Η Κοινότητα για την Παγκόσμια Διατραπεζική Οικονομική Επικοινωνία, SWIFT, δήλωσε χθες Σάββατο πως ετοιμάζεται να εφαρμόσει τις επόμενες ημέρες τα νέα μέτρα που αποφάσισαν χώρες της Δύσης, τα οποία στοχεύουν σε ορισμένες ρωσικές τράπεζες σε αντίποινα για την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία.
«Συνεργαζόμαστε με τις ευρωπαϊκές αρχές» αναφέρεται σε ανακοίνωση της SWIFT, που αναμένει λεπτομερώς τα στοιχεία των τραπεζών που θα υπόκεινται σε περιορισμούς, συμπληρώνοντας ότι «προετοιμαζόμαστε για να συμμορφωθούμε με τις επίσημες οδηγίες».
Νωρίτερα σήμερα ΕΕ, ΗΠΑ, Βρετανία και Καναδάς αποφάσισαν να προχωρήσουν στον αποκλεισμό ορισμένων ρωσικών τραπεζών από το SWIFT, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων την αποφασιστικότητά τους για την επιβολή μέτρων «που θα απομονώσουν περαιτέρω τη Ρωσία στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα», σημειώνοντας ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν εντός των προσεχών ημερών.
Αυτό που έχει προκαλέσει αντιδράσεις είναι γιατί η απόφαση αναφέρεται σε “ορισμένες” τράπεζες της Ρωσίας και όχι στο σύνολό τους.
Η άρνηση πρόσβασης των ρωσικών τραπεζών στο Swift, όπως αναφέρουν οι Financial Times, θα υπονόμευε, για παράδειγμα, την ικανότητα της Ευρώπης να πληρώσει για το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αυξάνοντας ίσως τις τιμές της ενέργειας λόγω της αλλαγής της διαδικασίας. Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που η απόφαση δεν έχει καθολικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες η λίστα των ρωσικών τραπεζών που θα υποβληθούν στον αποκλεισμό, ίσως τις επόμενες ημέρες εμπλουτιστεί.
Οι νέες κυρώσεις της ΕΕ εις βάρος της Ρωσίας – Η δήλωση της Φον ντερ Λάιεν για το SWIFT
“Θα προτείνουμε ρωσικές τράπεζες να αποκλειστούν από το SWIFT. Οι τράπεζες αυτές δεν θα είναι σε θέση να κάνουν χρηματοπιστωτικές συναλλαγές χωρίς το SWIFT. Θα εμποδίσουμε τον Πούτιν να βρει χρήματα για να χρηματοδοτήσει την πολεμική του μηχανή. Θα μπλοκάρουμε την Ρωσική Κεντρική Τράπεζα θα την εμποδίσουμε να χρησιμοποιήσει το ενεργητικό της στην ΕΕ και αλλού. Το τρίτο θα αφορά τους Ρώσους ολιγάρχες. αποκόπτουμε τους Ρώσους να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χρήματά τους στις αγορές μας” ανέφερε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
In coordination with 🇺🇸🇫🇷🇩🇪🇮🇹🇨🇦🇬🇧 I will now propose new measures to EU leaders to strengthen our response to Russia’s invasion of Ukraine and cripple Putin’s ability to finance his war machine. https://t.co/iU2waDzo9s
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) February 26, 2022
Τι είναι το SWIFT
Πρόκειται για σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ των τραπεζών παγκοσμίως. Είναι ένα διατραπεζικό σύστημα μέσω του οποίου τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καταγράφουν, ενημερώνουν και διεκπεραιώνουν διασυνοριακές χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Ιδρύθηκε το 1973, έχει την έδρα του στο Βέλγιο και συνδέει 11.000 τράπεζες και ιδρύματα σε περισσότερες από 200 χώρες.
Στέλνει περισσότερα από 40 εκατομμύρια μηνύματα την ημέρα, καθώς τρισεκατομμύρια δολάρια αλλάζουν χέρια μεταξύ εταιρειών και κυβερνήσεων. Περισσότερο από το 1% αυτών των μηνυμάτων πιστεύεται ότι αφορά ρωσικές πληρωμές.
Το SWIFT δημιουργήθηκε από αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες δεν ήθελαν ένα μόνο ίδρυμα να αναπτύξει το δικό του σύστημα και να έχει μονοπώλιο. Το δίκτυο ανήκει πλέον από κοινού σε περισσότερες από 2.000 τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Εποπτεύεται από την Εθνική Τράπεζα του Βελγίου σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο – συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Τράπεζας της Αγγλίας.
Το Swift συμβάλλει στο να καταστεί δυνατό το ασφαλές διεθνές εμπόριο για τα μέλη του και υποτίθεται ότι δεν παίρνει θέση σε διαμάχες.
Πώς θα επηρεάσει τη Ρωσία ο αποκλεισμός της από το SWIFT
Οι ρωσικές εταιρείες θα χάσουν την πρόσβαση στις ομαλές και άμεσες συναλλαγές που παρέχει το SWIFT. Οι πληρωμές για τα πολύτιμα ενεργειακά και γεωργικά προϊόντα της θα διαταραχθούν σοβαρά. Οι τράπεζες πιθανότατα θα έπρεπε να συναλλάσσονται απευθείας μεταξύ τους, προσθέτοντας καθυστερήσεις και επιπλέον κόστος και θα εμπόδιζε την ικανότητα της Ρωσίας να ανακτά τα διεθνή κέρδη από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου της. Το 2014 η Ρωσία είχε απειληθεί με αποκλεισμό από το SWIFT όταν προσάρτησε την Κριμαία. Η Ρωσία δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου.
Αν και οι δυτικοί σύμμαχοι δεν υλοποίησαν την απειλή τους, η Ρωσία ανέπτυξε το δικό της σύστημα διασυνοριακής μεταφοράς χρημάτων. Για να προετοιμαστεί για μια τέτοια κύρωση, η ρωσική κυβέρνηση δημιούργησε ένα Εθνικό Σύστημα Καρτών Πληρωμών, γνωστό ως Mir. Ωστόσο, ελάχιστες χώρες το χρησιμοποιούν επί του παρόντος.
Οι χώρες αποφάσισαν να περιορίσουν περαιτέρω τις δυνατότητες της ρωσικής κεντρικής τράπεζας να στηρίξει τη συναλλαγματική ισοτιμία του ρουβλίου με διεθνείς χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Μεταξύ άλλων, αυτό έχει σκοπό να εμποδίσει τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει τα κρατικά της αποθέματα για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο της. «Για αυτό θα μπλοκάρουμε τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν. “Οι συναλλαγές σας θα παγώσουν. Και αφαιρούμε τη δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να χρησιμοποιεί τα κεφάλαιά της διεθνώς.”
Αυτή η κίνηση είναι πιθανό να αυξήσει περαιτέρω τη διεθνή απομόνωση της ρωσικής οικονομίας και επίσης να υπονομεύσει τη σταθερότητα του νομίσματος της χώρας, του ρουβλίου. Η κεντρική τράπεζα είπε ότι είχε δημιουργήσει τεράστια αποθέματα περίπου 630 δισεκατομμυρίων δολαρίων στα τέλη Ιανουαρίου, συμπεριλαμβανομένων 470 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ξένα νομίσματα όπως το δολάριο, το ευρώ και το γουάν και 132 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρυσό.