Στις πρώτες του δηλώσεις, μετά την αλλαγή στάσης του και το «ναι» που είπε στο Κίεβο για την χρήση πυραύλων ATACMS, ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επανέλαβε την υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης προς την Ουκρανία.
Το έκανε στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας – αν και δεν αναφέρθηκε άμεσα στην απόφασή του να δώσει πράσινο φως στην Ουκρανία για τη χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς.
Αλλά μια τέτοια απόφαση δεν μπορεί να την πήρε ο Μπάιντεν χωρίς να έχει ενημερώσει τον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, όπως σχολιάζουν τα αμερικανικά ΜΜΕ. “Όλοι πρέπει να εργαστούμε για να τερματίσουμε τις συγκρούσεις και τις κρίσεις που διαβρώνουν την πρόοδο για τη βελτίωση της ασφάλειας σε όλο τον κόσμο”, δήλωσε ο Μπάιντεν, στην Βραζιλία.
Και πρόσθεσε: “Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σθεναρά την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Όλοι γύρω από αυτό το τραπέζι (G-20), κατά την άποψή μου, θα πρέπει επίσης να το κάνουν”.
Το τηλεφώνημα Σολτς
Η μονομερής κίνηση της Παρασκευής από τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς να καλέσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν έβαλε τέλος σε σχεδόν δύο χρόνια απομόνωσης του επικεφαλής του Κρεμλίνου από τους μεγαλύτερους ηγέτες του ΝΑΤΟ.
Αυτό δεν άρεσε καθόλου στον πρόεδρο Ζελένσκι, αλλά, 72 ώρες μετά πήρε αυτό που ζητούσε, να εκτοξεύσει τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς ATACMS εναντίον της Ρωσίας. Ο Ζελένσκι εξαγριώθηκε ότι το τηλεφώνημα άνοιξε το “κουτί της Πανδώρας”, εξηγώντας ότι ήταν πολύ σημαντικό για τον Πούτιν να βγει από την απομόνωση που του έχει επιβάλει η Δύση.
Ώρες αργότερα, ο Ζελένσκι φάνηκε να αναγνωρίζει τη δυναμική προς τις συνομιλίες, λέγοντας ότι όταν ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αναλάβει την εξουσία “ο πόλεμος θα τελειώσει νωρίτερα”, καθώς αυτή ήταν η υπόσχεση που είχε δώσει ο Τραμπ στους ψηφοφόρους του.
Η ανησυχία και οι αβεβαιότητες των συμμάχων
Ένας δυτικός αξιωματούχος δήλωσε ότι σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κρατάνε την ανάσα τους ενόψει της ορκωμοσίας του Τραμπ. «Οι Γερμανοί μιλούν στον Πούτιν και οι Γάλλοι εκνευρίζονται όπως και άλλοι», είpε ο αξιωματούχος. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει δηλώσει ιδιαίτερα έντονα ότι συνεχίζει να υποστηρίζει την Ουκρανία.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ανάρτησε στο Χ ότι η ουσιαστική ρωσική πυραυλική επίθεση στην Ουκρανία το βράδυ της Κυριακής έδειξε ότι: “Κανείς δεν θα σταματήσει τον Πούτιν με τηλεφωνήματα … η τηλεφωνική διπλωματία δεν μπορεί να αντικαταστήσει την πραγματική υποστήριξη ολόκληρης της Δύσης προς την Ουκρανία. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι καθοριστικές, όχι μόνο για τον ίδιο τον πόλεμο, αλλά και για το μέλλον μας”.
Αναλυτές δήλωσαν ότι η προσέγγιση του Scholz τροφοδοτήθηκε και από τις επικείμενες γερμανικές εκλογές. «Ο Σολτς εισέρχεται στην προεκλογική εκστρατεία ως “ειρηνοποιός” για να εξασφαλίσει ψήφους που διαφορετικά θα μπορούσαν να προσελκυστούν από φιλορωσικούς αντιπολιτευόμενους κύκλους», δήλωσε η Alena Epifanova, ερευνήτρια στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Η Epifanova δήλωσε ότι η κίνηση αυτή μπορεί να προσελκύσει παρόμοιες συμπάθειες στο κόμμα του Scholz, το SPD, αλλά “κατά τα άλλα είναι πολύ ατυχές για την Ουκρανία”.
Ένας διπλωμάτης που γνωρίζει το κλίμα μέσα στην έδρα του ΝΑΤΟ περιέγραψε την αβεβαιότητα στη συμμαχία ως προς το πού θα τοποθετηθεί ο Τραμπ σχετικά με τη συνέχιση της υποστήριξης και τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, περιγράφοντας τους επόμενους μήνες που έρχονται ως κρίσιμους στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία.
Το πάγωμα της γραμμής του μετώπου
Η απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να επιτρέψει την εκτόξευση πυραύλων ATACMS στο ρωσικό έδαφος είναι ίσως μια αντανάκλαση της αυξανόμενης αίσθησης κλιμάκωσης του πολέμου, ακόμη και όταν πιθανές ειρηνευτικές συνομιλίες διαφαίνονται στο προσκήνιο, καθώς όλες οι πλευρές προσπαθούν να βελτιώσουν τη θέση τους ενόψει της προεδρίας Τραμπ, σχολιάζει το CNN.
