Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Τρεις είναι οι βασικές νέες τάσεις που καταγράφονται στην αγορά εργασίας στο τρίτο τρίμηνο του 2020 (σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020), το οποίο συμπίπτει ουσιαστικά με το τρίτο τρίμηνο της πανδημίας.
Η πρώτη τάση –σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ– είναι η αύξηση του πλήθους των ελευθέρων επαγγελματιών οι οποίοι απασχολούν προσωπικό.
Η δεύτερη τάση είναι πως αναλογικά το μεγαλύτερο ποσοστό ανέργων εντοπίζεται στους κλάδους του τουρισμού και της εστίασης.
Η τρίτη τάση “δείχνει” αύξηση των οικονομικά μη ενεργών και ειδικά εκείνων οι οποίοι έχουν κλείσει πάνω από 8 χρόνια σ’ αυτήν κατάσταση.
Πιο αναλυτικά, το δελτίο τύπου της ΕΛΣΤΑΤ για το γ΄τρίμηνο του 2020 αναφέρει τα ακόλουθα :
1. Απασχολούμενοι: Αυξήθηκαν οι αυταπασχολούμενοι με προσωπικό
Ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε σε 3.926.812 άτομα. Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε κατά 2,2%, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και μειώθηκε κατά 1,1%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Σε σχέση με το προηγούμενο έτος παρουσιάζεται αύξηση για τους αυτοαπασχολούμενους με προσωπικό (10,2%) και μείωση στις υπόλοιπες κατηγορίες.
Αύξηση της μόνιμης απασχόλησης
Η μερική απασχόληση εμφανίζεται μειωμένη (-9,9%) σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους(-11,0%).
Η προσωρινή απασχόληση έχει αυξηθεί σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (8,4%) και έχει μειωθεί σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους(-26,7%).
Αντίθετα, η μόνιμη απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,5%.
Αύξηση απασχόλησης σε ειδικευμένους τεχνίτες και ανώτερα στελέχη
Σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο η μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζεται στους ειδικευμένους τεχνίτες (6,8%) και η μεγαλύτερη μείωση εμφανίζεται στους χειριστές βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού(-7,4%).
Σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους η μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζεται στους τεχνικούς και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (9,2%) και στα ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη (8,7%) και η μεγαλύτερη μείωση στους ανειδίκευτους εργάτες, χειρώνακτες και μικροεπαγγελματίες (-12,0%).
Ποιες είναι οι παγιωμένες τάσεις
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αν εξεταστεί η εξέλιξη της κατανομής του πλήθους των απασχολουμένων σε ευρείες ομάδες επαγγελμάτων, παρατηρείται ότι,κατά την περίοδο A ́ τρίμηνο2009 – Γ ́ τρίμηνο 2020,αυξάνεται σημαντικά το ποσοστό των απασχολουμένων σε μη χειρωνακτικά επαγγέλματα χαμηλής ειδίκευσης ενώ μειώνεται το ποσοστό των απασχολουμένων σε χειρωνακτικά επαγγέλματα με εξειδίκευση.
Το ποσοστό των απασχολουμένων σε στοιχειώδη επαγγέλματα παραμένει σχετικά σταθερό μετά το 2011 ενώ το ποσοστό στα μη χειρωνακτικά επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης ακολουθεί μικρή αύξηση. Τέλος, το ποσοστό των απασχολούμενων στην γεωργία, δασοκομία, κτηνοτροφία και αλιεία εμφανίζει πτωτική τάση από το 2014.
Αν εξεταστεί η εξέλιξη του ποσοστού των απασχολουμένων σε ευρείς τομείς οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο A ́ τρίμηνο 2009-Γ ́ τρίμηνο 2020, διαπιστώνεται αύξηση του ποσοστού όσων εργάζονται στο εμπόριο, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες, τα ξενοδοχεία και την εστίαση και μείωση του ποσοστού όσων εργάζονται στις κατασκευές και τη βιομηχανία, το οποίο, ωστόσο,δείχνει τάση σταθεροποίησης τα τρία τελευταία έτη.
2. Στον τουρισμό και την εστίαση το μεγαλύτερο ποσοστό των ανέργων
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανέργων (18,4%) εργαζόταν στους κλάδους των ξενοδοχείων και της εστίασης, σύμφωνα με τα τελευταία τριμηνιαία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Σε ό,τι αφορά στο επάγγελμα της προηγούμενης εργασίας τους, το μεγαλύτερο ποσοστό (29,0%) απασχολούνταν στην παροχή υπηρεσιών ή ως πωλητές.
Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 756.424 άτομα. Το ποσοστό ανεργίας ανήλθε σε 16,2%, έναντι 16,7% του προηγούμενου τριμήνου και 16,4% του αντίστοιχου τριμήνου του προηγούμενου έτους.
Ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 1,5%, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 2,7%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας παρατηρούνται στις γυναίκες, στα άτομα ηλικίας έως 24 ετών, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και στα άτομα που έχουν ολοκληρώσει έως λίγες τάξεις Δημοτικού.
Το μεγαλύτερο ποσοστό εργατικού δυναμικού παρατηρείται στους άνδρες, στα άτομα ηλικίας 30 -44 ετών, στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στα άτομα που έχουν ολοκληρώσει μετα-δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στα άτομα ξένης υπηκοότητας.
Οι βασικοί λόγοι που σταμάτησαν οι άνεργοι να εργάζονται είναι είτε γιατί η εργασία τους ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (30,7%)είτε γιατί απολύθηκαν (22,9%).
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανέργων (18,4%) αφορά σε άτομα που σταμάτησαν να εργάζονται κατά τα τελευταία 8 έτη.
Τα άτομα που εργάστηκαν για τελευταία φορά πριν από περισσότερα από 8 έτη δεν δηλώνουν το λόγο που σταμάτησαν να εργάζονται.
3. Οικονομικά μη ενεργοί: Αυξήθηκαν εκείνοι που έχουν πάνω από 8 χρόνια να εργασθούν
Οι οικονομικά μη ενεργοί, δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 4.394.091 άτομα.
Ειδικότερα, οι οικονομικά μη ενεργοί κάτω των 75 ετών, ανήλθαν σε 3.210.357 άτομα.
Το ποσοστό τους μειώθηκε κατά 2,4%σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και αυξήθηκε κατά 0,8% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Η πλειονότητα των μη ενεργών ηλικίας 15 -74 ετών είτε δεν έχουν εργαστεί ποτέ στο παρελθόν (46,7%) ή έχουν περάσει περισσότερα από 8 έτη από τότε που σταμάτησαν την τελευταία τους εργασία(30,1%).
Μάλιστα, αυξήθηκε κατά 2,8% το πλήθος των οικονομικά μη ενεργών οι οποίοι έχουν περάσει περισσότερα από 8 έτη από την τελευταία εργασία του
Από τα άτομα που εργάστηκαν μέσα στα τελευταία 8 έτη, το μεγαλύτερο ποσοστό σταμάτησε να εργάζεται επειδή συνταξιοδοτήθηκε (57,6%) ή επειδή η εργασία του ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (12,0%).
Οι βασικοί λόγοι που δεν αναζητούν εργασία οι μη ενεργοί είναι το ότι βρίσκονται σε σύνταξη (36,3%) ή εκπαιδεύονται (24,0%).
Το 0,5% των μη ενεργών αναζητά εργασία, αλλά δεν είναι άμεσα διαθέσιμο να την αναλάβει και το 1,7% δεν αναζητά εργασία επειδή πιστεύει ότι δεν θα βρει ή δεν γνωρίζει πού να απευθυνθεί.