Έναν «σκληρό» ενεργειακά χειμώνα περιμένει η Ευρώπη και μαζί της και η Ελλάδα: Η Κομισιόν στις 14 του μήνα παρουσιάζει τις προτάσεις της με το «πλαφόν» στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου να πέφτει στο τραπέζι, όπως και μέτρα στήριξης για τους ευάλωτους. Το σύνολο των κρατών- μελών έχει καταρτίσει σχέδια έκτακτης ανάγκης με την Αθήνα ήδη να αναμένεται να ανακοινώσει αύριο Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο. «Ζορίζουν» τα πράγματα και με το πετρέλαιο.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη ένα ενεργειακό θρίλερ δίχως τέλος στην Ευρώπη, με τα κράτη-μέλη να αναζητούν κοινό βηματισμό ενώπιον ενός εξαιρετικά δύσκολου χειμώνα. Τα βλέμματα είναι στραμμένα στη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας την ερχόμενη Παρασκευή 9 του μήνα, καθώς το ενεργειακό πόκερ σκληραίνει μετά τις κινήσεις της Μόσχας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την πλευρά της ετοιμάζει τις προτάσεις της προκειμένου να παράσχει αρωγή στα ευάλωτα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα υψηλά κόστη ενέργειας.
Η πρόταση της Κομισιόν και η «κίνηση εκβιασμού της Ρωσίας»
Η πρόταση της Κομισιόν θα έχει ως στόχο
- Να μειωθεί η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια
- Να επιβληθεί πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου που φθάνει στην Ευρώπη μέσω αγωγών
- Να βοηθηθούν οι ευάλωτοι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις με έσοδα που εξαρτώνται από τον ενεργειακό κλάδο
- Να παρασχεθεί στήριξη στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας που αντιμετωπίζουν ζητήματα ρευστότητας εξαιτίας της μεταβλητότητας στις αγορές ενέργειας.
Η Ευρώπη πλέον είναι αναγκασμένη να προετοιμαστεί για παν ενδεχόμενο, καθώς εκτιμά πως οι «αρρυθμίες» στη ροή του φυσικού αερίου συνιστούν κίνηση εκβιασμού από πλευράς Ρωσίας. Γερμανία, Σουηδία, Φινλανδία είχαν εδώ και καιρό επιταχύνει τις προσπάθειες αύξησης των αποθεμάτων τους προκειμένου να αποτρέψουν μία νέα «ενεργειακή Lehman Brothers».
Το σύνολο των 27 κρατών – μελών της ΕΕ έχει συγκροτήσει σχέδια έκτακτης ανάγκης, τα οποία στηρίζονται πρωτίστως στη μείωση της κατανάλωσης (μέσω συσκότισης δημοσίων κτιρίων ή και πιο δραστικών σεναρίων, όπως το ρεύμα με δελτίο και τα υποχρεωτικά μπλακ άουτ).
Παράλληλα προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας, όπως LNG από ΗΠΑ και Κατάρ, ενώ λαμβάνουν μία σειρά μέτρων για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, το κόστος των οποίων έχει προσεγγίσει πλέον τα 350 δισ. ευρώ.
Εφιαλτικές εκτιμήσεις για παροχή ενέργειας με … κουπόνι
Εφιαλτικές είναι πάντως οι εκτιμήσεις διεθνών οίκων, οι οποίοι θεωρούν πως η Ευρώπη ενδεχομένως να στραφεί σε λύσεις Σοβιετικού τύπου, δηλαδή σε προμήθειες με «κουπόνια»!
«Δεδομένης της στενότητας στην προσφορά φυσικού αερίου δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει το δελτίο σε μη καθοριστικές για την οικονομία βιομηχανίες ή κυλιόμενες διακοπές αυτόν τον χειμώνα, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες» προειδοποιούν αναλυτές της JP Morgan.
Σε δικό σημείωμα η Goldman Sachs σημειώνει πως οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου θα μπορούσαν να εκτιναχθούν ξανά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Αυτό που όλοι επισημαίνουν είναι πως η κατάσταση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεμονωμένα μέτρα από την κάθε χώρα.
Με τις κυρώσεις κατά του Κρεμλίνου να μην αποδίδουν αυτά που οι Ευρωπαίοι ήλπιζαν και τα ρωσικά αντίποινα να προκαλούν στη γηραιά ήπειρο οικονομικό πόνο και κοινωνική αναταραχή, είναι σαφές πως μία πανευρωπαϊκή λύση έχει αργήσει.
Κρατά ψηλά τις τιμές στο πετρέλαιο ο OPEK+
Και ενώ το θρίλερ με το φυσικό αέριο καλά κρατεί, αναταράξεις υπάρχουν και στην αγορά πετρελαίου: Η Ουάσινγκτον είχε ζητήσει από τις 13 χώρες του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών και τους 10 συμμάχους του, που απαρτίζουν τον ΟΠΕΚ+, να αυξήσουν την παραγωγή για να πέσουν οι τιμές της ενέργειας που τροφοδοτούν τον πληθωρισμό, ο οποίος έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδό του εδώ και πολλές δεκαετίες.
Στην ανακοίνωσή της, η εκπρόσωπος υπενθύμιζε ότι ο Λευκός Οίκος πήρε την «ιστορική» απόφαση να χρησιμοποιήσει τα στρατηγικά αποθέματα αλλά και την απόφαση, «σε συνεργασία με τους συμμάχους», να τεθεί πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου για να διασφαλιστεί η διατήρηση της παγκόσμιας προσφοράς. Η Καρίν Ζαν-Πιερ υπογράμμισε ακόμη ότι οι ΗΠΑ αύξησαν τη δική τους παραγωγή πετρελαίου κατά μισό εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως από τις αρχές του έτους.
Παρά όμως τις παραινέσεις της Ουάσιγκτον, ο ΟΠΕΚ+ συμφώνησε να προβεί σε συμβολική περικοπή της προσφοράς πετρελαίου για τον Οκτώβριο, μια κίνηση έκπληξη που δείχνει ότι η συμμαχία επιδιώκει να κρατήσει –τουλάχιστον- στα τρέχοντα επίπεδα τις τιμές και ενώ το οικονομικό περιβάλλον παραπαίει.
Ο όμιλος θα μειώσει την παραγωγή κατά 100.000 βαρέλια την ημέρα τον επόμενο μήνα, επαναφέροντας την παραγωγή στα επίπεδα του Αυγούστου.
Στην τελική ανακοίνωσή του μετά την τηλεδιάσκεψη της Δευτέρας, το καρτέλ τόνισε επίσης ότι θα ήταν πρόθυμο να συγκαλέσει άλλη μια υπουργική συνάντηση ανά πάσα στιγμή για να αντιμετωπίσει περαιτέρω εξελίξεις στην αγορά.
Ο Λευκός Οίκος δεν άφησε ασχολίαστη την απόφαση του OPEK + για τη μείωση της παραγωγής. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η προσφορά ενέργειας θα πρέπει «να αντιστοιχεί στη ζήτηση», επικρίνοντας με συγκαλυμμένο τρόπο την απόφαση των χωρών του ΟΠΕΚ+ να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου με στόχο να στηριχθεί η τιμή του.