Το υπόλοιπο 47% αφορά τη τιμή απόκτησης και το 3% το περιθώριο κέρδους της εταιρείας, του μεταφορέα και του πρατηριούχου.
Σε ενημέρωση προχώρησε ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ) με σύντομες, απλές και τεκμηριωμένες απαντήσεις σε μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τις τιμές των καυσίμων, τη διαμόρφωσή τους αλλά και το φαινόμενο της παραβατικότητας.
Ειδικότερα, με την μέση τιμή της αμόλυβδης βενζίνης να κυμαίνεται σε 2,392 ευρώ το 1,130 ευρώ (47,2%) αφορά στην τιμή του προϊόντος, το 1,186 ευρώ (49,6%) σε φόρους και δασμούς και το 0,076 ευρώ (3,2%) στο μικτό περιθώριο κέρδους της εταιρείας εμπορίας – μεταφορέα και του πρατηριούχου!
Οι φόροι εκτοξεύουν τις τιμές των καυσίμων
Η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική. Η χώρα µας βρίσκεται κοντά στον Μέσο Όρο της Ε.Ε. (σε ορισμένες περιπτώσεις και κάτω από αυτόν) σχετικά µε τις τιμές των καυσίμων προ φόρων και δασµών. Με την προσθήκη φόρων και δασµών, οι τελικές τιμές που διαμορφώνονται είναι πράγματι από τις υψηλότερες.
Οι Εταιρείες Εμπορίας και τα πρατήρια καυσίμων δεν έχουν τεράστια κέρδη
Τα κέρδη για τις Εταιρείες Εμπορίας, τους μεταφορείς και τα πρατήρια ήταν εξαιρετικά περιορισμένα ακόµα και πριν από την επιβολή του «πλαφόν». Απόδειξη αποτελεί πως µμέσα σε μια δεκαετία (2007-2017) έκλεισαν σχεδόν 2.000 πρατήρια. Ένας σημαντικός αριθμός έντιμων πρατηριούχων έχει αποχωρήσει από την αγορά. Τη θέση τους κάλυψαν παραβατικοί πρατηριούχοι, οι οποίοι πληρώνουν υπέρογκα ενοίκια, για να αποκτήσουν πρατήρια. Παράλληλα, από την αγορά έχουν αποχωρήσει µμεγάλες πολυεθνικές Εταιρίες, καθώς και μικρές ανεξάρτητες ελληνικές Εταιρίες.
Αξίζει να σημειωθεί πως το πραγματικό κέρδος σε πολλές περιπτώσεις εξανεμίζεται λόγω των αυξημένων λειτουργικών εξόδων (ενοίκια, ηλεκτρικό ρεύμα, µμεταφορικό κόστος) και από τη μεγάλη αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους, µια αύξηση που δεν καλύπτεται από το πλαφόν που επιβλήθηκε στην αγορά καυσίμων. Ακόμη και αν εξαλειφόταν πλήρως το κέρδος των Εταιριών, των µμεταφορέων και των πρατηριούχων, το όφελος για τον καταναλωτή θα ήταν σχεδόν μηδαμινό.
Πότε αυξάνονται και πότε μειώνονται οι τιμές στα πρατήρια;
Οι χονδρικές τιμές στην Ελλάδα καθορίζονται από τις διεθνείς τιμές των τελικών προϊόντων πετρελαιοειδών -όχι από τις τιμές του αργού– και διαμορφώνονται από τον Μέσο Όρο των τελευταίων τεσσάρων ημερών (των τελικών τιμών του κάθε προϊόντος). Επομένως, είναι λογικό να υπάρχει μια σχετική υστέρηση στην εμφάνιση των αυξομειώσεων των διεθνών τιμών στην ελληνική αγορά. Οι Εταιρίες Εμπορίας διαμορφώνουν τις τιμές τους καθημερινά, µε βάση τις τιμές των ∆ιυλιστηρίων. Όσο είναι σε ισχύ το «πλαφόν», η εφοδιαστική αλυσίδα είναι υποχρεωμένη να περνά τις όποιες αυξήσεις ή µειώσεις υπάρχουν στην αντλία.
Τι έχει προκαλέσει το «πλαφόν» στις τιμές;
Το μέτρο του «πλαφόν» έρχεται σε αντίθεση µε τις αρχές της ελεύθερης οικονομίας και του υγιούς ανταγωνισμού. Ωστόσο, μετά την απόφαση της Κυβέρνησης για την εφαρμογή του μέτρου, δεν θα πρέπει να υπάρχει το παραμικρό περιθώριο για αθέμιτη κερδοφορία. Αυτό είναι αποκλειστική και θεσμική αρμοδιότητα της Πολιτείας, καθώς και ευθύνη απέναντι στον καταναλωτή, για τον έλεγχο των τιμών στα πρατήρια, και την αυστηρή τήρηση της εφαρμογής του «πλαφόν».
