Η δεύτερη περικοπή συντάξεων την τελευταία διετία, μετά την περικοπή της εθνικής σύνταξης στις δεύτερες συντάξεις χηρείας και αναπηρίας, έρχεται από 1η Μαρτίου 2022.
Του δικηγόρου Κώστα Τσουκαλά
Σύμφωνα με την παρ. 1α του άρθρου 27 του ν. 4670/2020, σε περίπτωση που, με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει απασχόληση συνταξιούχου, το ποσό της ακαθάριστης σύνταξης, ή συντάξεων σε περίπτωση συρροής, κύριας και επικουρικής, καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% για όσο χρονικό διάστημα ο συνταξιούχος απασχολείται και έχει υποχρέωση ασφάλισης στους Κλάδους Κύριας και Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.
Ήδη τα παραπάνω εφαρμόζονται στις περιπτώσεις που ο συνταξιούχος είτε έλαβε σύνταξη μετά την 13η -5-2016 είτε ενώ ήταν από πριν συνταξιούχος, ανέλαβε εργασία μετά την 13η 5-2016.
Όμως για τους συνταξιούχους, οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία ή είχαν αποκτήσει ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ πριν την 13η-5-2016 προβλεπόταν εξαίρεση από το άρθρο 20 του ν. 4387/2016, καθώς και από τις προϊσχύουσες αυτού διατάξεις και η περικοπή τους ήταν μηδενική η μικρότερη.
Συγκεκριμένα στους απασχολούμενους συνταξιούχους που ανέλαβαν πριν την εφαρμογή του ν.4387/2016, την 13η -5-2016 μισθωτή εργασία, εφόσον είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του ,το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης ή του αθροίσματος των ακαθάριστων κύριων συντάξεων, που υπερβαίνει τα τριάντα (30) ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτά διαμορφώνονται κάθε φορά και ισχύουν την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, καταβαλλόταν μειωμένο κατά εβδομήντα τοις εκατό (70%). Στην πράξη η μείωση αφορούσε το ποσό που υπερέβαινε τα 1001 ευρώ μεικτά.
Στους απασχολούμενους συνταξιούχους που ασκούν πριν την εφαρμογή του ν.4387/2016, την 13η -5-2016 απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ και του Ε.Τ.Α.Α (ελεύθεροι επαγγελματίες) , εφόσον είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του ,το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης ή του αθροίσματος των ακαθάριστων κύριων συντάξεων, που υπερβαίνει τα εξήντα (60)ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτά διαμορφώνονται κάθε φορά και ισχύουν την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, καταβαλλόταν μειωμένο κατά εβδομήντα τοις εκατό (70%). Στην πράξη η μείωση αφορούσε το ποσό που υπερέβαινε τα 2003 ευρώ μεικτά.
Όπως προκύπτει η πλειοψηφία αυτών των συνταξιούχων δεν είχε περικοπή ή είχε πολύ μικρή περικοπή , καθώς τα όρια πάνω από τα οποία προβλεπόταν περικοπή ήταν πολύ υψηλά.
Για τους συγκεκριμένους συνταξιούχους που δεν είχαν περικοπή σύνταξης ή είχαν πολύ μικρή περικοπή , από 1-3-2022 προβλέπεται η μείωση της σύνταξης κατά 30% από το πρώτο ευρώ. Η μείωση θα λαμβάνει χώρα ανεξάρτητα από το ποσό της σύνταξης , χωρίς να προβλέπεται κάποια ειδική μέριμνα για τους χαμηλοσυνταξιούχους.
