Η αφρικανική σκόνη έχει γίνει μέρος της ζωής όλων όσων ζούμε στην νοτιοανατολική Ευρώπη, ιδίως στο μεσογειακό της θύλακα ο οποίος, κατά κάποιον τρόπο, που οφείλεται κυρίως στα ρεύματα του αέρα, την εγκλωβίζει εδώ. Αυτός ο «δυσάρεστος επισκέπτης» δημιουργεί μιαν αποπνικτική ατμόσφαιρα η οποία, σύμφωνα με επιστήμονες, επιφέρει προβλήματα στην υγεία πολλών ανθρώπων, ιδίως εκείνων που ανήκουν στις λεγόμενες «ευαίσθητες ηλικίες» (μικρά παιδιά και ηλικιωμένοι), η που πάσχουν από άλλες ασθένειες που σχετίζονται με το αναπνευστικό.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του της Lifo, έχει διαπιστωθεί ότι σε ημέρες με έντονη συγκέντρωση σκόνης στην ατμόσφαιρα αυξάνονται στα νοσοκομεία οι εισαγωγές ασθενών με αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα.
Όπως επισημαίνουν οι ιατροί που ασχολούνται με το αντικείμενο, αυτό συμβαίνει επειδή τα συγκεκριμένα σωματίδια που μεταφέρονται από τον ερχόμενο από την Αφρική αέρα εισχωρούν πολύ εύκολα στον ανθρώπινο αναπνευστικό σύστημα.
«Μάλιστα, ερευνητές εντόπισαν επικίνδυνα βαρέα μέταλλα στην αφρικανική σκόνη, όπως μόλυβδο, ψευδάργυρο, χρώμιο, βανάδιο, αρσενικό και νικέλιο, που μπορούν να εισέλθουν στους πνεύμονες», αναφέρει το Lifo.
Κατά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών η συχνότητα του φαινομένου έχει αυξηθεί κατά 100% την τελευταία 20ετία, με την ένταση του να αγγίζει το 50%.
Υπεύθυνη για την Αφρικανική σκόνη είναι η ερημοποίηση της Σαχάρας, η οποία προχωρά μάλιστα με ανυπολόγιστα ταχείς ρυθμούς, με αποτέλεσμα οι έρημες περιοχές να επεκτείνονται εις βάρος των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, αυξάνοντας έτσι τις ποσότητες της σκόνης που μπορεί να μεταφερθούν στην ατμόσφαιρα.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθανάσιος Γκοντελίτσας:
«Οι έρευνες διεθνών οργανισμών δείχνουν ότι στη Σαχάρα περίπου 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης ερημοποιούνται ετησίως. Πρόκειται για μια έκταση σχεδόν όσο το 20% της Ελλάδας. Αυτό είναι αδύνατον να μην έχει αποτέλεσμα την αύξηση της αφρικανικής σκόνης που μεταφέρεται στην περιοχή της Μεσογείου αλλά και αλλού».
Οι επιπτώσεις στην υγεία μας από την αφρικανική σκόνη δεν προκαλούνται μόνο επειδή αναπνέουμε κάποιους κόκκους σκόνης που ο αέρας από την Αφρική μας έφερε εδώ. Οφείλονται κυρίως στην σύσταση αυτών των κόκκων σκόνης.
Για παράδειγμα, η ύπαρξη των βαρέων μετάλλων στη φυσική σκόνη που προέρχεται από τη Σαχάρα έχει πολλές εξηγήσεις. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα βλαβερά αυτά στοιχεία για την υγεία μας οφείλονται στην αύξηση της ρυπογόνου δραστηριότητας στις χώρες της βορείου Αφρικής. Υπάρχουν πόλεις, όπως το Κάιρο, με μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ στη βόρεια Αφρική έχει αυξηθεί ιδιαίτερα η κυκλοφορία οχημάτων, αλλά και οι χωματερές, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις καίγονται απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα επικίνδυνους ρύπους.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η ρύπανση της ατμόσφαιρας από έναν κάτοικο του Καΐρου στην Αίγυπτο, δεν επηρεάζει μόνο τον δικό του μικρόκοσμο, αλλά και τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν σε άλλες πλησιέστερες χώρες, μέσα στο βεληνεκές ενός αέριου ρεύματος!
Όπως επισημαίνεται στο ρεπορτάζ του Lifo, και τούτο μπορεί να είναι άμεσα συνυφασμένο και με την κατάσταση που ζούμε και στη Κύπρο, που άλλωστε είναι κοντύτερα στην Αφρική, τον Απρίλιο του 2013 πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις για την ποιότητα της αφρικανικής σκόνης που μεταφέρεται στην Ελλάδα, κατά τα αποτέλεσμα εκείνων των μετρήσεων (που ασφαλώς σήμερα θα είναι και χειρότερα), προβλήματα προβληματίζουν.
«Εκτός από τα φυσικά στοιχεία που συγκροτούν τη σκόνη της ερήμου, οι επιστήμονες εντόπισαν και χημικές ουσίες που παράγονται από την ανθρωπογενή δραστηριότητα, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν μεγάλα προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία. Συγκεκριμένα, σε επεισόδια μεγάλης εμφάνισης σκόνης στην ατμόσφαιρα της Αθήνας, σε κάθε γραμμάριο σκόνης βρέθηκαν 173 μgr μολύβδου, 60 μgr ψευδάργυρου, 10 μgr χρωμίου και 6 μgr βαναδίου».
Η σκόνη συγκεντρώνεται πλέον πολύ συχνά στην Πελοπόννησο, αλλά η πιο επιβαρυμένη περιοχή είναι σίγουρα η Κρήτη – φαντασθείτε, λοιπόν, την Κύπρο που είναι ακόμα πιο νότια, ακόμα πιο κοντά στην Αφρική, και δή και σε εμπόλεμες περιοχές. Αυτό το στοιχείο, της [πιθανής επιπρόσθετης επιβάρυνσης στην ατμόσφαιρα από χημικά που χρησιμοποιεί η πολεμική βιομηχανία, δεν έχει ακόμα εκτιμηθεί.
Ο καρδιολόγος Εμμανουήλ Βαβουρανάκης, μίλησε στο Lifo και είπε: «Οι ομάδες που επηρεάζονται άμεσα από την Αφρικανική σκόνη είναι οι ενήλικες με αναπνευστικό πρόβλημα, οι ενήλικες καρδιοπαθείς και παιδιά με αναπνευστικά προβλήματα τα οποία θα πρέπει να περιορίσουν κάθε έντονη σωματική άσκηση, ιδιαίτερα αν αυτή γίνεται σε εξωτερικούς χώρους, τα άτομα με άσθμα τα οποία μπορεί να χρειαστούν πιο συχνά εισπνοές του ανακουφιστικού φαρμάκου καθώς και τα άτομα άνω των 65 ετών που θα πρέπει να περιορίσουν τη σωματική τους δραστηριότητα».