Η πολυαναμενόμενη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν ολοκληρώθηκε νωρίς το βράδυ της Δευτέρας, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να κάνει δημοσίως αισιόδοξες δηλώσεις – τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής.
Από την πλευρά του, ο Ρώσος ομόλογός του, εμφανίστηκε θετικός για τη συνομιλία τους και έκανε ελπιδοφόρες δηλώσεις χωρίς δεσμεύσεις, σημειώνοντας πως «Ρωσία και Ουκρανία θα πρέπει να καταλήξουν σε συμβιβασμούς που να ικανοποιούν και τις δύο πλευρές».
Αναλυτές στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για απουσία ουσιαστικής προόδου και τονίζουν την προφανή ανισορροπία μεταξύ της θερμής ρητορικής του Τραμπ και της ψυχρής, στατικής προσέγγισης της Μόσχας.
Όπως σημειώνει το Sky News, «ο Πούτιν φαίνεται απλώς να περιμένει να αποχωρήσει ο Τραμπ» από τις διαπραγματεύσεις.
Τραμπ: Αισιόδοξος, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε μέσω της πλατφόρμας Truth Social την ολοκλήρωση της τηλεφωνικής του συνομιλίας διάρκειας δύο ωρών με τον Ρώσο Πρόεδρο, εκφράζοντας ανοιχτά την ικανοποίησή του. «Πιστεύω ότι πήγε πολύ καλά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τραμπ.
Δήλωσε ακόμη ότι Ρωσία και Ουκρανία συμφώνησαν να «αρχίσουν άμεσα διαπραγματεύσεις για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός» και, όπως τόνισε, «το σημαντικότερο, για τον τερματισμό του πολέμου».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι όροι μιας τέτοιας συμφωνίας θα καθοριστούν από τα δύο εμπλεκόμενα μέρη: «μόνο αυτά γνωρίζουν τις λεπτομέρειες μιας διαπραγμάτευσης που κανείς άλλος δεν μπορεί να γνωρίζει».
Αναλυτές του BBC επισημαίνουν ότι, παρά τη θετική διάθεση του Τραμπ, δεν παρουσιάστηκαν χρονοδιαγράμματα για παύση των συγκρούσεων ούτε συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Η αισιοδοξία του χαρακτηρίζεται «αδικαιολόγητη» και «ασαφής», ενώ εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν έκανε καμία αναφορά στο τι θεωρεί ο ίδιος ως «λύση» ή ποιο θα ήταν ένα ρεαλιστικό «τέλος» στον πόλεμο.
Ζελένσκι: «Δεν φοβόμαστε άμεσες συνομιλίες με τη Ρωσία»
Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανακοίνωσε ότι πραγματοποιήθηκε σύσκεψη για τις διπλωματικές προσπάθειες που καταβάλλει το Κίεβο με στόχο τον τερματισμό του πολέμου και την επίτευξη μιας «πραγματικής και διαρκούς ειρήνης».
Ο Ζελένσκι τόνισε ότι το Κίεβο επιμένει στην ανάγκη για «πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός» προκειμένου να σωθούν ανθρώπινες ζωές και να δημιουργηθεί το απαραίτητο θεμέλιο για την έναρξη ουσιαστικής διπλωματίας.
«Είμαστε έτοιμοι και για συνάντηση σε επίπεδο ηγετών, ώστε να επιλυθούν τα κρίσιμα ζητήματα. Η Ουκρανία δεν φοβάται τις απευθείας συνομιλίες με τη Ρωσία και είναι σημαντικό η ρωσική ηγεσία να μην παρατείνει τον πόλεμο», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Ζελένσκι, πριν πραγματοποιηθεί η συνομιλία Τραμπ-Πούτιν.
Χωρίς δεσμεύσεις η τοποθέτηση Πούτιν
Το ρωσικό πρακτορείο TASS μετέδωσε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν εμφανίστηκε θετικός για την τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Ντόνανλτ Τραμπ, «παίζοντας» με τη ρητορική υπέρ της ειρηνικής επίλυσης.
«Γενικά, είμαστε στον σωστό δρόμο», δήλωσε, ευχαριστώντας τον Τραμπ για την υποστήριξή του στην επανέναρξη των απευθείας συνομιλιών μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, όπως μετέδωσαν τα ρωσικά ΜΜΕ, ο Αμερικανός ομόλογός του «αναγνώρισε πως η Ρωσία τάσσεται υπέρ μιας ειρηνικής διευθέτησης της κρίσης στην Ουκρανία».
Παράλληλα, διαμήνυσε πως «Ρωσία και Ουκρανία θα πρέπει να καταλήξουν σε συμβιβασμούς που να ικανοποιούν και τις δύο πλευρές, προκειμένου να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός».
