Τους τελευταίους μήνες το Ισραήλ περνάει την μία κόκκινη γραμμή του Ιράν μετά την άλλη. Πρώτα με την δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια στο έδαφος της Τεχεράνης, μετά με την εκτέλεση του πανίσχυρου ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα και τώρα με την στρατιωτική εισβολή στον Λίβανο.
Επιμέλεια: Εύη Απολλωνάτου
Γι’ αυτό τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Τεχεράνη και όλοι αναμένουν τις επόμενες κινήσεις της. Το κλίμα εντός του Ιράν, όμως, φαίνεται ότι είναι πολωμένο και εξαιρετικά διχασμένο. Οι σκληροπυρηνικοί του καθεστώτος κατηγορούν τους μετριοπαθείς και τον πρόεδρο του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν ότι επέδειξαν υποχωρητική στάση έναντι του Ισραήλ και γι’ αυτό πήρε το θάρρος να σκοτώσει τον ηγέτη της Χεζμπολάχ.
Επιμένουν ότι η μοναδική λύση είναι να προχωρήσει το Ιράν σε αντίποινα εδώ και τώρα προκειμένου να μην εμφανίζεται αδύναμο τόσο στους εχθρούς όσο και στους συμμάχους του στην περιοχή.
Αν ρίξει κανείς μία ματιά στον ιρανικό Τύπο θα δει ότι αυτός ο διχασμός φαίνεται και στα πρωτοσέλιδα. Οι εφημερίδες που πρόσκεινται στους σκληροπυρηνικούς ζητούν στρατιωτική απάντηση στο Ισραήλ, ενώ οι εφημερίδες που εκπροσωπούν τους μετριοπαθείς θέλουν να δοθεί χρόνος στην διπλωματία.
Στο εσωτερικό, λοιπόν, το Ιράν ζυγίζει τις επιλογές του αν και φαίνεται ότι αυτή τη φορά είναι στριμωγμένο στην γωνία. Αναλυτές στην Τεχεράνη, θεωρούν ότι είναι μία εξαιρετικά κακή χρονική στιγμή για να τα βάλει το Ιράν με το Ισραήλ και προσφέρουν αρκετούς λόγους γι’ αυτό.
Πρώτον, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου αντιμετωπίζει μία σοβαρή πολιτική πίεση στο εσωτερικό και μία απευθείας σύγκρουση με το Ιράν θα τους έδινε πόντους στην ισραηλινή κοινή γνώμη. Αυτό επιβεβαιώνει και δημοσκόπηση του ισραηλινού δικτύου Channel 12, που έδειξε ότι μετά τις επιθέσεις κατά της Χεζμπολάχ και την δολοφονία Νασράλα το κόμμα Λικούντ του Νετανιάχου θα κέρδιζε περισσότερες έδρες από οποιοδήποτε άλλο εάν διενεργούνταν γενικές εκλογές.
Επιπλέον το Ισραήλ σε οποιαδήποτε αναμέτρηση με το Ιράν θεωρείται βέβαιο ότι θα έχει την βοήθεια και την υποστήριξη των ΗΠΑ και των δυτικών συμμάχων του. Ήδη η Ουάσινγκτον ενισχύει την στρατιωτική παρουσία της στην περιοχή για μία πιθανή στρατιωτική απάντηση της Τεχεράνης. Αντίθετα σε ένα τέτοιο σενάριο το Ιράν δεν μπορεί να υπολογίζει στην βοήθεια των στρατηγικών εταίρων του, της Ρωσίας και της Κίνας αλλά και χωρών της Μέσης Ανατολής, που ήθελαν να δουν την καταστροφή σιιτικών οργανώσεων, όπως της Χεζμπολάχ.
«Η άποψη αυτή είναι διαδεδομένη στην Τεχεράνη. Δεν είναι περίεργο που ο Χαμενεΐ και οι στρατηγοί των Φρουρών της Επανάστασης είναι επιφυλακτικοί. Το Ιράν βλέπει τον εαυτό του στριμωγμένο, χωρίς ισχυρούς συμμάχους στους οποίους μπορεί να υπολογίζει ότι θα σπεύσουν σε βοήθεια του και το ίδιο το μέλλον του καθεστώτος διακυβεύεται αν τα κάνει θάλασσα σε αυτή την κατάσταση», αναφέρει ο συνεργάτης του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής και διευθυντής του προγράμματος για το Ιράν, Άλεξ Βάτανκα.
