μεταρρυθμίσεις που προτείνει το αρμόδιο υπουργείο είναι οι ακόλουθες:
◼ Η διάρκεια της κάθε προγραμματικής περιόδου ορίζεται κατά κανόνα σε πέντε έτη. Σήμερα το ΠΔΕ είναι ετήσιας διάρκειας και ειδικά στα χρόνια της κρίσης υπέστη σημαντικές περικοπές προκειμένου να χρηματοδοτηθούν άλλα μέτρα, παροχές και να επιτευχθούν τα περίφημα υπερπλεονάσματα. Αρμόδια στελέχη του υπουργείου επισημαίνουν πάντως ότι, ακόμη στα χρόνια που προηγήθηκαν της δημοσιονομικής κρίσης, το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ χαρακτηρίστηκε από απουσία προγραμματισμού, μεσοπρόθεσμης οπτικής και στόχευσης.
◼ Η νεοσύστατη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού ΠΔΕ (ΔΔΕΠΔΕ) θα καταρτίζει το εθνικό σκέλος, το οποίο θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα εξής:
α) εξειδίκευση των εθνικών στόχων σε τομεακούς και περιφερειακούς, ενδεικτικές επενδυτικές προτεραιότητες καθώς και σε ενδεικτικές κατηγορίες έργων,
β) τα επιμέρους τομεακά και περιφερειακά προγράμματα της περιόδου,
γ) τη συνολική και ετήσια κατανομή του προϋπολογισμού ανά πρόγραμμα,
δ) το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και ε) τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα με τους μετρήσιμους προς επίτευξη στόχους.
◼ Το εθνικό ΠΔΕ, πριν από την οριστικοποίησή του, θα αναρτάται σε ψηφιακή πλατφόρμα με στόχο τη διατύπωση απόψεων από τα υπουργεία, τους φορείς της περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και τους πολίτες. Συζήτηση προβλέπεται να γίνεται και στη Βουλή.
Μία από τις πλέον σημαντικές καινοτομίες είναι η παρακολούθηση της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των έργων με τη συγκέντρωση και την καταχώριση των δεδομένων στο πληροφοριακό σύστημα του ΠΔΕ. Τούτο διασφαλίζει περισσότερη διαφάνεια και μεγαλύτερη δεσμευτικότητα, καθώς η παρακολούθηση της υλοποίησης θα είναι προσβάσιμη σε όλους.
Παράλληλα προβλέπεται η υποβολή από τους φορείς περιοδικών εκθέσεων προόδου σχετικά με την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων και έργων τους.
Για την ομαλή προσαρμογή στο νέο σύστημα θα υπάρξει μεταβατική περίοδος, που θα εστιάσει στην εκκαθάριση του εθνικού ΠΔΕ από λιμνάζοντα έργα ή από έργα μη επενδυτικού χαρακτήρα.
Πηγή: https://www.efsyn.gr