Μέχρι τον Ιούνιο του 2025 η αναθεώρηση του νατοϊκού δόγματος – Εγκαταλείπεται η «Ιδρυτική Πράξη για τις Αμοιβαίες Σχέσεις ΝΑΤΟ και Ρωσίας»
Οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ θα συνεδριάσουν την επόμενη εβδομάδα, εγκαινιάζοντας συζητήσεις για την αναθεώρηση της επίσημης στρατηγικής της Συμμαχίας απέναντι στη Ρωσία, για πρώτη φορά μετά το 1997. Η κίνηση αυτή είναι απάντηση στην αυξανόμενη απειλή που αποδίδεται στο Κρεμλίνο. Παρά την έντονη ένταση ανάμεσα στους δύο κόσμους, το ΝΑΤΟ συνεχίζει να στηρίζεται σε μια στρατηγική που θεμελιώθηκε με την «Ιδρυτική Πράξη για τις Αμοιβαίες Σχέσεις ΝΑΤΟ και Ρωσίας» το 1997.
Η νέα στρατηγική αναμένεται να αντικατοπτρίσει τις αλλαγές στη γεωπολιτική πραγματικότητα, καταγράφοντας τις δυσκολίες στις σχέσεις Δύσης και Μόσχας. Στην ουσία, η Δύση θα επισημοποιήσει τη στάση της απέναντι στη Ρωσία, η οποία τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζεται από έντονη αντίθεση και φόβο. Η επιδείνωση στις σχέσεις κορυφώθηκε το 2022, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, οδηγώντας το ΝΑΤΟ να χαρακτηρίσει τη Ρωσία ως τη «μεγαλύτερη και άμεση απειλή για την ασφάλεια των Συμμάχων». Από την πλευρά της, η Ρωσία θεωρεί την ανατολική επέκταση του ΝΑΤΟ ως υπαρξιακή απειλή.
Η ιδρυτική πράξη ΝΑΤΟ-Ρωσίας παραμένει ενεργή παρά τις αλλαγές
Παρά τις ραγδαίες γεωπολιτικές αλλαγές, η «Ιδρυτική Πράξη για τις Αμοιβαίες Σχέσεις ΝΑΤΟ και Ρωσίας» εξακολουθεί να ισχύει. Το έγγραφο, που υπογράφηκε το 1997, λίγο μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, στόχευε στην οικοδόμηση μιας «σταθερής, ειρηνικής και ενωμένης Ευρώπης». Ωστόσο, το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας, το οποίο δημιουργήθηκε για να προωθήσει τη συνεργασία σε θέματα ασφάλειας, δεν έχει συνεδριάσει από το 2022, εξαιτίας των εντεινόμενων εντάσεων. Η Ρωσία έχει προκαλέσει σειρά κρίσεων, όπως ο πόλεμος στη Γεωργία το 2008, η προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και η υποστήριξη του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία.
Αναθεώρηση της στρατηγικής μέχρι τον Ιούνιο του 2025
Οι χώρες του ΝΑΤΟ εργάζονται ήδη για τη διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής απέναντι στη Ρωσία, εξετάζοντας το μέλλον της Ιδρυτικής Πράξης, όπως επιβεβαίωσε ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος στο Politico. Παράλληλα, αναμένονται εσωτερικές συζητήσεις που θα καθορίσουν το νέο πλαίσιο σχέσεων με τη Ρωσία. Η σύνοδος των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί σύντομα αποτελεί την πρώτη από μια σειρά συναντήσεων υψηλού επιπέδου για το θέμα, ενώ η τελική απόφαση για τη νέα στρατηγική αναμένεται στη σύνοδο κορυφής της Χάγης τον Ιούνιο του 2025.
Διαφωνίες και προκλήσεις εντός του ΝΑΤΟ
Ωστόσο, εντός της Συμμαχίας υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η νέα στρατηγική. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές του ΝΑΤΟ, ορισμένα μέλη ανησυχούν ότι μια πολύ επιθετική στρατηγική θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τη Ρωσία. Παράλληλα, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, διατηρούν στενές σχέσεις με τη Ρωσία, εκφράζοντας διαφορετική άποψη για το πώς πρέπει να διαμορφωθεί η πολιτική της Συμμαχίας απέναντί της.
Παρά τις διαφωνίες, το μόνο βέβαιο είναι ότι η «Ιδρυτική Πράξη ΝΑΤΟ-Ρωσίας» δεν πρόκειται να παραμείνει σε ισχύ για πολύ ακόμη, καθώς η αναθεώρηση της στρατηγικής φαίνεται αναπόφευκτη.