Η πρόταση Τραμπ για την Γάζα, όπως διατυπώθηκε δεν πρόκειται να υλοποιηθεί. Απαιτεί άλλωστε τη συνεργασία των αραβικών κρατών, τα οποία την έχουν απορρίψει. Ωστόσο θα έχει επιπτώσεις, σχολιάζει το BBC, ενώ συνεχίζονται οι αντιδράσεις στην ιδέα να εκδιωχθούν οι Παλαιστίνιοι από την Γάζα, για να την κάνουν οι ΗΠΑ Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής.
Οι χώρες που πρέπει να εμπλακούν είναι η Ιορδανία, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, η οποία θα μπορούσε να αναμένεται ότι θα πληρώσει τον λογαριασμό. Αλλά ακόμη και αν έφευγε ένα εκατομμύριο παλαιστινίων θα έμενε στην Γάζα ακόμα 1,2 εκατομμύριο. Μάλλον οι ΗΠΑ -οι νέοι ιδιοκτήτες της “Ριβιέρας της Μέσης Ανατολής” του Τραμπ- θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν βία για να τους απομακρύνουν.
Μετά την καταστροφική επέμβαση της Αμερικής στο Ιράκ το 2003, αυτό θα ήταν εξαιρετικά αντιδημοφιλές στις ΗΠΑ. Θα ήταν το οριστικό τέλος κάθε ελπίδας ότι η λύση των δύο κρατών ήταν εφικτή. Αυτή είναι η φιλοδοξία, ότι μια πανάρχαια σύγκρουση θα μπορούσε να τερματιστεί με τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης Παλαιστίνης παράλληλα με το Ισραήλ.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου αντιτίθεται σθεναρά στην συγκεκριμένη φιλοδοξία και με την πάροδο των χρόνων και των αποτυχημένων ειρηνευτικών συνομιλιών, το “δύο κράτη για δύο λαούς” έγινε ένα κενό σύνθημα. Ωστόσο αποτελεί κεντρικό πυλώνα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Το σχέδιο Τραμπ θα παραβίαζε επίσης το διεθνές δίκαιο και οι εδαφικές φιλοδοξίες της Ρωσίας στην Ουκρανία και της Κίνας στην Ταϊβάν θα μπορούσαν να επιταχυνθούν.
Τι σημαίνει η πρόταση για την περιοχή
Ακόμα κι αν δεν ισχύσουν τα σχόλια του Τραμπ, όσο παράξενα και αν είναι, θα έχουν συνέπειες. Ο Τραμπ είναι πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο ισχυρότερος άνθρωπος στον κόσμο – δεν είναι πλέον ένας παρουσιαστής ριάλιτι ούτε μια πολιτική ελπίδα που προσπαθεί να τραβήξει πρωτοσέλιδα.
Βραχυπρόθεσμα, η αναστάτωση θα μπορούσε να αποδυναμώσει την εύθραυστη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ανώτερη αραβική πηγή ανέφερε ότι θα μπορούσε να είναι η “ταφόπλακα” της εκεχειρίας. Η απουσία ενός σχεδίου για τη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας αποτελεί ήδη μια γραμμή ρήξης στη συμφωνία.
Τώρα ο Τραμπ παρουσίασε ένα σχέδιο που ακόμη και αν δεν υλοποιηθεί, προκαλεί ισχυρές σκέψεις σε Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς. Θα τροφοδοτήσει τα σχέδια και τα όνειρα των υπερεθνικιστών Εβραίων εξτρεμιστών που πιστεύουν ότι όλη η γη μεταξύ της Μεσογείου και του Ιορδάνη ποταμού, και ίσως και πέρα από αυτήν, είναι θεόσταλτη εβραϊκή ιδιοκτησία.
