Θύματα της μεγάλης πτώσης χρηματιστηρίων και αγορών ομολόγων έπεσαν πέρυσι και τα κρατικά επενδυτικά οχήματα της υφηλίου καθώς είδαν για πρώτη φορά την αξία των περιουσιακών τους στοιχείων να συρρικνώνεται.
Σχετική ανάλυση της Global SWF, η οποία εστίασε στις επιδόσεις 455 κρατικών επενδυτικών οχημάτων (συνταξιοδοτικά και επενδυτικά ταμεία) απ’ όλον τον κόσμο, διαπίστωσε ότι η συνολική αξία των περιουσιακών τους στοιχείων μειώθηκε πέρυσι κατά 2,2 τρισ. δολάρια. Αναλυτικότερα, η αξία των περιουσιακών στοιχείων που διαχειρίζονται τα κρατικά επενδυτικά ταμεία μειώθηκε στα 10,6 τρισ. δολάρια από τα 11,5 τρισ. δολάρια το 2021, ενώ η αντίστοιχη των κρατικών συνταξιοδοτικών ταμείων στα 20,8 τρισ. δολάρια από τα 22,1 τρισ. δολάρια.
Οι απώλειες ήταν απόρροια της μεγάλης και ταυτόχρονης πτώσης χρηματιστηρίων και αγορών ομολόγων (πάνω από 10%), ένας συνδυασμός που είχε να συμβεί εδώ και πενήντα χρόνια. Κάποιες από αυτές τις απώλειες ενδεχομένως να μην πραγματωθούν ποτέ καθώς τα εν λόγω κρατικά επενδυτικά οχήματα αποτελούν μακροπρόθεσμους επενδυτές. Παρ’ όλα αυτά δίνουν μια εικόνα τόσο για το μέγεθος του ξεπουλήματος όσο και για την κατάσταση σήμερα.
Τις μεγαλύτερες απώλειες, 34 δισ. δολάρια, κατέγραψε το ταμείο επικουρικών συντάξεων της Δανίας ΑTP, που είδε την αξία των περιουσιακών του στοιχείων να βυθίζεται στη διάρκεια του 2022 κατά 45%.
Η μελέτη της Global SWF διαπίστωσε ακόμη ότι τα κρατικά συνταξιοδοτικά και επενδυτικά ταμεία ξοδέψαν υπέρογκα ποσά για αγορές μεριδίων σε εταιρείες, ακίνητα και υποδομές. Οι εν λόγω «εναλλακτικές επενδύσεις» τους αυξήθηκαν κατά 12% σε σχέση με το 2021. Επενδύθηκε συνολικά –σε 743 σχετικές συμφωνίες– το ποσό-ρεκόρ των 257,5 δισ. δολαρίων.
Τα κρατικά επενδυτικά ταμεία ενεπλάκησαν επίσης σε αριθμό-ρεκόρ «μέγα συμφωνιών» (ύψους μεγαλύτερου του 1 δισ. δολαρίων εκάστη). Ενδεικτικό αυτού δε, ότι οι πέντε από τις 10 μεγαλύτερες επενδύσεις κρατικών επενδυτικών σχημάτων στην ιστορία υλοποιήθηκαν στη διάρκεια του 2022. Οι τεράστιες επενδύσεις σε αυτά τα «πραγματικά» περιουσιακά στοιχεία (εταιρείες, ακίνητα, υποδομές) υποδεικνύουν την αγωνιώδη προσπάθεια των διαχειριστών των κρατικών και συνταξιοδοτικών επενδυτικών ταμείων για υψηλότερες αποδόσεις και εξισορρόπηση των απωλειών που συσσώρευσαν από ομόλογα και μετοχές. Η τάση αυτή δείχνει ελάχιστα σημάδια επιβράδυνσης.
Ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων του πλανήτη, Black Rock, επεσήμανε πρόσφατα ότι ο ρόλος των ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία εκτείνονται παντού από υποδομές έως ιδιωτικές πιστώσεις, γίνεται «πιο σημαντικός από ποτέ» καθώς περισσότερες εταιρείες στρέφονται σε αυτά για καλύτερες αποδόσεις.
Ωστόσο, τέτοιου είδους επενδύσεις συνήθως δεν είναι εύκολα ρευστοποιήσιμες, όπως οι μετοχές και τα ομόλογα. Και αυτό σημαίνει ότι αν τα κρατικά επενδυτικά οχήματα, ιδίως τα συνταξιοδοτικά ταμεία, χρειαστούν ξαφνικά ρευστό για να καλύψουν άλλες θέσεις, ίσως να έχουν πρόβλημα. Κάτι τέτοιο συνέβη τον περασμένο Οκτώβριο στη Βρετανία, όταν η Τράπεζα της Αγγλίας αναγκάστηκε να παρεμβεί ανακοινώνοντας αγορές κρατικών ομολόγων 65 δισ. λιρών προκειμένου να σταματήσει την καθίζηση των τιμών (και εκτόξευση των αποδόσεων) των κρατικών ομολόγων που γονάτισε τα μοχλευμένα χαρτοφυλάκια χρέους των συνταξιοδοτικών ταμείων στεγνώνοντάς τα από ρευστό.
Εχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού του αυτήν την κρίση, ο επικεφαλής οικονομολόγος του τμήματος ιδιωτικών συντάξεων του ΟΟΣΑ, Πάμπλο Αντλούν, συνέστησε πρόσφατα στους διαχειριστές των συνταξιοδοτικών ταμείων ιδιαίτερη προσοχή στο κυνήγι των υψηλότερων αποδόσεων μέσω επενδύσεων σε σχετικά μη ρευστοποιήσιμες αγορές όπως αυτή των ακινήτων. Προειδοποίησε ότι η άνοδος των επιτοκίων και η πτώση των χρηματιστηρίων έχει αλλάξει το τοπίο των επενδύσεων και καθιστά αναγκαία τη διατήρηση εύκολα ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων για την άμεση άντληση μετρητών όταν αυτή χρειαστεί.