Οι Εταιρίες Εμπορίας απαγορεύεται οχι μόνο να ελέγχουν αλλά και να συστήνουν λιανικές τιμές αντλίας. Είναι ευθύνη του κράτους, το οποίο διαθέτει τους κατάλληλους μηχανισμούς και τα «εργαλεία», να πραγματοποιεί διαρκείς και αποτελεσματικούς ελέγχους και να επιβάλλει κυρώσεις, προκειμένου να προστατεύσει τους καταναλωτές από τη µμειοψηφία των πρατηρίων που δεν εφαρμόζει το «πλαφόν».
Γιατί είναι υψηλές οι τιμές στα νησιά;
Οι υψηλότερες τιμές σε ορισμένα νησιά οφείλονται σε τρεις βασικούς παράγοντες που αφορούν στο αυξημένο µμεταφορικό κόστος, το καθεστώς ΦΠΑ που υπόκειται το κάθε νησί και στη ζήτηση που παρουσιάζεται για καύσιμα.
Αναλυτικότερα:
Το μεταφορικό κόστος ήταν ανέκαθεν εξαιρετικά υψηλό για πρατήρια που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά της χώρας. Η απορρόφηση αυτής της επιβάρυνσης από τους πρατηριούχους, ειδικά σήμερα που η διεθνής ενεργειακή κρίση έχει εκτινάξει το µμεταφορικό κόστος, είναι αδύνατη, µε αποτέλεσμα να µετακυλίεται στην τιμή της αντλίας.
Η κυβέρνηση, έχει μειώσει τον ΦΠΑ στα καύσιμα σε ορισμένα νησιά από 24% σε 17%. Επομένως, η σύγκριση των τιμών μεταξύ νησιών που υπόκεινται σε διαφορετικό συντελεστή ΦΠΑ, δεν είναι δόκιμη.
Η τιμή της αντλίας διαμορφώνεται µε βάση την τιμή αγοράς των καυσίμων από τους πρατηριούχους. Υπάρχουν νησιά µε χαμηλή ζήτηση και κατανάλωση, όπου οι πρατηριούχοι προμηθεύονται καύσιμα λιγότερο συχνά από ότι παραγγέλνουν συνάδελφοί τους σε νησιά µε µμεγαλύτερη ζήτηση και κατανάλωση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι τιμές στα νησιά αυτά να καθυστερούν να εναρμονιστούν µε τη µέση τιμή στην υπόλοιπη χώρα, κάποιες φορές προς όφελος και κάποιες εις βάρος του καταναλωτή.
Ο ανταγωνισμός λειτουργεί προς όφελος του καταναλωτή
Η αγορά των καυσίμων στην Ελλάδα λειτουργεί σε ένα περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού. Όποια Εταιρεία επιθυμεί μπορεί ελεύθερα να δραστηριοποιηθεί στη ∆ιύλιση, την Εισαγωγή ή την Εµπορία καυσίµων. Το µέγεθος της ελληνικής αγοράς είναι µικρό και δεν δικαιολογεί, από οικονομική άποψη, την ύπαρξη περισσότερων ∆ιυλιστηρίων. Συγχρόνως, στην Ελλάδα υπάρχει ένας πολύ µμεγάλος αριθμός Εταιρειών και πρατηρίων, πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο Μέσο Όρο της Ευρώπης, συγκριτικά µε τον πληθυσμό της χώρας.
Ο ανταγωνισμός λειτουργούσε και συνεχίζει να λειτουργεί προς όφελος των καταναλωτών. Ο µόνος ανταγωνισμός που λειτουργεί εις βάρος της αγοράς, των καταναλωτών και του ίδιου του κράτους είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός από την παράνομη αγορά λαθρεμπόριο, νοθευμένα καύσιμα, «πειραγμένες» αντλίες).
Η αγορά επιθυμεί τον έλεγχο από την Πολιτεία
Η αγορά επιδιώκει τον ελεύθερο ανταγωνισμό που κατοχυρώνεται μέσα από τον έλεγχο και την εποπτεία του κράτους. Ο Σύνδεσμος Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος έχει εδώ και χρόνια θέσει ως βασική προτεραιότητα τον έλεγχο της αγοράς και την καταπολέμηση της παραβατικότητας, μέσα από τη λειτουργία ενός σύγχρονου Συστήματος Εισροών – Εκροών. Ένα Σύστημα, που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Η µη αποτελεσματική λειτουργία του οφείλεται στην έλλειψη του κατάλληλου λογισμικού (Software), εξοπλισμού (hardware) και επαρκούς προσωπικού ελέγχου στην ΑΑ∆Ε και ΓΓΠΣ.
Με πρωτοβουλία του ΣΕΕΠΕ και σε συνεργασία µε την Ανεξάρτητη Αρχή ∆ηµοσίων Εσόδων, ο Σύνδεσμος παρέχει υποστήριξη και συνδράμει τεχνολογικά στην εγκατάσταση και λειτουργία ενός ολιστικού συστήματος παρακολούθησης των Εισροών-Εκροών σε όλα τα πρατήρια και τις φορολογικές αποθήκες της χώρας. Το κράτος οφείλει να εκσυγχρονίσει το νομοθετικό πλαίσιο, ώστε το Σύστημα Εισροών-Εκροών να λειτουργήσει και στο υπόλοιπο τμήμα της εφοδιαστικής αλυσίδας (φορολογικές αποθήκες-μεταφορά).