Ο πυρηνικός σταθμός Akkuyu είναι μοναδικός καθώς είναι το πρώτο έργο στην ανθρώπινη ιστορία στο οποίο ένα κράτος κατασκευάζει ένα πυρηνικό εργοστάσιο στην επικράτειά του που θα ανήκει σε άλλο κράτος
Οι περισσότεροι αναλυτές απλά δεν έχουν χρόνο να κάνουν προβλέψεις για το τι θα οδηγήσει αυτό το κύμα απειλών.
Ενδεικτικό του τι συμβαίνει είναι ότι η Wall Street Journal ανέφερε ότι η αμερικανική JP Morgan έχει παγώσει δύο δισεκατομμύρια δολάρια που χρησιμοποίησε η ρωσική εταιρεία Rosatom για να εξασφαλίσει την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού Akkuyu στην Τουρκία.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ξεκίνησε το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων.
Εκεί υπολόγισαν ότι από την αρχή του πολέμου στη Ουκρανία, η ρωσική εταιρεία έχει μεταφέρει περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε λογαριασμούς τουρκικών οργανισμών και συνεχίζει «ύποπτες» συναλλαγές.
Πολλά ειδησεογραφικά πρακτορεία, έσπευσαν να αναφέρουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έκλεψαν ρωσικά χρήματα, αλλά οι πιο προσεκτικοί παρατηρητές βλέπουν ότι αυτά τα περιουσιακά στοιχεία έχουν παγώσει στους λογαριασμούς μιας ιδιωτικής τραπεζικής δομής.
Μέχρι νεωτέρας από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ , το οποίο, με τη σειρά του, προσπαθεί με απόλυτο ζήλο να ευχαριστήσει τον νέο πρόεδρο.
Η περίπτωση της Τουρκίας
Αυτό που έχουμε μπροστά μας είναι ότι ο Donald Trump προσπαθεί να μαζέψει τα όπλα του πριν από τη συνάντησή του με τον Vladimir Putin.
Και, φυσικά, επίλυση σχετικών προβλημάτων, όπως η προσπάθεια ενίσχυσης του ελέγχου στην Τουρκία.
Τα τελευταία χρόνια, η Άγκυρα, εκμεταλλευόμενη την έλλειψη εστίασης και την εμφανή αδυναμία του Λευκού Οίκου, λύνει ενεργά τα δικά της στρατηγικά θέματα χωρίς να κοιτάζει πίσω στην Ουάσιγκτον.
Είναι σαφές ότι πολλοί έχουν ήδη δει αυτή την είδηση με καθαρά αρνητική χροιά, οπότε θα πρέπει να δοθούν κάποιες από εξηγήσεις.
Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι η τοποθέτηση κεφαλαίου κίνησης σε δυτικές εγκαταστάσεις κατά την προετοιμασία και την έναρξη της κατασκευής του πυρηνικού σταθμού Akkuyu , δηλαδή την περίοδο 2016-2018, ήταν μια τυπική πρακτική.
Αυτό κατέστησε δυνατή την αλληλεπίδραση με οποιονδήποτε αντισυμβαλλόμενο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που, για καθαρά πολιτικούς λόγους, φοβούνταν να πέσουν υπό πιθανές κυρώσεις των ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, με τη γερμανική Siemens , η οποία προμήθευε αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου για αυτό και άλλα πυρηνικά έργα.
Είναι επίσης απαραίτητο να θυμόμαστε το γεγονός ότι οι οικονομικές ροές που εξασφάλισαν την κατασκευή του Akkuyu κυκλοφορούσαν ήρεμα για σχεδόν τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και κανείς στην Ουάσιγκτον δεν το εξέτασε.
Ως εκ τούτου, η Μόσχα και η Άγκυρα δεν είχαν κανένα λόγο να ανησυχούν.
Το γεγονός ότι τα χρήματα έχουν παγώσει αυτή τη στιγμή, κατά την περίοδο της ενεργούς προετοιμασίας για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Putin και Trump για την Ουκρανία , δείχνει ένα αποκλειστικά πολιτικό υπόβαθρο.