Επίσης χαρακτήρισε χρήσιμη την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε για «πάνω από δύο ώρες» με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Η συζήτηση ήταν «πολύ εποικοδομητική και πολύ ειλικρινής», αναφέρει η ενημέρωση του Κρεμλίνου προς τον Τύπο.
Ο Πούτιν εξέφρασε επίσης την πρόθεση της Μόσχας να συνεργαστεί με το Κίεβο για «τη σύνταξη ενός μνημονίου με στόχο μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες».
«Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εξέφρασε τη θέση του για την κατάπαυση του πυρός. Από την πλευρά μου, σημείωσα ότι και η Ρωσία τάσσεται υπέρ μιας ειρηνικής διευθέτησης της ουκρανικής κρίσης. Πρέπει απλώς να καθορίσουμε τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να προχωρήσουμε προς την ειρήνη», ανέφερε.
Επίσης, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου, Τραμπ και Πούτιν τάχθηκαν υπέρ της «εξομάλυνσης» των σχέσεων των χωρών τους και προετοιμάζεται μια «ανταλλαγή κρατουμένων», 9 από τη μία πλευρά και άλλοι τόσοι από την άλλη.
Το μνημόνιο Κιέβου-Μόσχας
H σύνταξη του μνημονίου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας θα καθορίζει το πλαίσιο μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός και των βασικών σημείων για τη διευθέτηση της σύγκρουσης.
«Θα ήθελα να επισημάνω πως η θέση της Ρωσίας είναι σαφής. Το κύριο ζήτημα για εμάς είναι να εξαλειφθούν τα βαθύτερα αίτια αυτής της κρίσης», είπε ο Πούτιν σε δημοσιογράφους.
Όπως δήλωσε, η Ρωσία θα προτείνει -και είναι έτοιμη να συνεργαστεί για αυτό με την ουκρανική πλευρά- ένα μνημόνιο σχετικά με πιθανή μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία, στο οποίο θα καθορίζονται τα βασικά σημεία.
Για παράδειγμα, οι βασικές αρχές της συμφωνίας, το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας και ούτω καθεξής, συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής κατάπαυσης του πυρός για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εφόσον επιτευχθούν αντίστοιχες συμφωνίες, είπε ο Πούτιν σε δημοσιογράφους.
Ο Ρώσος Πρόεδρος τόνισε πως Μόσχα και Κίεβο πρέπει να αναζητήσουν συμβιβασμούς που θα είναι αποδεκτοί εκατέρωθεν. «Το ζήτημα, φυσικά, είναι η ρωσική και η ουκρανική πλευρά να επιδείξουν τη μέγιστη δυνατή προθυμία για επίτευξη ειρήνης και να καταλήξουν σε συμβιβασμούς που θα ικανοποιούν όλες τις πλευρές», ανέφερε.
Ο Πούτιν καθυστερεί και ο Τραμπ εκτίθεται
Σχολιάζοντας το αποτέλεσμα της συνομιλίας, ο ανταποκριτής των Sky News στις ΗΠΑ, James Matthews, ήταν αιχμηρός.
«Πώς μπορεί αυτό να παρουσιαστεί από τον Ντόναλντ Τραμπ ως οτιδήποτε άλλο πέρα από αποτυχία ενός Αμερικανού προέδρου; Που απέτυχε στη διαπραγμάτευση, στη διπλωματία και στη διαχείριση αυτής της σύγκρουσης;», αναφέρει στην ανάλυσή του.
Ο ίδιος σημειώνει πως ο Πούτιν, αν δεν «έπαιξε» τον Τραμπ, τότε τουλάχιστον «το ρωσικό αφήγημα ενισχύει την αντίληψη ότι ο ίδιος ελέγχει πλήρως τις εξελίξεις».
Αναφέρει ακόμη ότι η Ρωσία αντιλήφθηκε εγκαίρως τη στρατηγική του Τραμπ και ότι «ο Πούτιν απλώς κάθεται και περιμένει, ξέροντας πως οι Αμερικανοί ίσως αποχωρήσουν, αφήνοντας την Ουκρανία εκτεθειμένη σε νέες επιθέσεις».
Ο Matthews επισημαίνει ότι εντείνονται οι ανησυχίες στο Κίεβο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για ενδεχόμενη «εγκατάλειψη» από τον Ντόναλντ Τραμπ.
«Περίμεναν να δουν αν θα υλοποιήσει τη λύση που εδώ και καιρό υπόσχεται, επειδή χρειάζονται τις ΗΠΑ. Τώρα βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα κρίσιμο τηλεφώνημα που δεν τους προχώρησε ούτε βήμα και θέτει την Ουκρανία σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο», εξήγησε ο ανταποκριτής του Sky News.
Η Ρωσία, σύμφωνα με τον ίδιο, φαίνεται απλώς να καθυστερεί τη διαδικασία εξεύρεσης μια ειρηνευτικής λύσης, «δεν προχωρά σε κάποιο ουσιαστικό βήμα» και «απλώς αποφεύγει τις δεσμεύσεις».
