Λαέρτης Τανακίδης, αναδημοσίευση από το περιοδικό Σελιδοδείκτης
«Κανένας δεν είναι τόσο ανόητος, ώστε να προτιμά τον πόλεμο αντί για την ειρήνη. Γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά»
Ηρόδοτος
Η απλή και συνταρακτική αυτή αλήθεια παραβλέπεται για μια ακόμη φορά. Κάποιοι την αγνόησαν και με διαδοχικές στοχευμένες κινήσεις έσπρωξαν τα πράγματα ως την σύγκρουση παραβλέποντας τις ευαισθησίες και τα συμφέροντα των άλλων.
Αν θέλεις να καταλάβεις τι και γιατί συμβαίνει, ρώτα «ποιος ωφελείται και ποιος βλάπτεται;». Είναι ένα από τα ασφαλέστερα κριτήρια που οδηγεί στην αποκρυπτογράφηση και την κατανόηση όσων συμβαίνουν πίσω από τις εικόνες και τον κουρνιαχτό της «επικαιρότητας».
Ωφελούνται οι εταιρείες παραγωγής και εμπορίας όπλων. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες παραγγέλνουν καινούρια εξοπλιστικά συστήματα. Ως και η Γερμανία επανεξοπλίζεται. Ανακοίνωσε θηριώδες ετήσιο κονδύλιο 100 δις ευρώ για την ενίσχυση της άμυνάς της. Ότι παραβιάζονται έτσι διάφορες προβλεπόμενες εγγυήσεις μετά τον Β’ Π.Π. για την αποφυγή αυτής της εξέλιξης θεωρείται κάτι φυσικό.
Ωφελείται (προσωρινά τουλάχιστον) το ΝΑΤΟ. Ελλείψει ορατού, συγκεκριμένου και επικίνδυνου αντιπάλου παρουσίαζε σημεία χαλάρωσης. Τώρα συσπειρώνεται και ενισχύεται.
Ωφελημένες οι εταιρείες που θα αναλάβουν να ανακατασκευάσουν όσα γκρεμίσει ο πόλεμος. Επενδύσεις των τεράστιων κεφαλαίων που λιμνάζουν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, σχέδια, προγράμματα και εντέλει κέρδη. Δε θα είναι η πρώτη φορά. Τρανταχτό παράδειγμα η ανοικοδόμηση μετά τον Β΄ Π.Π.
Ωφελείται η Ρωσία (προσωρινά τουλάχιστον). Γιατί φαίνεται ότι αποφεύγει την απειλή που συνιστούσε για αυτήν η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Γιατί αποκαθιστά κατά τη γνώμη της το ρόλο της ως μεγάλης δύναμης. Γιατί ελπίζει ότι θα συνεχίζει βραχυπρπόθεσμα να πουλά αέριο, πετρέλαιο και καταναλωτικά αγαθά και πιθανόν σε υψηλότερες τιμές.
Ωφελούνται οι ΗΠΑ (προσωρινά τουλάχιστον). Γιατί διαλύουν τη συνεργασία διάφορων ευρωπαϊκών χωρών με τη Ρωσία που βρισκόταν σε εξέλιξη τις τελευταίες δεκαετίες. Γιατί πιστεύουν ότι αποκλείουν την ενεργειακή εξάρτηση ευρωπαϊκών χωρών από τη Ρωσία. Καταργείται ο αγωγος Νορντ Στριμ 2, που θα βάθαινε ακόμη περισσότερο την εξάρτηση. Έτσι θα πωλούν το δικό τους υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Ακριβότερα φυσικά. Γιατί αυξάνονται οι αμυντικοί προϋπολογισμοί των ευρωπαϊκών χωρών και έτσι ελαφρύνεται για τις ΗΠΑ το κόστος «προστασίας» της Ευρώπης.
Ωφελούνται οι εφοπλιστές που έχουν από καιρό παραγγείλει τα ειδικά σκάφη για τη μεταφορά του υγροποιημένου αερίου. Πως διάολο προέβλεψαν τις εξελίξεις και παρήγγειλαν αυτά τα σκάφη; Προφανώς ήξεραν κάτι που οι υπόλοιποι αγνοούσαν.
