Συναγερμός έχει σημάνει στα οικονομικά επιτελεία των χωρών-μελών της ΕΕ καθώς η πιθανότητα ενός νέου lockdown αναμένεται να φέρει αρκετές χώρες -ειδικά με υψηλό χρέος- ενώπιον δανεισμού από τον ESM.
Και αυτό γιατί, όπως αναφέρουν διασταυρωμένες πληροφορίες, οι βόρειες χώρες θέλουν να μπει σε λειτουργία το συγκεκριμένο εργαλείο και να σταματήσει η ελεύθερη χρήση παροχών.
Κάτι που βεβαίως δεν επιθυμεί η Ελλάδα.
Η ραγδαία εξάπλωση της μετάλλαξης της Covid-19 τύπου Δέλτα δεν αφήνει καμία χώρα αδιάφορη.
Ο κύριος λόγος είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η αδυναμία της ΕΕ να δώσει άλλον έναν γύρο δημοσιονομικής χαλαρότητας με μεγάλα μέτρα στήριξης, εάν κάποιες χώρες οδηγηθούν και πάλι σε lockdown μέσα στο φθινόπωρο ή τον χειμώνα.
Συγκεκριμένες χώρες ήδη εξέφρασαν σε επίπεδο αρχηγών κρατών την περασμένη εβδομάδα στη Σύνοδο Κορυφής την άποψη ότι πρέπει να υπάρξει συνολική ευρωπαϊκή «απάντηση» και σε περίπτωση lockdown αυτό να είναι καθολικό.
Δεν υπήρξε ομοφωνία. Η Ελλάδα, διαμέσου του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, ήδη είπε «όχι».
Μάλιστα, ο πρωθυπουργός πέρασε το μήνυμα ότι «η χώρα δεν πρόκειται να κλείσει για λίγους ανεμβολίαστους» και προέτρεψε να επισπευσθούν οι εμβολιασμοί, προκειμένου να αποφευχθεί αυτό το extreme σενάριο.
Στην ίδια γραμμή κινήθηκε και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN και ερωτώμενος εάν τα μέτρα θα συνεχιστούν σε περίπτωση 4ου κύματος, απάντησε ότι το κράτος αξιολογεί συνεχώς την κατάσταση και αυτό θα συνεχίσει να κάνει. Επισήμανε, ωστόσο, ότι «σήμερα η κύρια ευθύνη του κράτους είναι να πείσει τους πολίτες ότι ο εμβολιασμός είναι η ασπίδα για την επιστροφή στην κανονικότητα». Συμπλήρωσε, δε, ότι τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους ανέρχονται σε 34,5 δισ. ευρώ.
Πιο ξεκάθαρος ήταν ο υπουργός Ανάπτυξης Α. Γεωργιάδης. Μετά την περιβόητη δήλωση ότι «δεν υπάρχουν λεφτά» για νέο lockdown, επανήλθε λέγοντας ότι από τη στιγμή που υπάρχουν τα εμβόλια, αίρεται η υποχρέωση της κυβέρνησης να παραχωρεί μέτρα βοηθείας.
«Έχει αρθεί η ηθική υποχρέωση του κράτους να μοιράζει λεφτά και να φορτώνει χρέος τις επόμενες γενιές, εφόσον είναι διαθέσιμα τα εμβόλια», τόνισε ο υπουργός Ανάπτυξης μιλώντας στον ΣΚΑΪ.
Τι «φοβάται» η ελληνική κυβέρνηση
Οι αλλεπάλληλες δηλώσεις των κυβερνητικών αξιωματούχων δεν είναι τυχαίες. Κάποιοι μπορούν να ισχυριστούν ότι η ρητορική αυτή έχει υιοθετηθεί ώστε να προχωρήσει πιο γρήγορα και πιο μαζικά ο εμβολιασμός. Εν μέρει μπορεί να είναι και αυτή μια ερμηνεία.
Οι πληροφορίες του Euro2day.gr αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο επρόκειτο να οριστικοποιηθεί τον Νοέμβριο- Δεκέμβριο 2021, όταν θα είχαν βγει οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν και θα είχε ξεκαθαρίσει ποια χώρα έχει δώσει πόσα και πού.
Τυχόν νέες μεταλλάξεις της Covid-19 αναμένεται να φέρουν την ΕΕ ενώπιον νέων αποφάσεων: Να συνεχιστεί η χαλαρή δημοσιονομική πολιτική παροχών ή να αρχίσει η «ομαδοποίησή» τους και τα δάνεια από τον ESM; O Βορράς επιμένει στο δεύτερο.
Υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος της Κομισιόν μάς ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή, οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες που έχουν κυκλοφορήσει τα εμβόλια για την Covid-19 ναι μεν αποφαίνονται ότι είναι ανθεκτικά στη μετάλλαξη Δέλτα, όμως τώρα αρχίζουν τις κλινικές δοκιμές και δεν μπορούν να πουν με απόλυτη βεβαιότητα ότι τα εμβόλια μπορούν να προστατέψουν πλήρως τους εμβολιασμένους.
«Βαδίζουμε σε κινούμενη άμμο» ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια του αξιωματούχου, ο οποίος πρόσθεσε ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα από το να περιμένουμε τα αποτελέσματα από τις εργαστηριακές μελέτες (για τη μετάλλαξη Δέλτα)».
Το σίγουρο είναι πάντως ότι σε ενδεχόμενο τέταρτο κύμα, η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να στηρίξει τις ίδιες παροχές που έχει δώσει έως τώρα.
Για τους Βόρειους, το θέμα είναι απλό: Από τη στιγμή που έχουν μπει σε λειτουργία τα ευρωπαϊκά όργανα αντιμετώπισης, από εδώ και στο εξής, όποια χώρα έχει ανάγκη, θα πρέπει να καταφύγει σε δανεισμό από τον ESM, o οποίος επικαιροποιήθηκε για αυτό τον λόγο.
Η ελληνική κυβέρνηση θέλει να κάνει τα πάντα προκειμένου να αποφύγει δανεισμό από τον ESM, ο οποίος συνοδεύεται με όρους που θυμίζουν μνημόνιο.
Η Yellen στο Eurogroup
Η σοβαρότητα του θέματος διαφαίνεται και από τη συμμετοχή της υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ (US Secretary of Treasury) και πρώην προέδρου της Fed Janet Yellen στο Eurogroup της Δευτέρας.
Είναι η πρώτη φορά, από το 2011, που συμμετέχει υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ σε σύσκεψη των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.
Τότε, το 2011, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπ. Ομπάμα είχε στείλει τον υπουργό T. Geithner στο άτυπο -και κρίσιμο για τη χώρα μας- συμβούλιο του Eurogroup στο Βρόκλαβ της Πολωνίας, για να μεταφέρει τη θέση των Αμερικανών ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ.
Από τότε, Αμερικανοί αξιωματούχοι συναντούσαν τον εκάστοτε πρόεδρο του Eurogroup στο περιθώριο συνεδρίων όπως το Νταβός ή στους G7.
Συνεπώς, η συμμετοχή Yellen, μετά από 10 ολόκληρα χρόνια, έχει τη σημασία της.
Σύμφωνα με σχετικό έγγραφο του Eurogroup, η J. Yellen θα «ανταλλάξει απόψεις τόσο για τη διεθνή υπόσταση (dimension) του ευρώ όσο και για τις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές πολιτικές».
Αυτά επισήμως. Ανεπισήμως, οι δύο πλευρές του Ατλαντικού αναμένεται να ανταλλάξουν προβλέψεις και πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση των οικονομιών τους καθώς και για τις προοπτικές ενός νέου κύματος της πανδημίας.