Η Ευρώπη… σείεται: Αυτή την στιγμή Ρωσία και Ευρώπη παίζουν ένα σκληρό ενεργειακό «πόκερ» με αφορμή τη διακοπή της ροής φυσικού αερίου από την… κόκκινη αρκούδα. Ουσιαστικά πρόκειται για συνήθεις εργασίες συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1, που ήταν προγραμματισμένες από καιρό. Όμως η Γηραιά Ήπειρος είναι αναγκασμένη να στρέψει τα μάτια της στις… εργασίες συντήρησης και ποντάρει στο ότι μετά τις 21 Ιουλίου θα επιστρέψουμε στο business as usual ή η Μόσχα θα βρει κάποια δικαιολογία για να αυξήσει την πίεση στην ΕΕ, ώστε να χαλαρώσουν οι κυρώσεις.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Και η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αέριο και αν δεν ανοίξουν οι κάνουλες, τα νοικοκυριά θα έχουν ένα βαρύ χειμώνα όχι μόνον από την άποψη του κόστους –που θα είναι εξαιρετικά «τσουχτερό»- αλλά και πιθανότητα ελλείψεων, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι πάμε σε λύση «ενέργεια με το κουπόνι», θυμίζοντας τα καθεστώτα της Σοβιετικής Ένωσης!
Άρον – άρον επιστροφή στο λιγνίτη η Ελλάδα
Ο συναγερμός έχει ηχήσει για τα καλά… και δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα επιστρέφει άρον – άρον στον λιγνίτη. Σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου εξετάστηκαν τα εναλλακτικά σενάρια σε περίπτωση μειωμένης διάθεσης ή ακόμη και πλήρους διακοπής ρωσικού φυσικού αερίου το φθινόπωρο και τον χειμώνα προς την Ευρώπη, και αποφασίστηκε η ΔΕΗ να διπλασιάσει την παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη για τους επόμενους 12 μήνες. Μέσα στο φθινόπωρο υπολογίζεται να τεθεί σε λειτουργία η νέα λιγνιτική μονάδα παραγωγής ρεύματος Πτολεμαΐδα 5.
Αυτή την στιγμή διεξάγεται ένας πόλεμος νεύρων με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να γνωρίζει πως έχει το πάνω χέρι, αφού η Ευρώπη εξαρτάται σε σχεδόν απόλυτο βαθμό από τις προθέσεις της Ρωσίας. Η Μαρία Ζαχάροβα εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών σε νέες δηλώσεις της, σύμφωνα με το Reuters, τόνισε πως «το μέλλον του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1 προς την Γερμανία θα εξαρτηθεί από τη ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη και τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας».
Και κοντά σε αυτό ο ρωσικός κολοσσός φυσικού αερίου Gazprom ανακοίνωσε πως δεν μπορεί να εγγυηθεί την καλή λειτουργία του αγωγού Nord Stream 1, που εξυπηρετεί την Ευρώπη, λέγοντας ότι αδυνατεί να επιβεβαιώσει ότι θα ανακτήσει μια γερμανική τουρμπίνα που είχε σταλεί για επιδιόρθωση στον Καναδά.
«Η Gazprom δεν έχει στην κατοχή της κανένα έγγραφο που επιτρέπει στη Siemens να βγάλει από τον Καναδά τον κινητήρα της τουρμπίνας αερίου», που η Οτάβα λέει ωστόσο πως θέλει να επιστρέψει στο Βερολίνο, αναφέρεται σε ανακοίνωση της Gazprom.
«Υπ’ αυτές τις συνθήκες, δεν είναι δυνατό να εξαγάγουμε αντικειμενικό συμπέρασμα σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της κατάστασης σχετικά με τη λειτουργία με πλήρη ασφάλεια του αγωγού» προσθέτει ο όμιλος.