Οι ηγέτες τους είναι μέρος της κυβέρνησης Νετανιάχου και τον κρατούν στην εξουσία – και είναι ευχαριστημένοι. Θέλουν να συνεχιστεί ο πόλεμος στη Γάζα με μακροπρόθεσμο στόχο την απομάκρυνση των Παλαιστινίων και την αντικατάστασή τους με Εβραίους. Οι κεντρώοι ηγέτες της αντιπολίτευσης στο Ισραήλ ήταν λιγότερο διαχυτικοί, ίσως φοβούμενοι ότι θα αντιμετωπίσουν προβλήματα, αλλά καλωσόρισαν ευγενικά το σχέδιο.
Η αντίδραση της Χαμάς
Η Χαμάς και άλλες ένοπλες παλαιστινιακές ομάδες μπορεί να αισθανθούν την ανάγκη να απαντήσουν στον Τραμπ με κάποιου είδους επίδειξη δύναμης κατά του Ισραήλ.
Για τους Παλαιστίνιους, η σύγκρουση με το Ισραήλ καθοδηγείται από την απαλλοτρίωση και τη μνήμη αυτού που αποκαλούν αλ-Νάκμπα, “Η καταστροφή”. Ήταν η έξοδος των Παλαιστινίων όταν το Ισραήλ κέρδισε τον πόλεμο για την ανεξαρτησία του το 1948.
Περισσότεροι από 700.000 Παλαιστίνιοι είτε έφυγαν είτε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και σε κανέναν εκτός από ελάχιστους, δεν επετράπη ποτέ να επιστρέψουν. Το Ισραήλ ψήφισε νόμους που χρησιμοποιεί ακόμη για να δημεύσει την περιουσία τους. Τώρα ο φόβος θα είναι ότι αυτό συμβαίνει ξανά.
Πολλοί Παλαιστίνιοι πίστευαν ήδη ότι το Ισραήλ χρησιμοποιούσε τον πόλεμο κατά της Χαμάς για να καταστρέψει τη Γάζα και να εκδιώξει τον πληθυσμό. Λένε ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία – και τώρα μπορεί να πιστέψουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ προσθέτει το βάρος του στα σχέδια του Ισραήλ.
Το κίνητρο του Τραμπ
Το γεγονός ότι ο Τραμπ λέει κάτι, δεν το καθιστά αληθινό ή βέβαιο. Οι δηλώσεις του συχνά μοιάζουν περισσότερο με ανοίγματα γκαμπί (κίνηση στο σκάκι), σε μια διαπραγμάτευση, παρά με εκφράσεις της πάγιας πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών. Ίσως ο Τραμπ να σκορπά κάποια σύγχυση ενώ εργάζεται πάνω σε ένα άλλο σχέδιο. Λέγεται ότι λαχταρά το βραβείο Νόμπελ ειρήνης.
Καθώς ο κόσμος χώνευε την ανακοίνωσή του για τη Γάζα, δημοσίευσε στην κοινωνική πλατφόρμα Truth την επιθυμία του για μια “επαληθευμένη πυρηνική ειρηνευτική συμφωνία” με το Ιράν.
Το ιρανικό καθεστώς αρνείται ότι θέλει πυρηνικά όπλα, αλλά στην Τεχεράνη έχει γίνει ανοιχτή συζήτηση για το αν απειλούνται πλέον τόσο πολύ που χρειάζονται το απόλυτο αποτρεπτικό μέσο.
Για πολλά χρόνια ο Νετανιάχου ήθελε οι ΗΠΑ, με ισραηλινή βοήθεια, να καταστρέψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Η σύναψη συμφωνίας με το Ιράν δεν ήταν ποτέ μέρος του σχεδίου του.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, ο Νετανιάχου διεξήγαγε μια μακρά και επιτυχημένη εκστρατεία για να τον πείσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα με το Ιράν. Και το κατάφερε.
Αν ο Τραμπ θέλει απλώς να πετάξει στην ισραηλινή σκληρή δεξιά κάτι για να την κρατήσει ευχαριστημένη, ενώ θα κάνει ανοίγματα στους Ιρανούς, το πέτυχε.
Αλλά ταυτόχρονα δημιούργησε αβεβαιότητα και εισήγαγε περισσότερη αστάθεια στην πιο ταραγμένη περιοχή του κόσμου.