Το ισχυρό χτύπημα στον «Άξονα της Αντίστασης»
Η δολοφονία του Χασάν Νασράλα είχε πολύ μεγάλη συμβολική σημασία αλλά πιθανότατα ελάχιστη στρατιωτική και πρακτική αξία. Η Χεζμπολάχ διαθέτει χιλιάδες μαχητές που είναι εξαιρετικά εκπαιδευμένοι σε πολεμικές συγκρούσεις και ένα ισχυρό οπλοστάσιο πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και πυραύλων ακριβείας που θα μπορούσαν να πλήξουν ακόμη και το Τελ Αβίβ.
Ο ανταποκριτής του BBC, Φρανκ Γκάρντνερ λέει ότι θα υπάρξει πίεση στις τάξεις της οργάνωσης να χρησιμοποιήσει αυτούς τους πυραύλους πριν καταστραφούν, αλλά μια μαζική επίθεση στο Ισραήλ που θα σκοτώσει αμάχους θα μπορούσε να προκαλέσει μια καταστροφική απάντηση.
Ωστόσο το συμβολικό χτύπημα δεν είναι αμελητέο και φέρνει πολύ σοβαρά προβλήματα στην Τεχεράνη. Η Χεζμπολάχ είναι η μεγαλύτερη και πιο καλά εξοπλισμένη μη κρατική δύναμη στην Μέση Ανατολή. Αποτελεί τον κορμό του λεγόμενου «Άξονα της Αντίστασης», όπως αποκαλεί το Ιράν τις σιιτικές δυνάμεις και οργανώσεις σε Λίβανο, Υεμένη, Ιράν και Συρία.
Αυτός ο άξονας είναι εξαιρετικά σημαντικός για την Τεχεράνη και τον αναπτύσσει εδώ και χρόνια. Προσφέρουν στο ιρανικό καθεστώς έναν «διάδρομο» προς την Μεσόγειο Θάλασσα σε περιοχές όπου το Ιράν μπορεί να έχει έλεγχο και εξουσία και να θεωρείται εύλογα ένας από τους μεγάλους παίκτες της Μέσης Ανατολής.
Η δολοφονία του Νασράλα, όμως, σημαίνει ότι οι Φρουροί της Επανάστασης, ο επίλεκτος κλάδος των ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, καλούνται να διασφαλίσουν πώς θα λειτουργήσει από εδώ και πέρα η Χεζμπολάχ. Οι σιιτικές δυνάμεις του άξονα ανησυχούν μετά τις τελευταίες δολοφονίες του Νασράλα και του Χανίγια ότι η Τεχεράνη δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τους συμμάχους της. Γι’ αυτό και οι αναλυτές επιμένουν ότι η Τεχεράνη δεν έχει την πολυτέλεια να μην αντιδράσει με κάποιον τρόπο εναντίον του Ισραήλ, αφού φαίνεται αδύναμη και θα δυσκολευθεί να ελέγξει τον άξονα.
Τέλος η εφημερίδα Le Parisien επικαλούμενη πηγή από τις δυνάμεις ασφαλείας του Λιβάνου αποκάλυψε ότι Ιρανός διπλός πράκτορας, που δούλευε για τους Ισραηλινούς, τους έδωσε την ακριβή τοποθεσία του Χασάν Νασράλα. Όπως και στην περίπτωση του Ισμαήλ Χανίγια που δολοφονήθηκε σε κτίριο που φυλασσόταν στην Τεχεράνη εγείρεται εύλογα το θέμα της ασφάλειας των οργανώσεων που ελέγχει το Ιράν. Θα πρέπει δηλαδή να δει σε ποιον βαθμό οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες έχουν παρεισφρήσει σε αυτές τις οργανώσεις και να προχωρήσει σε εκκαθαρίσεις.