Την αβεβαιότητα επανέλαβε και ανώτερος αξιωματούχος των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος δήλωσε στο CNN: “Είναι πολύ επικίνδυνο να κάνουμε προβλέψεις τώρα. Ελπίζουμε για το καλύτερο!”
Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα περιλαμβάνει κατά προσέγγιση πάγωμα των μετωπικών γραμμών, με τη Μόσχα και το Κίεβο να δίνουν ή να λαμβάνουν εγγυήσεις ασφαλείας για να αποτρέψουν την αναζωπύρωση της σύγκρουσης.
Η Ρωσία συνεχίζει να σημειώνει μικρά αλλά σταθερά κέρδη στην ανατολική γραμμή του μετώπου και θα καταλάμβανε περίπου το ένα πέμπτο της Ουκρανίας εάν οι γραμμές του μετώπου πάγωναν σε νέα μόνιμα σύνορα.
Οι παραχωρήσεις και οι εγγυήσεις
Οι επικριτές του Κρεμλίνου προειδοποιούν επίσης για το ιστορικό του να χρησιμοποιεί τη διπλωματία ως παύση ή εμπόδιο για την επιδίωξη των στρατιωτικών του στόχων.
Ένας Γάλλος αμυντικός αξιωματούχος της Άμυνας δήλωσε: “Το Κρεμλίνο δεν έχει καμία σχέση με την κυβέρνηση: “Οι συζητήσεις γύρω από το μέλλον της Ουκρανίας έχουν ενταθεί μετά την εκλογή του Τραμπ, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκονταν οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.
“Σε τι είδους παραχωρήσεις θα συμφωνήσει η Ρωσία;” διερωτήθηκε ο αξιωματούχος. “Θα κρατήσει η Ρωσία όλες τις περιοχές που έχει καταλάβει; Και, αν παγώσουμε το status quo, θα τελειώσει πραγματικά ο πόλεμος; Μπορεί να υπάρξει ειρήνη; Ή θα δούμε πράξεις δολιοφθοράς και ανατροπής;”
Το μήνυμα Μπάιντεν
Ο απόστρατος σμήναρχος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ Cedric Leighton εξέφρασε την άποψη ότι ο πρόεδρος Joe Biden με την απόφασή του για τους ATACMS ανέστρεψε την πορεία του και εξουσιοδότησε την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τους αμερικανικούς επιθετικούς πυραύλους, ως απάντηση στην είσοδο στρατιωτικού προσωπικού της Βόρειας Κορέας στη σύγκρουση.
«Ο Μπάιντεν στέλνει μήνυμα στη Βόρεια Κορέα και την Κίνα για την υποστήριξη της Ρωσίας», εκτιμά ο σμήναρχος. Και κάτι παρόμοιο δείχνουν και οι διορισμοί του Τραμπ σε καίριες θέσεις αναφορικά με τον πόλεμο.
Ο διορισμός του Waltz ως συμβούλου εθνικής ασφάλειας και ο διορισμός του γερουσιαστή Marco Rubio ως υπουργού Εξωτερικών – και οι δύο είναι «γεράκια» απέναντι στην Κίνα- δείχνει ότι η Ουάσινγκτον παρακολουθεί με πολύ μεγάλη προσοχή την είσοδο της Βόρειας Κορέας στον Πόλεμο με στρατιώτες και όπλα, γράφει το CNN.
Δυτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η κινήσεις της Μόσχας με Κίνα και Βόρεια Κορέα μπορεί να γυρίσουν μπούμερανγκ για τον Πούτιν, μετατρέποντας την ουκρανική γραμμή του μετώπου σε μια πιο παγκόσμια αρένα, όπου η Αμερική πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει τους κλασικούς εχθρούς της όπως ο Κιμ Γιονγκ Ουν, και ο περιστασιακός χορηγός του, το Πεκίνο.
Ωστόσο, όπως μεταδίδει το BBC, οι ΗΠΑ φέρεται να επιτρέπουν στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τους ATACMS, για να κρατήσει το μικρό κομμάτι του ρωσικού εδάφους που κατέχει στο Κουρσκ, αναφέροντας ότι πήραν την απόφαση αφού το Κρεμλίνο επέτρεψε στα βορειο-κορεατικά στρατεύματα να πολεμήσουν εκεί.
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου τονίζουν στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ότι η αλλαγή στάσης είναι απάντηση στην ανάπτυξη στρατευμάτων της Βόρειας Κορέας από τη Ρωσία- ένα μήνυμα προς την Πιονγκγιάνγκ να μην στείλει άλλους στρατιώτες.
Αλλά η γενικότερη πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ δεν μπορεί να αγνοηθεί. Ο Τζο Μπάιντεν έχει μόλις δύο μήνες θητείας και ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει την πρόθεσή του να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο, χωρίς να εξηγήσει τον τρόπο.
Αν αυτό λοιπόν σημαίνει να πιέσει ο Τραμπ το Κίεβο να ξεκινήσει συνομιλίες με τη Μόσχα, η απερχόμενη κυβέρνηση μπορεί επίσης να θέλει να ενισχύσει τα χέρια της Ουκρανίας – στρατιωτικά και διπλωματικά – πριν από τις όποιες διαπραγματεύσεις.