Ρωσία: Χωρίς κίνητρα για ειρήνη
Το BBC τονίζει ότι ο Ρώσος Πρόεδρος εξακολουθεί να δείχνει πλήρη περιφρόνηση για τη διαδικασία ειρήνευσης. Πριν από τη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη, για παράδειγμα, καθυστέρησε μέχρι την τελευταία στιγμή να ανακοινώσει ποιον θα στείλει, και τελικά η ρωσική αντιπροσωπεία για τις συνομιλίες ήταν επιπέδου «προσβολής».
Η Δύση δεν του έχει δώσει λόγο να σταματήσει αυτή την τακτική, σχολιάζει το βρετανικό μέσο ενημέρωσης.
«Ο Πούτιν ενθαρρύνεται από τη φιλική ρητορική και τις ενέργειες του Τραμπ, και από την πίεση που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ασκεί στην Ουκρανία – όχι στη Ρωσία», σημειώνει και υπενθυμίζει πως η λεγόμενη «συμμαχία των προθύμων» είχε θέσει διορία για κατάπαυση του πυρός έως τις 12 Μαΐου, υπό την απειλή αυστηρών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Η διορία πέρασε, χωρίς καμία συνέπεια για τον Πούτιν, τονίζει το BBC. «Τι είναι τελικά διατεθειμένη να κάνει αυτή η “συμμαχία”;»
Για τον Τραμπ, το στοίχημα είναι μεγάλο
Η τηλεφωνική επικοινωνία αυτή, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας, ήταν μια «εξαιρετικά κρίσιμη» στιγμή για τον Αμερικανό Πρόεδρο, επισημαίνει το BBC. «Ο Τραμπ έχει θέσει τον τερματισμό των μαχών στην Ουκρανία ως μία από τις σημαντικότερες προτεραιότητες της εξωτερικής του πολιτικής», εξηγεί στην ανάλυση του.
Μέχρι σήμερα όμως, ο Αμερικανός Πρόεδρος, δεν έχει πετύχει κανένα απτό αποτέλεσμα. Η απογοήτευση του είχε φανεί ήδη από τη συνάντηση του Φεβρουαρίου με τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι, στο Οβάλ Γραφείο.
Το τελευταίο διάστημα, έχει σκληρύνει τη στάση του έναντι του Πούτιν, μέσω αναρτήσεων στο Truth Social, ενώ πρόσφατα είπε σε δημοσιογράφους ότι εξετάζει «δευτερογενείς κυρώσεις» για τη Ρωσία.
Η απογοήτευση του Τραμπ, άλλωστε, επιβεβαιώθηκε τη Δευτέρα και από την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, σε δηλώσεις που προηγήθηκαν της συνομιλίας Τραμπ-Πούτιν. «Έχει κουραστεί και απογοητευτεί, και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης», είπε συγκεκριμένα.
Παρά την αισιοδοξία του Τραμπ, όπως αυτή αποτυπώθηκε στις δηλώσεις του μέσω του Truth Social μετά τη συνομιλία του με τον Πούτιν, αν αισθανθεί πως υποτιμάται ή ότι ο Πούτιν παίζει μαζί του σκληρό πόκερ, είναι πιθανό να περάσει σε πιο επιθετική στρατηγική, σημειώνει το BBC.
Ήδη, τόσο ο ίδιος όσο και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης των ΗΠΑ από τη διαδικασία ειρήνευσης μέσω των συνομιλίων, λέγοντας πως αν καμία από τις δύο πλευρές δεν είναι πρόθυμη για συμβιβασμούς, τότε ίσως η Αμερική πρέπει να αποχωρήσει.
Μια τέτοια κίνηση, ωστόσο, θα ισοδυναμούσε με καθαρή αποτυχία για μια κυβέρνηση που έχει δεσμευτεί να τερματίσει την αιματοχυσία. Την ίδια στιγμή, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι ο Πούτιν φαίνεται να υιοθετεί μια στρατηγική καθυστέρησης και αποφυγής δεσμεύσεων, ελπίζοντας ότι οι ΗΠΑ τελικά θα αποχωρήσουν και η Ουκρανία θα μείνει εκτεθειμένη.
Με τη στάση του Τραμπ να μην οδηγεί σε χειροπιαστά αποτελέσματα και χωρίς νέα εργαλεία πίεσης, ο Πούτιν έχει κάθε λόγο να αισθάνεται ασφαλής. Έτσι, οι δύο αυτές παράλληλες δυναμικές -η δυσαρέσκεια του Τραμπ και η υπομονετική τακτική του Πούτιν- διαμορφώνουν ένα σκηνικό στασιμότητας, με τις ελπίδες για κατάπαυση του πυρός να μοιάζουν ακόμη μακρινές.