Ο Donald Trump προκαλεί σεισμό στη Μέση Ανατολή…
«Οι συμφωνίες που γιορτάζουμε σήμερα θα ενισχύσουν την καινοτομία και την ευημερία για γενιές, θα ενδυναμώσουν τη βιομηχανική και τεχνολογική υπεροχή της Αμερικής και θα θέσουν τη χώρα μας σε πορεία προς μια νέα Χρυσή Εποχή», ανέφερε ο Λευκός Οίκος.
Οι ανακοινώσεις πραγματοποιήθηκαν αφότου ο Trump επισκέφθηκε το Κατάρ, δεύτερο σταθμό της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή, η οποία επικεντρώνεται στη σύναψη συμφωνιών και στην ενίσχυση των επενδύσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, έγινε γνωστό πως το Κατάρ συμφώνησε να αγοράσει έως και 210 αεροσκάφη από την Boeing, σε μια συμφωνία που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump χαρακτήρισε ως τη μεγαλύτερη παραγγελία αεροσκαφών στην ιστορία της αμερικανικής αεροδιαστημικής εταιρείας, κατά την επίσκεψή του στο κρατίδιο του Κόλπου.
Η Qatar Airways, ο κρατικός εθνικός αερομεταφορέας, συμφώνησε σε μια συμφωνία ύψους 96 δισ. δολαρίων για την απόκτηση έως και 210 αμερικανικής κατασκευής αεροσκαφών Boeing 787 Dreamliner και 777X, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο οποίος πρόσθεσε ότι πρόκειται για τη «μεγαλύτερη παραγγελία αεροσκαφών ευρείας ατράκτου στην ιστορία της Boeing».
«Συγχαρητήρια στην Boeing. Βγάλτε αυτά τα αεροπλάνα στην αγορά», δήλωσε ο Trump σε τελετή υπογραφής με τον σεΐχη Tamim bin Hamad al-Thani, εμίρη του Κατάρ. «Θέλω απλώς να σας ευχαριστήσω. Είμαστε φίλοι εδώ και πολύ καιρό».
Η μετοχή της Boeing ενισχύθηκε κατά 2,3% την Τετάρτη. Οι αεροπορικές εταιρείες συνήθως λαμβάνουν σημαντικές εκπτώσεις από τις τιμές καταλόγου των αεροσκαφών που αγοράζουν.
Μεταξύ των συμφωνιών περιλαμβάνονται η απόκτηση από το Κατάρ «αντι-μη επανδρωμένων αεροσκαφών» από την αμερικανική εταιρεία άμυνας Raytheon, αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, καθώς και MQ-9B drones από την General Atomics, συμφωνία αξίας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι φαίνεται να κυκλοφορούν υπερβολικά νούμερα σε πολλές από τις επικεφαλίδες που έρχονται από το Ντόχα, δεδομένου ότι το ΑΕΠ του Κατάρ είναι λίγο πάνω από 200 δισεκατομμύρια δολάρια... και παρ’ όλα αυτά συνεχίζει να χρησιμοποιείται ο όρος “T-word”, κάτι που είναι ενδιαφέρον.
Σε δήλωσή του, ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι οι συμφωνίες που υπογράφηκαν σήμερα μεταξύ του Trump και του Εμίρη του Κατάρ, Σεΐχη Tamim bin Hamad Al-Thani, θα «δημιουργήσουν έναν οικονομικό ανταγωνισμό αξίας τουλάχιστον 1,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων».
Η συνάντηση με τον ηγέτη της Συρίας
«Ο πρόεδρος Trump ευχαρίστησε τον πρόεδρο Erdogan και τον Πρίγκιπα Διάδοχο για τη φιλία τους και είπε στον πρόεδρο al-Sharaa ότι έχει μια τεράστια ευκαιρία να κάνει κάτι ιστορικό στη χώρα του», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Ο Trump «ενθάρρυνε τον πρόεδρο al-Sharaa να κάνει μια εξαιρετική δουλειά για τον συριακό λαό», αναφέρει η ανακοίνωση, η οποία περιλαμβάνει μια λίστα ενεργειών που ζήτησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ να αναλάβει ο al-Sharaa. Αυτές περιλαμβάνουν την υπογραφή των Συμφωνιών του Αβραάμ (Abraham Accords) με το Ισραήλ, την απομάκρυνση όλων των ξένων τρομοκρατών από τη Συρία, την απέλαση των Παλαιστινίων τρομοκρατών, τη βοήθεια στις ΗΠΑ για την αποτροπή της ανάκαμψης του Ισλαμικού Κράτους και την ανάληψη ευθύνης για τα κέντρα κράτησης του Ισλαμικού Κράτους στη βόρεια Συρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Συρία έχει χαρακτηριστεί κράτος-χορηγός της τρομοκρατίας από την κυβέρνηση των ΗΠΑ από το 1979. Οι αμερικανικές κυρώσεις επιβλήθηκαν στη χώρα το 2004 και ξανά το 2011, μετά την σφοδρή καταστολή των αντιπολιτευόμενων εξεγέρσεων από το καθεστώς του τότε προέδρου Bashar Assad. Στα περίπου 14 χρόνια που πέρασαν από τότε, η χώρα έχει καταστραφεί από εμφύλιο πόλεμο, θρησκευτική βία και σφοδρές τρομοκρατικές επιθέσεις.