Επίσης η περικοπή είναι 30% επί του συνόλου της συνταξιοδοτικής παροχής ανεξάρτητα από τις μέρες εργασίας ή το ωράριο του απασχολούμενου συνταξιούχου. Είτε αυτός εργάζεται 1 ημέρα το μήνα , είτε 10 ημέρες το μηνά είτε όλο το μήνα , είτε 4ωρο , είτε με πλήρες ωράριο, η περικοπή θα είναι 30% επί του συνόλου των συντάξεων.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα ,συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ λαμβάνει κύρια σύνταξη ύψους €800,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, και αναλαμβάνει εργασία στον ιδιωτικό τομέα, είτε με πλήρη απασχόληση (25 ημέρες ασφάλισης), είτε με μερική (ανεξαρτήτως τις ώρες ή ημέρες απασχόλησης). Ο εν λόγω συνταξιούχος θα λάβει μειωμένη κύρια και επικουρική σύνταξη κατά 30%, δηλαδή η μηνιαία κύρια σύνταξη θα ανέρχεται σε €560,00 [(€800,00 – (30% x €800,00)] και η μηνιαία επικουρική σύνταξη θα ανέρχεται σε €70,00 [€100,00 – (30% x €100,00)].
Πρόστιμο εάν δεν δηλωθεί η απασχόληση
Μάλιστα οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος , όλων των ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων και του Δημοσίου, οι οποίοι έχουν αναλάβει εργασία ή αυτοαπασχόληση έως 28-2-2020 (συμπεριλαμβάνονται και όσοι είχαν αναλάβει εργασία έως 13-5-2016) , είτε αναλαμβάνουν εργασία ή αυταπασχόληση από 29-2-2020 και μετά, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, προκειμένου από 1-3-2022 να λάβει χώρα η περικοπή σύνταξης σε όσους δεν έχει λάβει (οι συνταξιούχοι του ΝΑΤ υποχρεούνται στην δήλωση από 1-9-2022).
Αν μάλιστα δεν δηλωθεί, και μετά από έλεγχο διαπιστωθεί η μη δηλωμένη απασχόληση, προβλέπεται πρόστιμο ίσο με το ποσό 12 κύριων και επικουρικών συντάξεων. Βέβαια ο e-ΕΦΚΑ όπως μας έχει συνηθίσει , ακόμα δεν έχει ενεργοποιήσει ηλεκτρονική υπηρεσία δήλωσης απασχόλησης , αν και η προθεσμία δήλωσης εκπνέει.
Ποιοι εξαιρούνται από την περικοπή κατά 30%
Από την περικοπή κατά 30% στις συντάξεις εξαιρούνται:
1. Οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, οι οποίοι ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
2. Οι ψυχικά ασθενείς του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 για τους οποίους η ανάληψη μισθωτής εργασίας ή αυτοαπασχόλησης ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 23 ν. 4488/2017.
3. Όσοι συνταξιοδοτούνται από τους λοιπούς- πλην δημοσίου -ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς ως πάσχοντες από παρα-τετραπληγία καθώς και από τις λοιπές παθήσεις βάσει του ν. 612/1977 και των διατάξεων που παραπέμπουν σ’ αυτόν.
4. Οι πολιτικοί και στρατιωτικοί συνταξιούχοι του δημοσίου που λαμβάνουν σύνταξη ως πάσχοντες από παρα-τετραπληγία και και τις λοιπές παθήσεις που αναφέρονται στο τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 1 και του άρθρου 26 του πδ 169/2007.
5. Όσοι λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα του ν. 1140/1981 ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του πδ 169/2007
6. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
7. Τα πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016, ήτοι οι παθόντες από βίαιο συμβάν, τα θύματα τρομοκρατικών ενεργειών βάσει των ν. 1897/1990 και 1977/1991, όσοι δικαιούνται πολεμική σύνταξη ή σύνταξη αναπήρου οπλίτη ειρηνικής περιόδου ή σύνταξη Εθνικής Αντίστασης ΟΓΑ ή ανασφάλιστου Αγωνιστή Εθνικής Αντίστασης.
Η περικοπή 30% στο σύνολο των συντάξεων και στους παλιούς συνταξιούχους , είναι μια μεγάλη περικοπή μετά από μια περίοδο που θεωρούσαμε ότι ο κύκλος των μειώσεων των συντάξεων έχει κλείσει οριστικά. Το Υπουργείο Εργασίας προλαβαίνει να διορθώσει το λάθος ή σε κάθε περίπτωση να περιορίσει την ζημία θεσπίζοντας είτε την αναλογική μείωση της σύνταξης ανάλογα με τις ημέρες εργασίας είτε την εξαίρεση από τη μείωση των χαμηλοσυνταξιούχων.