Στον Τζερόμ Πάουελ, τον πρόεδρο της μεγαλύτερης κεντρικής τράπεζας στον κόσμο -της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ– θα είναι στραμμένα τα μάτια των αγορών το βράδυ (ώρα Ελλάδος) της Τετάρτης 2 Νοεμβρίου. Τότε αναμένεται ότι να ανακοινωθεί νέα μεγάλη αύξηση στο κόστος δανεισμού σε δολάρια, με τους αναλυτές να περιμένουν άλμα της τάξης των 75 μονάδων βάσης. Θα πρόκειται για τη συνέχεια της πιο επιθετικής συνεχούς σύσφιξης νομισματικής πολιτικής που έχει καταγραφεί από τη δεκαετία του 1980 και μετά σε μια προσπάθεια να σταματήσει το ράλι αυξήσεων στις τιμές.
Τα αμερικανικά επιτόκια έχουν σκαρφαλώσει ήδη σε εύρος από 3% μέχρι 3,25% και με τη νέα αύξηση αναμένεται να πιάσουν το 4%. Σε έκθεσή της μάλιστα η Goldman Sachs προβλέπει ότι μέσα στην άνοιξη του 2023 το κόστος δανεισμού θα φτάσει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, στο ύψος του 5% με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ανάπτυξη. Πρόκειται για ανοδική αναθεώρηση προηγούμενης πρόβλεψης την ώρα που ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ καλπάζει με ετήσιο ρυθμό 8,2%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου.
Μένει τώρα να φανεί εάν ο πληθωρισμός αυτός έχει φτάσει στο απόγειό του ή εάν μπορεί να αυξηθεί κι άλλο, καθώς από αυτό θα εξαρτηθεί το κατά πόσο και πότε η FED θα βάλει φρένο στη σύσφιξη της νομισματικής της πολιτικής. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που αναμένονται με ενδιαφέρον τα νέα στοιχεία της Τετάρτης. Εκεί, από τις δηλώσεις Πάουελ και από την ανακοίνωση της αρμόδιας επιτροπής καθορισμού επιτοκίων της FED, γνωστής ως Federal Open Market Committee (FOMC), θα κριθεί το τι θα γίνει στη συνέχεια. Αυτό καθορίζει άμεσα και την πολιτική των επιτοκίων στην Ευρώπη, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να βρίσκεται σε συναγερμό.
Στην προηγούμενη συνεδρίαση τα στελέχη της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ είχαν δώσει ένδειξη ότι τα αμερικανικά επιτόκια θα κινηθούν τουλάχιστον προς τα επίπεδα του 4,50% περίπου.
Οι επιπτώσεις
Από τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων της FED το δολάριο ενισχύεται 14% φέτος έναντι του ευρώ και καλαθιού άλλων νομισμάτων. Η μεγάλη άνοδος στα επίπεδα του 3% με 3,25% στα οποία διαμορφώνονται τα επιτόκια του δολαρίου σήμερα, έχει προκαλέσει φυγή κεφαλαίων προς το αμερικανικό νόμισμα επειδή οι αποδόσεις είναι υψηλότερες για τους επενδυτές.
Την ίδια στιγμή, από τις απανωτές αυξήσεις επιτοκίων για να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν τώρα ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα οδηγηθεί σε ύφεση το επόμενο έτος –κάτι που μπορεί να συμβεί και στην Ευρωζώνη από τις επίσης συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Την ίδια στιγμή, το υψηλότερο κόστος δανεισμού έχει προκαλέσει στροφή προς τα αμερικανικά ομόλογα επειδή προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις. Έχει δημιουργηθεί επίσης φυγή από τα χρηματιστήρια επειδή μεγάλα funds δεν μπορούν πλέον να δανειστούν φθηνά για να τοποθετηθούν εκεί. Οι πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων ΗΠΑ, όπως ορίζονται αυτές που μπορούν να αναμένουν οι επενδυτές ότι θα έχουν διακρατώντας μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα ΗΠΑ παρά τον πληθωρισμό, έχουν εκτοξευθεί στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011. Αυτό διαβρώνει περαιτέρω την ελκυστικότητα των μετοχών στη Wall Street, σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας το Σεπτέμβριο όταν είχε συνεδριάσει ξανά η FED για να καθορίσει τη νομισματική της πολιτική.
Την Πέμπτη οι αποφάσεις της Τράπεζας της Αγγλίας
Μια μέρα μετά τον Πάουελ, την Πέμπτη, τα μάτια θα πέσουν στον διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας Άντριου Μπέιλι. Στην πιο πολυαναμενόμενη ίσως συνεδρίαση της ΒΟΕ εδώ και χρόνια, η Τράπεζα της Αγγλίας θα ανακοινώσει την τελευταία της απόφαση για το κόστος δανεισμού στη Βρετανία παράλληλα με τις νέες προβλέψεις για την οικονομία της χώρας.
Η τελευταία συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της BΟE στις 22 Σεπτεμβρίου προηγήθηκε μιας από τις πιο ταραχώδεις περιόδους στην πρόσφατη οικονομική ιστορία της Βρετανίας, καθώς αμέσως μετά ο λεγόμενος «μίνι» προϋπολογισμός της πρώην πλέον πρωθυπουργού Λιζ Τρας, ο οποίος περιελάμβανε μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές ύψους 45 δισεκατομμυρίων λιρών, εκτίναξε το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης στα ύψη, προκάλεσε επείγουσα παρέμβαση της BoE και οδήγησε σε υψηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων για τους ιδιοκτήτες κατοικιών.
Ο νέος πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ υπόσχεται νέα οικονομική στρατηγική που θα ανακοινωθεί 17 Νοεμβρίου, η οποία επικεντρώνεται στο πώς θα μειωθεί το χρέος ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σύμφωνα με πληροφορίες των Φαινάνσιαλ Τάιμς. Το τρέχον επίπεδο δανεισμού σε στερλίνες που θέτει η BOE είναι 2,25%. Οι αγορές περιμένουν αύξηση 75 μονάδων βάσης, η οποία αν πραγματοποιηθεί θα είναι η μεγαλύτερη άνοδος επιτοκίων από το 1989.