Η ανατροπή του καθεστώτος Assad κατά τη διάρκεια μιας αιφνιδιαστικής επιθέσεως τον Δεκέμβριο του 2024 σόκαρε την παγκόσμια κοινότητα και άνοιξε την προοπτική μιας νέας αρχής για τη κατεστραμμένη χώρα. Ο νέος πρόεδρος της Συρίας, Ahmed al-Sharaa -πρώην μέλος της Αλ-Κάιντα που περιγράφει τον εαυτό του ως μετανοημένο- ηγείται αυτή τη στιγμή της μεταβατικής κυβέρνησης της χώρας.
Η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία διαδραμάτισαν βασικό ρόλο στην απόφαση του Trump να άρει τις κυρώσεις στη Συρία και να συναντηθεί με τον Al-Sharaa, ανέφεραν αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου. Τα τελευταία χρόνια, περισσότερες αραβικές και μουσουλμανικές χώρες έχουν καλέσει σε προσπάθειες επανένταξης της Συρίας στον αραβικό κόσμο, ακόμα και πριν την απομάκρυνση του Assad.
«Θα δώσω εντολή για την κατάργηση των κυρώσεων κατά της Συρίας για να τους δώσουμε μια ευκαιρία για μεγαλοπρέπεια», δήλωσε ο Trump μιλώντας στο Αμερικανο-Σαουδαραβικό Φόρουμ Επενδύσεων στο Ριάντ την Τρίτη (13/5/2025), κατά τη διάρκεια της πρώτης εμφάνισης του στο ταξίδι του στη Μέση Ανατολή.
«Στη Συρία, η οποία έχει δει τόση δυστυχία και θάνατο, υπάρχει μια νέα κυβέρνηση που θα καταφέρει ελπίζουμε να σταθεροποιήσει τη χώρα και να διατηρήσει την ειρήνη. Αυτό θέλουμε να δούμε», δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος, με το κοινό να τον αποθεώνει.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας The Times, ο Ahmed Shara θα προσφέρει παραχωρήσεις στον πρόεδρο των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της χορήγησης άδειας σε αμερικανικές εταιρείες να εκμεταλλεύονται φυσικούς πόρους στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για τα ορυκτά «τύπου Ουκρανίας».
Στο πλαίσιο της πρότασής του προς τον Αμερικανό πρόεδρο, η οποία μεταφέρθηκε μέσω μεσαζόντων, συμπεριλαμβανομένων ανώτερων αξιωματούχων της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας, ο ηγέτης της Συρίας έθεσε ακόμη και το ενδεχόμενο κατασκευής ενός πύργου Trump στην πρωτεύουσα, τη Δαμασκό.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συνάντση του Trump με τον ηγέτη της Συρίας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αναγνώριση της νομιμότητας της νέας διοίκησης, μετά την ανατροπή του Assad.
Erdogan: «Ιστορικής σημασίας» η κίνηση Trump
Κατά τη διαδικτυακή παρέμβαση του στις συνομιλίες στο Ριάντ μεταξύ του Trump και του νέου ηγέτη της Συρίας, o Erdogan επαίνεσε την απόφαση του Αμερικανού ηγέτη να άρει τις κυρώσεις κατά της Δαμασκού.
Όπως μεταδίδει το Anadolu, στη συνομιλία, ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε την κίνηση του Trump ως «ιστορικής σημασίας» και είπε ότι θα αποτελέσει παράδειγμα για άλλες χώρες που έχουν επιβάλει κυρώσεις. Ο Erdogan επεσήμανε επίσης ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να στηρίζει τον νέο ηγέτη της Συρίας στον αγώνα της «κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων», κυρίως των μαχητών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ).
Οι όροι Trump στο Ιράν για συμφωνία
Την ίδια στιγμή, ο Trump άσκησε σκληρή κριτική στον προκάτοχο του, Joe Biden, επειδή «γύρισε την πλάτη στους συμμάχους του Κόλπου». «Αυτές οι μέρες τελείωσαν», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ και τόνισε πως η πίστη του «δεν θα κλονιστεί ποτέ» και ορκίζεται να «αντιμετωπίσει την επιθετικότητα που μας απειλεί όλους».
Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στο Ιράν λέγοντας πως «θέλει να κάνει μια συμφωνία» εάν είναι δυνατό και έθεσε τρεις προϋποθέσεις για να γίνει αυτό: Το Ιράν πρέπει να σταματήσει να χρηματοδοτεί την τρομοκρατία, να σταματήσει τους αιματηρούς πολέμους δι’ αντιπροσώπων και να σταματήσει οριστικά την επιδίωξη της απόκτησης πυρηνικών όπλων».
