Οι Ευρωπαίοι και η νέα Κομισιόν προσανατολίζονται στην ενίσχυση της άμυνας αλλά και της αμυντικής βιομηχανίας για την τόνωση της οικονομίας των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης
Της Κύρας Αδάμ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κοιτάζει μπερδεμένη προς την πλευρά του νέου Αμερικανού προέδρου Ντ. Τραμπ, ο οποίος δεν αφήνει αμφιβολίες ότι θα χρησιμοποιήσει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ, προκειμένου να καταστήσει «πρώτη την Αμερική». Ο νέος πρόεδρος δεν επιτίθεται αυτή τη στιγμή, αλλά και δεν αποκλείει την εφαρμογή του μέτρου αυτού και στην Ε.Ε.
Οι 27 της Ε.Ε. δεν έχουν καταλήξει ακόμα πώς θα αντιμετωπίσουν τη «λαίλαπα Τραμπ» που βρίσκει την Ευρώπη σε πολύ δύσκολη, ευαίσθητη και εύθραυστη οικονομική κατάσταση. Οι πρώτες «συμβουλές» για την αντιμετώπιση Τραμπ, όπως αυτή της προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά και άλλων διεθνών ινστιτούτων είναι ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να αγοράσουν σχεδόν το σύνολο του φυσικού αερίου και LNG που χρειάζονται από τις ΗΠΑ και κυρίως να αυξήσουν τις αγορές αμερικανικών οπλικών συστημάτων για να περάσουν κάτω από τον πήχη του Τραμπ. Και οι δύο «συμβουλές» είναι απολύτως κοστοβόρες για τα ευρωπαϊκά κράτη, που δεν θα περάσουν καλά.
Η αγορά αμερικανικών οπλικών συστημάτων από την Ευρώπη περιπλέκει πολύ περισσότερο τα πράγματα, καθώς οι Ευρωπαίοι και η νέα Κομισιόν προσανατολίζονται στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, αλλά και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας για την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Και στο σημείο αυτό εμπλέκεται σοβαρά η Τουρκία, που θέλει επειγόντως να αναβαθμίσει και να εμπλουτίσει την Πολεμική Αεροπορία της και δεν τα καταφέρνει.
ΟΙ ΗΠΑ επαναλαμβάνουν ότι η πόρτα των αμερικανικών F-35 παραμένει ερμητικά κλειστή για την Τουρκία, όσο διάστημα η Άγκυρα διατηρεί στο έδαφός της τους ρωσικούς πυραύλους S-400. Η τουρκική κυβέρνηση θέλει τώρα να αποκτήσει τα καινούργια αμερικανικά F-16, αλλά δεν ενδιαφέρεται για την αναβάθμιση των παλαιοτέρων αεροσκαφών ίδιου τύπου.
Ο ίδιος, όμως, επιμένει ότι θα ήθελε να αποκτήσει τα ευρωπαϊκά Eurofighter για να αναβαθμίσει την Πολεμική Αεροπορία του. Το τουρκικό αίτημα παραμένει ανοιχτό και το ευρωπαϊκό κονσόρτσιουμ αναμένει την τελική απόφαση της μετόχου Γερμανίας για να οριστικοποιηθεί η συμφωνία αγοράς ευρωπαϊκής κατασκευής αεροσκαφών από την Τουρκία. Μια τέτοια εξέλιξη, όμως, αποκτά αυτομάτως και μια άλλη σοβαρή πολιτική διάσταση στο εσωτερικό της Ε.Ε.
Και τούτο διότι μια χώρα εκτός Ε.Ε., όπως η Τουρκία, θέλει να αποκτήσει ευρωπαϊκό μαχητικό αεροσκάφος, για να το χρησιμοποιήσει όπου και όπως θέλει εναντίον οποιουδήποτε θεωρεί ότι απειλεί την ασφάλεια της Τουρκίας.. Τέτοιες απειλές οι τουρκικές κυβερνήσεις έχουν κατά καιρούς εκτοξεύσει σε βάρος της Ελλάδας ή και της Κύπρου.
Δέσμευση της Τουρκίας
Αυτό οδηγεί στην ανάγκη να επισημάνουν αυστηρά οι Ευρωπαίοι εταίροι και να δεσμεύσουν την Τουρκία ότι η αγορά ευρωπαϊκών οπλικών συστημάτων σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον ευρωπαϊκού εδάφους. Όπως και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τουρκικές ασκήσεις στο Αιγαίο, σε βάρος της εθνικής κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Δηλαδή η πώληση των ευρωπαϊκών Eurofighters στην Τουρκία είναι ανάγκη να συνοδευτεί με αυστηρή ρήτρα για απαγόρευση χρήσης τους από την Τουρκία σε ευρωπαϊκό έδαφος. Διαφορετικά η Ε.Ε. διακαώς θα χάσει την αξιοπιστία της και το πολιτικό κύρος της.
Ειδικότερα, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου έχουν πολιτική υποχρέωση να εγείρουν το θέμα στους κόλπους των 27 και να απαιτήσουν την επιβολή ρήτρας και κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας (ή οποιασδήποτε άλλης τρίτης χώρας) για την αποφυγή χρήσης ευρωπαϊκών οπλικών συστημάτων εναντίον ευρωπαϊκού εδάφους.
Η πρώτη προσπάθεια επιβολής ρήτρας στην Τουρκία για την αγορά αμερικανικών αεροσκαφών ώστε αυτά να μη χρησιμοποιηθούν στο Αιγαίο έγινε στο αμερικανικό Κογκρέσο επί κυβέρνησης Μπάιντεν, αλλά δεν ευοδώθηκε.
Στην περίπτωση των Eurofighters τα πράγματα ίσως είναι πιο απλά, διότι ευρωπαϊκής κατασκευής αεροσκάφη δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο Αιγαίο ή στην Κύπρο, δηλαδή εναντίον της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.