Τα «παιχνιδάκια» της Μόσχας
Με αυτά τα παιχνιδάκια μοιάζει σφόδρα πιθανό η Ρωσία να προχωρήσει σε μονομερή και αιφνιδιαστική πλήρη διακοπή των ροών αερίου προς την Ευρώπη εντός του έτους. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, η Κομισιόν θεωρεί πως οι ευρωπαϊκές χώρες δεν θα καταφέρουν να έχουν χτίσει έως τον Νοέμβριο τα αναγκαία ενεργειακά αποθέματα για να διασφαλιστεί η επάρκεια για τον χειμώνα και πάνω σ’ αυτό το δυσμενές σενάριο εισηγείται μέτρα-σοκ.
Ανάμεσα σε αυτά τα μέτρα είναι η εισαγωγή κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων για την επιβολή μιας μορφής δελτίου στη διανομή του φυσικού αερίου, καθώς και η πανευρωπαϊκή υιοθέτηση «θερμοστάτη» – ήτοι η μείωση της ψύξης και της θέρμανσης μέσω της επιβολής πλαφόν.
Ο αγωγός ο οποίος συνδέει απευθείας τη Σιβηρία με τη Γερμανία και εγγυάται 60 από τα 200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού μεθανίου που διοχετεύεται στην Ευρώπη κάθε χρόνο, διέκοψε την λειτουργία του. Ίσως ποτέ άλλοτε η Γηραιά ‘Ηπειρος δεν είχε αγωνία για μία ημερομηνία: Την 21η Ιουλίου,
Τότε υπολογίζει η Gazprom πως θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1, που ήταν προγραμματισμένες από καιρό.
Όλη η Ευρώπη περιμένει αγωνιωδώς να δει αν η ροή του ρωσικού αερίου θα συνεχιστεί business as usual ή η Μόσχα θα βρει κάποια άλλη δικαιολογία για να αυξήσει την πίεση στην ΕΕ, για να χαλαρώσουν οι κυρώσεις.
Αντίδοτο για το «κομμένο» φυσικό αέριο οι διαφημιστικές καμπάνιες
Η Κομισιόν εκτιμά ακόμη ότι οι συνολικές ροές από τη Ρωσία έχουν πέσει ήδη κάτω από το 30% του μέσου όρου της περιόδου 2016-2021, γεγονός που έχει άμεσες επιπτώσεις σε τουλάχιστον 12 κράτη-μέλη και έχει φέρει τη Γερμανία στα όρια του ενεργειακού συναγερμού.
«Η έγκαιρη δράση από τώρα θα μπορούσε να μειώσει τον αντίκτυπο μιας ξαφνικής διακοπής εφοδιασμού κατά το ένα τρίτο» αναφέρει το προσχέδιο απόφασης που διακινείται στις Βρυξέλλες, το οποίο εισηγείται ακόμη αλλαγή καυσίμου τόσο στις βιομηχανίες όσο και στην ηλεκτροπαραγωγή, με στόχο την εξοικονόμηση αερίου, κυβερνητικά κίνητρα για μειωμένη κατανάλωση από τους πιο ενεργοβόρους χρήστες, καμπάνιες για τη μείωση της θέρμανσης και της ψύξης, καθώς και θέσπιση υποχρεωτικών ορίων κατανάλωσης σε περίπτωση «κόκκινου» συναγερμού.
Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης της Κομισιόν θα δημοσιοποιηθεί στις 20 Ιουλίου, δηλαδή μία ημέρα πριν θεωρητικά ολοκληρωθεί η συντήρηση του Nord Stream 1 και ξαναρχίσει η λειτουργία του.
Κυρίαρχος φόβος, όμως, σε όλη την Ευρώπη είναι πως η Ρωσία θα κρατήσει τον αγωγό κλειστό επ’ αόριστον, γεγονός που κράτησε στα ύψη τις τιμές του φυσικού αερίου – στα 183 ευρώ ανά MWh, στις αγορές.