Του Θάνου Τσίρου
thsiros@naftemporiki.gr
Επανέρχεται ο εφιάλτης των οικονομικών συνεπειών που μπορεί να προκαλέσει η πανδημία στην επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά και στον κρατικό προϋπολογισμό. Η εκτόξευση των κρουσμάτων σε πρωτοφανή επίπεδα έφερε τα νέα περιοριστικά μέτρα και αυτά με τη σειρά τους την αγωνία του επιχειρηματικού κόσμου για περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας στην πιο κρίσιμη περίοδο του χρόνου, τις εορτές των Χριστουγέννων.
Πολλές παρενέργειες
Το «απαγορευτικό εισόδου» στους πελάτες που δεν θα διαθέτουν rapid test μπορεί να προκαλέσει μείωση οικονομικής δραστηριότητας, πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού από τις επιχειρήσεις που θα εξακολουθήσουν να έχουν «ελευθέρας» στην είσοδο, ακόμη και λουκέτα ειδικά στους κλάδους της εστίασης και του εμπορίου, προειδοποιούν οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου. Ωστόσο, στα αιτήματα για πρόσθετα μέτρα στήριξης η κυβέρνηση φαίνεται να ανάβει «κόκκινο». Σε σχετικές του δηλώσεις, ο υπουργός Ανάπτυξης ήταν χθες κατηγορηματικός, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν πλέον οι συσχετισμοί δυνάμεων στην Ε.Ε. ώστε να παραταθούν οι οικονομικές ενισχύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. «Από τη στιγμή που υπάρχει το εμβόλιο, οι Ευρωπαίοι είναι απρόθυμοι να συμφωνήσουν στη χρηματοδότηση πρόσθετων μέτρων στήριξης, ειδικά όταν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ο εκτεταμένος εμβολιασμός έχει ήδη συμβάλει στο να περιοριστούν στο ελάχιστο οι επιπτώσεις της πανδημίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Η ανησυχία του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας για νέο γύρο οικονομικών συνεπειών λόγω πανδημίας έρχεται τη στιγμή που ο προϋπολογισμός της χώρας βρίσκεται ήδη υπό ασφυκτική πίεση. Στα εκτεταμένα μέτρα στήριξης του πρώτου εξαμήνου για την αντιμετώπιση της πανδημίας προστέθηκε το καλοκαίρι το κόστος για την αποκατάσταση των ζημιών από τις καταστροφικές πυρκαγιές, ενώ από το φθινόπωρο και μετά «τρέχουν» και τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Ήδη, η χρονιά κλείνει με πρωτογενές έλλειμμα άνω του 7%. Αν προκύψει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος (λόγω πιθανού υψηλότερου ρυθμού ανάπτυξης σε σχέση με το 6,1% που έχει προϋπολογιστεί αυτή τη στιγμή), αυτός θα διατεθεί για την κάλυψη των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης, κάτι για το οποίο έχει ήδη συνηγορήσει η Ε.Ε., όπως φάνηκε και στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής.
«Οι χώρες που δεν θα εμβολιαστούν θα βρεθούν αυτή τη φορά χωρίς χρήματα στην πανδημία. Για ποιο λόγο; Διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκλείεται να ανοίξει το πουγκί πάλι», δήλωσε χθες ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, στέλνοντας στον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας το μήνυμα ότι μέτρα στήριξης αντίστοιχα με αυτά που εφαρμόστηκαν πέρυσι τον Νοέμβριο (επιστρεπτέες προκαταβολές, αναστολές συμβάσεων εργασίας, αναστολή πληρωμών κ.λπ.) δεν θα υπάρξουν φέτος. Το αντίθετο: οι επαγγελματίες σε μερικές εβδομάδες θα ξεκινήσουν να αποπληρώνουν και τις υποχρεώσεις που συσσωρεύτηκαν εξαιτίας των αναστολών πληρωμών που δόθηκαν κατά τους προηγούμενους μήνες. Ειδικά από τον Ιανουάριο και μετά, θα ξεκινήσουν να τρέχουν και οι δόσεις των ρυθμίσεις οφειλών της πανδημίας, αλλά και οι δόσεις για την επιστροφή των επιστρεπτέων προκαταβολών.
Το ότι δεν θα υπάρξουν βέβαια μέτρα στήριξης δεν σημαίνει ότι δεν υφίσταται ανησυχία για το ενδεχόμενο συνεπειών και στον κρατικό προϋπολογισμό από την έξαρση της πανδημίας. Τα περιοριστικά μέτρα έρχονται να συμπέσουν χρονικά με το κύμα πληθωρισμού που προκαλεί η ενεργειακή κρίση -το ισχυρότερο της τελευταίας 10ετίας-, κάτι που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να παρατηρηθεί «φρενάρισμα» στην κατανάλωση.
Η ενεργειακή κρίση επιμένει, διαψεύδοντας τις αρχικές εκτιμήσεις ότι θα είναι ένα παροδικό και ελεγχόμενο φαινόμενο. Ο Νοέμβριος ξεκίνησε με την τιμή της μεγαβατώρας ηλεκτρικού ρεύματος σταθερά πάνω από τα 200 ευρώ. Έτσι, το οικονομικό επιτελείο «ξεσκονίζει» τους κωδικούς του κρατικού προϋπολογισμού προκειμένου να εντοπίσει δημοσιονομικό χώρο ικανό να ενισχύσει περαιτέρω τα νοικοκυριά, ειδικά αυτά με τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Οι αποφάσεις θα ληφθούν μέσα στις επόμενες ημέρες, καθώς τα νούμερα θα πρέπει να «κλειδώσουν» μέχρι τις 21/11 οπότε και αναμένεται να κατατεθεί το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού στη Βουλή. Είναι τέτοια η διάσταση που έχει πάρει η ενεργειακή κρίση ώστε τα 500 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί για τη βοήθεια των νοικοκυριών να μην καλύπτουν παρά ένα μικρό μέρος των απωλειών που ήδη υφίστανται αυτά. Μηδενική δε είναι αυτή τη στιγμή η βοήθεια στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τα μέτρα στήριξης
Ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας έχει κατ’ επανάληψη υποστηρίξει το τελευταίο χρονικό διάστημα ότι θα αξιοποιηθεί κάθε διαθέσιμο δημοσιονομικό περιθώριο προκειμένου να στηριχθούν οι καταναλωτές, ώστε να ξεπεράσουν με τις μικρότερες δυνατές απώλειες τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης. Ήδη, το πακέτο μέτρων στήριξης έχει αυξηθεί δύο φορές από τις αρχές Σεπτεμβρίου και ενώ ξεκινήσαμε με προϋπολογισμό μέτρων στήριξης στα 250 εκατ., τον Σεπτέμβριο οι πόροι ανέβηκαν στα 300 εκατ. και εδώ και μερικές εβδομάδες έχουμε φτάσει στα 500 εκατ.