Μεγάλη Πέμπτη – Ο Μυστικός Δείπνος

Την Μεγάλη Πέμπτη, την τέταρτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε ολόκληρη την χώρα, σε κάθε ορθόδοξη εκκλησία.

Η ημέρα είναι αφιερωμένη σε τέσσερα γεγονότα. Στον Μυστικό Δείπνο του Ιησού με τους 12 Αποστόλους, το Ιερό Νιπτήρα, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, την Υπερφυή Προσευχή, την προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον μυστικό δείπνο και λίγο πριν την σύλληψή του και τέλος, στην προδοσία του Ιούδα, που είχε ως αποτέλεσμα την σύλληψη και στην Σταύρωση του Θεανθρώπου.

Ο Χριστός ετοίμασε μόνος του το τραπέζι και έπλυνε τα πόδια και των 12 μαθητών του. Θέλησε να τα κάνει όλα μόνος του και να τους δείξει πως δεν πρέπει να επιζητούν τα πρωτεία. Μετά τη νίψη των ποδιών λέγει: «όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι τελευταίος απ’ όλους».

Πρώτα πήγε στον Ιούδα και μετά στον Πέτρο, ο οποίος ήταν ο πιο παρορμητικός απ’ όλους. Στην αρχή σταμάτησε τον Ιησού αλλά μετά υποχώρησε. Αφού έπλυνε τα πόδια και των 12, πήρε τα ιμάτιά του και ξανακάθισε. Τους είπε να αγαπούν ο ένας τον άλλον και πως δεν πρέπει να μην επιζητούν ποτέ να είναι πρώτοι. Ύστερα μίλησε γαι την προδοσία, στρεφόμενος στον πιο ήρεμο Ιωάννη.

Μετά το δείπνο, ο Χριστός και οι μαθητές βγαίνουν στο όρος των Ελαιών. Τους διδάσκει τα ανήκουστα και τελευταία μαθήματα και αναχωρεί μόνος Του, ώστε να προσευχηθεί. Μόλις τελείωσε την προσευχή του, έφτασε ο Ιούδας με τους στρατιώτες χαιρετά και φιλά τον δάσκαλό του και τον παραδίδει στις αρχές.

Η Μεγάλη Πέμπτη θεωρείται η πιο θλιβερή μέρα της χριστιανοσύνης. Το βράδυ η Εκκλησία αναπαριστά την Σταύρωση του Θεανθρώπου, ενώ ψάλλονται και τα 12 Ευαγγέλια. Ανάμεσα στο 5ο και το 6ο Ευαγγέλιο ψάλλεται το αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ὅτε οἱ ἔνδοξοι Μαθηταί, ἐν τῷ νιπτῆρι τοῦ Δείπνου ἐφωτίζοντο, τότε Ἰούδας ὁ δυσσεβής, φιλαργυρίαν νοσήσας ἐσκοτίζετο, καὶ ἀνόμοις κριταῖς, σὲ τὸν δίκαιον Κριτὴν παραδίδωσι. Βλέπε χρημάτων ἐραστά, τὸν διὰ ταῦτα ἀγχόνῃ χρησάμενον, φεῦγε ἀκόρεστον ψυχὴν τὴν Διδασκάλῳ τοιαῦτα τολμήσασαν. Ὁ περὶ πάντας ἀγαθός, Κύριε δόξα σοι.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Τὸν ἄρτον λαβών, εἰς χεῖρας ὁ προδότης, κρυφίως αὐτάς, ἐκτείνει καὶ λαμβάνει, τὴν τιμὴν τοῦ πλάσαντος, ταῖς οἰκείαις χερσὶ τὸν ἄνθρωπον, καὶ ἀδιόρθωτος ἔμεινεν, Ἰούδας ὁ δοῦλος καὶ δόλιος.

Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν Τάφον σου Σωτὴρ.
Ὁ λίμνας καὶ πηγάς, καὶ θαλάσσας ποιήσας, ταπείνωσιν ἡμᾶς, ἐκπαιδεύων ἀρίστην, λεντίῳ ζωννύμενος, Μαθητῶν πόδας ἔνιψε, ταπεινούμενος, ὑπερβολῇ εὐσπλαγχνίας, καὶ ὑψῶν ἡμᾶς, ἀπὸ βαράθρων κακίας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.

(Μετάφραση Ανδρέας Θεοδώρου)
Αὐτὸς ποὺ δημιούργησε τὶς λίμνες, τὶς πηγὲς καὶ τὶς θάλασσες, θέλοντας νὰ μᾶς διδάξει τὴν πιὸ τέλεια ταπείνωση, ἀφοῦ ζώστηκε τὸ λέντιο (ποδιά), ἔνιψε τὰ πόδια τῶν μαθητῶν, ταπεινούμενος ἀπὸ ὑπερβολικὴ εὐσπλαχνία, καὶ ἀνυψώνοντας ἐμᾶς ἀπὸ τὰ βάραθρα τῆς κακίας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.

Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ταπεινούμενος, δι’ εὐσπλαγχνίαν, πόδας ἔνιψας, τῶν Μαθητῶν σου, καὶ πρὸς δρόμον θεῖον τούτους κατεύθυνας, ἀπαναινόμενος Πέτρος δὲ νίπτεσθαι, αὖθις τῷ θείῳ ὑπείκει προστάγματι, ἐκνιπτόμενος, καὶ σοῦ ἐκτενῶς δεόμενος, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Συνεσθίων Δέσποτα, τοῖς Μαθηταῖς σου, μυστικῶς ἐδήλωσας, τὴν παναγίαν σου σφαγήν, δι’ ἧς φθορᾶς ἐλυτρώθημεν, οἱ τὰ σεπτά σου, τιμῶντες Παθήματα.

Ὁ Οἶκος
Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ, προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τὸν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τοὺς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καὶ ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ, καὶ ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες, καὶ ἀλλήλων τοὺς πόδας ἐκπλύνοντες· αὐτὸς γὰρ ὁ Χριστὸς οὕτως ἐκέλευσε, τοῖς αὐτοῦ Μαθηταῖς ὡς προέφησεν, ἀλλ’ οὐκ ἤκουσεν, Ἰούδας ὁ δοῦλος καὶ δόλιος.

 

Οπτικοακουστικό Υλικό

media
Ότε οι ένδοξοι Μαθηταί….

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.