Η επίσκεψη στο Ριάντ
Στο πρώτο μεγάλο διεθνές ταξίδι του, ο Donald Trump έφτασε στο Ριάντ την Τρίτη (13/5/2025), με μια βασιλική υποδοχή και συνοδεία από αραβικά άλογα.
Περιτριγυρισμένος από κορυφαίους επιχειρηματίες και Σαουδάραβες αξιωματούχους, ο πρόεδρος επιδίωξε να προβάλλει τον εαυτό του ως άριστο διαπραγματευτή και διπλωμάτη στη διεθνή σκηνή. Ο ίδιος παρουσίασε μια υψηλή φιλοδοξία για ειρήνη και ευημερία στην περιοχή, ανακοίνωσε επενδυτικές συμφωνίες και δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα άρουν τις κυρώσεις κατά της Συρίας, μια σημαντική αλλαγή στη εξωτερική πολιτική.
Ενθάρρυνε τη Σαουδική Αραβία να ενταχθεί στις συμφωνίες του Αβραάμ (Abraham Accords), τις συμφωνίες που υπεγράφησαν με τα γειτονικά ΗΑΕ και Μπαχρέιν κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας και οδήγησαν στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ. Άσκησε πίεση στο Ιράν για να καταλήξει σε πυρηνική συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι περίπλοκη: Ο Trump αντιμετωπίζει μια όλο και πιο ασταθή και ανεπίλυτη σύγκρουση στη Γάζα, που περιορίζει σοβαρά τη δυνατότητά του να επηρεάσει τις παγκόσμιες υποθέσεις. Συνολικά, ο πρόεδρος προσέφερε ένα από τα πιο σαρωτικά οράματα ενός αναδυόμενου δόγματος εξωτερικής πολιτικής μέσα σε τέσσερις μήνες πίσω στη διεθνή σκηνή, το οποίο έχει γοητεύσει φίλους και εχθρούς.
«Είμαι διαφορετικός από ό,τι πολλοί πιστεύουν», είπε ο Trump στο Σαουδαραβικό-Αμερικανικό Φόρουμ Επενδύσεων. «Δεν μου αρέσουν οι μόνιμοι εχθροί, αλλά μερικές φορές, χρειάζεσαι εχθρούς για να κάνεις τη δουλειά και πρέπει να το κάνεις σωστά. Οι εχθροί σε κινητοποιούν».
Η πομπή και οι επενδυτικές συμφωνίες στη Σαουδική Αραβία
Ο Trump κατέβηκε από τα σκαλιά του Air Force One -φτάνοντας στη Σαουδική Αραβία- υπό την εκτέλεση 21 κανονιοβολισμών, καθώς ο διάδοχος του θρόνου τον καλωσόρισε. Οι δύο περπάτησαν μαζί μέσα από το Βασιλικό Δικαστήριο για διμερείς συναντήσεις, γεύμα με στελέχη από μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο και μια τελετή υπογραφής που επισφράγισε τη συνεργασία των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας σε θέματα άμυνας και ενέργειας.
Το γεύμα, στο οποίο παραβρέθηκαν ηγέτες από εταιρείες όπως η Amazon, OpenAI, Uber, Northrop Grumman, Palantir, Coca-Cola, Nvidia και Boeing, αποδείκνυε τις προσπάθειες των Αμερικανών τεχνοκρατών να κερδίσουν την εύνοια του προέδρου κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του. Ο Λευκός Οίκος υπογράμμισε τις «μεταμορφωτικές συμφωνίες που εξασφαλίστηκαν στη Σαουδική Αραβία», αναφέροντας μια επένδυση 20 δισ. δολαρίων από τη σαουδαραβική εταιρεία DataVolt για data centers τεχνητής νοημοσύνης και υποδομές ενέργειας, καθώς και μια επένδυση 80 δισ. δολαρίων από την Google, DataVolt, Oracle, Salesforce, AMD και Uber σε «αιχμηρές και μεταμορφωτικές τεχνολογίες και στις δύο χώρες».
Ο Trump, από την πλευρά του, επαίνεσε τους οικοδεσπότες του κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε φόρουμ επενδύσεων, χαρακτηρίζοντας την ευγένεια του σαουδαραβικού λαού «ανεπανάληπτη». Επανέλαβε τους δεσμούς με τον πρίγκιπα διάδοχο και ανακοίνωσε σχέδια για «να κάνουμε τη σχέση μας πιο κοντινή, ισχυρή και ισχυρότερη από ποτέ».
Οι συμφωνίες και τα μνημόνια συνεργασίας που υπογράφηκαν την Τρίτη αντικατοπτρίζουν τους στενούς δεσμούς που έχει προσπαθήσει να καθιερώσει ο πρίγκιπας διάδοχος με τον Trump. Αυτό αποτέλεσε σημαντική αλλαγή σε σχέση με την μέχρι πρότινος εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
www.bankingnews.gr