Γενικά ωφελούνται όσοι επιδιώκουν και θα καταφέρουν να αποκλείσουν ανταγωνιστές από τις αγορές πρώτων υλών, ενέργειας και καταναλωτικών αγαθών τους αντιπάλους τους και θα πωλούν τα δικά τους προϊόντα και μάλιστα σε αυξημένες τιμές.
Αντιθέτως…
Ζημιώνονται οι σχέσεις μεταξύ των λαών. Εγγράφονται μίση που θα λειτουργούν για δεκαετίες και θα εμποδίζουν την ειρηνική συνύπαρξη.
Ζημιώνονται οι απλοί εργαζόμενοι, όχι μόνο των εμπλεκομένων χωρών, που θα υποστούν κάθετη πτώση του όποιου επίπεδου ζωής είχαν. Μεγαλύτερη ανεργία, ακρίβεια, χειρότερες υποδομές υγείας και εκπαίδευσης.
Ζημιώνονται οι εμπλεκόμενοι λαοί. Όπως πάντα, θα αποτελέσουν το αναλώσιμο υλικό στα μέτωπα των πολέμων.
Ζημιωμένοι όσοι και από τις δύο πλευρές έχασαν τους δικούς τους, όσοι ξεσπιτώθηκαν, όσοι πήραν το δρόμο της προσφυγιάς.
Το επίδικο, το διακύβευμα, δεν είναι ακριβώς η πληγωμένη περηφάνια της Ρωσίας και η προσπάθειά της να ξαναγίνει μεγάλη. Δεν είναι η προσπάθεια των Αμερικανών και των Ευρωπαίων να εξάγουν δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα σε χώρες στις οποίες αυτά τα δικαιώματα κατά τη γνώμη τους δεν υπάρχουν.
Η εισβολή στην Ουκρανία δεν έχει να κάνει ούτε με αξίες ούτε με πολιτιστικά πρότυπα ούτε με αλληλεγγύη μεταξύ κρατών. Είναι ένα απλό, πολύ σοβαρό βέβαια, επεισόδιο στον ανελέητο ανταγωνισμό για την εξασφάλιση ζωνών επιρροής, πρώτων υλών, ενεργειακών πόρων και εντέλει κερδών.
Η εξασφάλιση ζωνών επιρροής, πρώτων υλών, ενεργειακών πόρων και εντέλει κερδών βρίσκεται πίσω από όλους τους πολέμους. Αυτή η αλήθεια δεν μπορεί να αποκρυβεί, όσο και αν επιστρατεύονται μεγαλοστομίες για διεθνές δίκαιο, για αποκατάσταση αδικιών, για δημοκρατία, για ανθρώπινα δικαιώματα και άλλα ηχηρά παρόμοια, που λέει και ο ποιητής.
Δεν είναι λοιπόν η ανοησία που κατά τον Ηρόδοτο οδηγεί στον πόλεμο. Είναι η επιδίωξη του περισσότερου, που δεν μπορεί να αποκτηθεί παρά μόνο μέσα από την αρπαγή αυτού που έχει ο άλλος. Μέσα από τον πόλεμο, την καθυπόταξή του και την υποχρέωσή του να ανέχεται τη λεηλασία του πλούτου του.
Δεν συμβαίνει μόνο στις διακρατικές σχέσεις. Το ίδιο γίνεται και στο εσωτερικό κάθε κοινωνίας. Και εδώ υπάρχει συνεχής πόλεμος. Όποιος μπορεί με κινήσεις μελετημένες και ψυχρή λογική αρπάζει και ιδιοποιείται με νόμιμο ή και παράνομο τρόπο μεγαλύτερο και ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο από τον κοινό πλούτο που παράγει με την εργασία της όλη η κοινωνία. Το επισημαίνει σε μια στιγμή ειλικρίνειας και αυτοκριτικής (?) ακόμη και ο Ωνάσης που είπε «Κάθε κέρδος είναι μια αδικία σε κάποιον».