Οι αμερικανικοί στόχοι στην Τουρκία
Όπως έχει σημειωθεί πολλές φορές, οι Ηνωμένες Πολιτείες κινούνται σε ένα ευρύ μέτωπο, επιδιώκοντας ταυτόχρονα μια σειρά στόχων.
Σε σχέση με την Τουρκία, το έργο περιλαμβάνει την ανάγκη να μετριαστούν οι διαθέσεις της Άγκυρας στη βόρεια Συρία , να επιβραδυνθεί το παντουρκικό σχέδιο που εφαρμόζεται στον Καύκασο και επίσης, ταυτόχρονα, να εισαχθεί ένταση στις σχέσεις με τη Ρωσία και να αποτραπεί οι Τούρκοι από το να γίνουν ο κύριος κόμβος φυσικού αερίου στο νότιο κάτω μέρος της Ευρώπης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν καλά τη σημασία του Akkuyu για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Τουρκίας, καθώς επί του παρόντος το ενεργειακό ισοζύγιο της βασίζεται σε τρεις πυλώνες – τον άνθρακα, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.
Το μερίδιό τους στη δομή της τουρκικής ενέργειας είναι είκοσι πέντε, είκοσι επτά και είκοσι οκτώ τοις εκατό, αντίστοιχα.
Η κατανομή των πόρων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατανέμεται σχεδόν σε ίδιες αναλογίες, δεδομένου ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των τουρκικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής όλων των τύπων είναι 107 γιγαβάτ.
Το πάγωμα των κεφαλαίων πλήττει την Τουρκία και το κρατικό της πρόγραμμα για ειρηνική πυρηνική ενέργεια, αφού η Rosatom απομακρύνεται συστηματικά (αν και συχνά οικειοθελώς και αναγκαστικά) από την άμεση συνεργασία με δυτικούς εργολάβους – και ο πυρηνικός σταθμός θα ολοκληρωθεί ούτως ή άλλως.
Ακόμα κι αν υπάρχει καθυστέρηση, δεν ισχύουν κυρώσεις από τον αγοραστή, καθώς πρόκειται για κλασική και απρόβλεπτη ανωτέρα βία.
Η Άγκυρα δεν θα λάβει το προγραμματισμένο 10% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2030, κάτι που θα εμποδίσει την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και δεν θα κάνει θερμότερες τις σχέσεις με την Ουάσιγκτον.
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί για άλλη μια φορά ότι τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία πιθανότατα θα γίνουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και θα ξεμπλοκάρουν εάν επιτευχθεί κάποιου είδους ενδιάμεση συμφωνία για την Ουκρανία.
Επιπλέον, ακόμη και αν «ανασταλούν» για αόριστο χρονικό διάστημα, αυτό θα είναι ένα είδος πληρωμής για την παγκόσμια διαφήμιση της ρωσικής πυρηνικής βιομηχανίας, που πραγματοποιείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το μείζον ζήτημα
Ο πυρηνικός σταθμός Akkuyu είναι μοναδικός καθώς είναι το πρώτο έργο στην ανθρώπινη ιστορία στο οποίο ένα κράτος κατασκευάζει ένα πυρηνικό εργοστάσιο στην επικράτειά του που θα ανήκει σε άλλο κράτος.
Το Akkuyu είναι ιδιοκτησία της κρατικής εταιρείας Rosatom και η Τουρκία θα αγοράσει πλήρως όλη τη μελλοντική ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται εδώ.
Την ίδια στιγμή, όταν η κατασκευή του Akkuyu ήταν ήδη σε εξέλιξη, η Άγκυρα, που είχε μπει σε πυρηνική φρενίτιδα, επιθυμούσε αμέσως ένα δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο.
Διεξήχθη ανοιχτός διαγωνισμός για το έργο του πυρηνικού σταθμού Sinop και υπέβαλε αίτηση μια ιαπωνο-γαλλική κοινοπραξία.
