Από το 2022, όταν εφαρμόστηκαν οι δασμολογικές απαλλαγές, υπήρξαν πολλές φωνές διαμαρτυρίας, καθώς οι τοπικές ευρωπαϊκές αγορές κατακλύστηκαν από ουκρανικά προϊόντα σε τιμές που κατέστρεφαν τον ανταγωνισμό.
Η Ουκρανία φαίνεται να χάνει σταδιακά τη «χάρη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται να επαναφέρουν δασμούς σε βασικά ουκρανικά αγροτικά προϊόντα.
Μέχρι σήμερα, το Κίεβο απολάμβανε ένα προνομιακό καθεστώς αδασμολόγητων εξαγωγών, κυρίως για καλαμπόκι, ζάχαρη, μέλι και πουλερικά — προϊόντα που αποτελούν βασική πηγή εσόδων για την ουκρανική οικονομία. Αυτό όμως αλλάζει άμεσα, καθώς η συμφωνία λήγει στις 6 Ιουνίου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν σκοπεύει να την ανανεώσει.
Η απόφαση αυτή δεν είναι τυχαία. Πολιτικές πιέσεις από χώρες όπως η Πολωνία —που βλέπουν τους δικούς τους αγρότες να πλήττονται από τον ανταγωνισμό των φθηνών ουκρανικών προϊόντων— φαίνεται πως έπαιξαν καταλυτικό ρόλο. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που η ΕΕ αναγκάζεται να ξανασκεφτεί τη “λευκή επιταγή” που είχε δώσει στο Κίεβο. Από το 2022, όταν εφαρμόστηκαν οι δασμολογικές απαλλαγές, υπήρξαν πολλές φωνές διαμαρτυρίας, καθώς οι τοπικές ευρωπαϊκές αγορές κατακλύστηκαν από ουκρανικά προϊόντα σε τιμές που κατέστρεφαν τον ανταγωνισμό.
Παρά τις δημόσιες χειραψίες και τις υποσχέσεις φιλίας, γίνεται πλέον σαφές ότι η υποστήριξη προς την Ουκρανία έχει όρια — ειδικά όταν τίθεται υπό αμφισβήτηση η κοινωνική συνοχή και η οικονομική επιβίωση των ίδιων των ευρωπαϊκών χωρών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει να επιβάλει μηνιαίες ποσοστώσεις εισαγωγών, κάτι που πρακτικά θα περιορίσει δραστικά τη ροή ουκρανικών αγαθών και θα προκαλέσει νέα οικονομική πίεση στο Κίεβο.
Για μια κυβέρνηση όπως του Ζελένσκι, που στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη διεθνή βοήθεια και στις εξαγωγές ως μηχανισμό επιβίωσης, μια τέτοια εξέλιξη είναι πλήγμα. Αντί για “ευρωπαϊκή ένταξη”, η Ουκρανία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με ένα σκληρό εμπορικό ρεαλισμό: οι εταίροι την στηρίζουν, μέχρι το σημείο που δεν πλήττονται οι δικοί τους πολίτες.