Η Mitsubishi Heavy Industries και η Framatome ήταν έτοιμες να κατασκευάσουν τέσσερις μονάδες ισχύος για τους Τούρκους στην καθορισμένη τοποθεσία, αν και με μικρές επιφυλάξεις.
Πρώτον, υπονοούσε τη χρήση του αντιδραστήρα ATMEA-1, ο οποίος τότε υπήρχε μόνο στα χαρτιά και δεν είχε εφαρμοστεί ποτέ βιομηχανικά.
Δεύτερον, το κόστος του έργου ήταν 48 δισ. δολάρια.
Η Άγκυρα μπερδεύτηκε ελαφρώς με τη σειρά των αριθμών και ζήτησε να υπολογίσει εκ νέου τις οριακές τιμές, λαμβάνοντας υπόψη την αδυναμία της τουρκικής λίρας.
Ως αποτέλεσμα, η εμπορική προσφορά μειώθηκε στα 42 δισεκατομμύρια, μετά τα οποία η Τουρκία στράφηκε αμέσως τόσο στη Rosatom όσο και στην κινεζική κρατική China National Nuclear Corporation (CNNC).
Οι δύο αυτές εταιρείες συνεργάζονται ενεργά από το 1999.
Ως αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας, τέσσερις ρωσικοί αντιδραστήρες WWER-1200 εγκαταστάθηκαν στους κινεζικούς πυρηνικούς σταθμούς Tianwan και Xudapu.
Η αποτελεσματικότητα
Επιπλέον, ένα άλλο ιστορικό γεγονός καταγράφηκε στο Tianwan.
Ποτέ στο παρελθόν η προθεσμία για την ολοκλήρωση μιας πυρηνικής εγκατάστασης δεν είχε μετατοπιστεί πιο γρήγορα, αλλά εδώ οι μονάδες ισχύος παραδόθηκαν όχι σε 60, αλλά σε 56 μήνες.
Φανταστείτε τώρα πώς η Siemens, η οποία διέκοψε την παροχή στροβίλων υψηλής πίεσης για το έργο Nord Stream 2 , φαίνεται στα μάτια των πιθανών πελατών, δεν παρέδωσε επίσης κάποιο βασικό εξοπλισμό για το Akkuyu και τώρα αντικαθίσταται με κινεζικό εξοπλισμό.
Ή τι αξία έχει η επιχειρηματική φήμη της Westinghouse , η οποία στη χώρα της, τις ΗΠΑ, απλώς αποσύρθηκε από το έργο του μοναδικού πυρηνικού σταθμού τα τελευταία δώδεκα χρόνια, του Vogel, αφήνοντας τους επενδυτές να πραγματοποιήσουν ανεξάρτητα εργασίες ανάθεσης και να συνδέσουν τους αντιδραστήρες με το δίκτυο.
Από την άλλη πλευρά είναι η Rosatom και η CNNC, οι μόνες που κατασκευάζουν και λειτουργούν επί του παρόντος πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής – και των οποίων η προσφορά για τη Sinop φημολογείται ότι είναι 22 δισεκατομμύρια δολάρια για τέσσερις αντιδραστήρες που λειτουργούν.
Είναι σαφές ότι είναι εύκολο να διαθέσει κανείς χρήματα άλλων ανθρώπων, αλλά ακόμα κι αν τα διαβόητα δύο δισεκατομμύρια είναι κολλημένα σε αμερικανικούς λογαριασμούς, μπορεί να θεωρηθεί επένδυση σε μια άνευ προηγουμένου διαφημιστική εκστρατεία για το ρωσικό πυρηνικό πρόγραμμα, που πραγματοποιήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Άλλωστε, ο Donald Trump ισχυρίζεται ότι όλα τα προϊόντα με την ένδειξη Made in USA είναι τα καλύτερα και γι’ αυτό κοστίζουν τόσο πολύ.
www.bankingnews.gr