Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή συνεχίζει να παραμένει τεταμένη, καθώς το Ισραήλ και η υποστηριζόμενη από το Ιράν, Χεζμπολάχ βρίσκονται σε μια από τις χειρότερες συγκρούσεις των τελευταίων 18 ετών.
Ο πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών έχει κλιμακωθεί, αποτελώντας μέρος της ευρύτερης περιφερειακής αναταραχής που έχει προκληθεί από τον πόλεμο στη Γάζα.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε την Παρασκευή ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να συζητά τις προτάσεις για εκεχειρία με το Λίβανο τις επόμενες ημέρες. Οι δηλώσεις του Νετανιάχου ήρθαν ενώ η Ουάσινγκτον προειδοποίησε ότι μια περαιτέρω κλιμάκωση θα δυσκολέψει την επιστροφή των αμάχων στα σπίτια τους και από τις δύο πλευρές των συνόρων. Ωστόσο, παρά τις προειδοποιήσεις, ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Ισραήλ Κατζ, απέρριψε τις παγκόσμιες εκκλήσεις για εκεχειρία με τη Χεζμπολάχ και συνέχισε με αεροπορικές επιθέσεις που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους στον Λίβανο.
Επίσης, ο Νετανιάχου, ενώ βρισκόταν ταξίδευε προς τη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, έδωσε εντολή στις ισραηλινές δυνάμεις να συνεχίσουν τη μάχη σε «πλήρη ισχύ» στον Λίβανο. Παράλληλα, ωστόσο, η κυβέρνηση του Ισραήλ εξέφρασε την εκτίμησή της για τις προσπάθειες των ΗΠΑ και δήλωσε ότι συμμερίζεται τον στόχο της νέα πρωτοβουλίας για κατάπαυση του πυρός.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα και βραβευμένο με Πούλιτζερ δημοσιογράφο των New York Times, Thomas L. Friedman, αυτή η πρακτική είναι συνηθισμένη στα θέματα της Μέσης Ανατολής, όπου μια καινούργια δήλωση ενός αξιωματούχου αναιρεί την αμέσως προηγούμενη που είχε κάνει κ.ο.κ. Όπως ο ίδιος το έχει περιγράψει εύστοχα: «Στην Ουάσιγκτον, οι αξιωματούχοι λένε την αλήθεια κατ’ ιδίαν και ψεύδονται δημοσίως. Στη Μέση Ανατολή, οι αξιωματούχοι σου λένε ψέματα κατ’ ιδίαν και λένε την αλήθεια δημοσίως. Ποτέ μην εμπιστεύεστε αυτά που σας λένε κατ’ ιδίαν – ειδικά ο Νετανιάχου. Ακούστε μόνο τι λένε δημοσίως στους δικούς τους ανθρώπους στη δική τους γλώσσα».
Ο ρόλος των αμερικανικών προεδρικών εκλογών στις διαπραγματεύσεις για εκειχειρία
Ο Χασάν Μπαράρι, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Κατάρ, εξήγησε στο Al Jazeera ότι, αν και μια εκεχειρία δεν αποκλείεται, φαίνεται απίθανο να επιτευχθεί πριν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ μεταξύ της Καμάλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Μπαράρι ανέφερε: «Ο Νετανιάχου θέλει να δει τον Τραμπ στην προεδρία. Δεν θέλει να δώσει στη [διοίκηση του Μπάιντεν] οποιοδήποτε πολιτικό πλεονέκτημα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στις εκλογές».
Επιπλέον, ο Νετανιάχου φαίνεται να πιστεύει ότι ο ισραηλινός στρατός βρίσκεται σε μια «ταχεία πορεία προς τη νίκη» και ότι δεν έχει κανένα κίνητρο να σταματήσει τον πόλεμο εκτός αν υπάρξει μια συμφωνία που να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις του. Οι στόχοι του Ισραήλ, σύμφωνα με τον Νετανιάχου, είναι να αποσυνδέσει την Χεζμπολάχ από τον πόλεμο στη Γάζα, να επιτρέψει την επιστροφή των κατοίκων στη βόρεια πλευρά της χώρας και να διασφαλίσει μια νίκη.
Από την άλλη πλευρά, η Χεζμπολάχ παραμένει αμετακίνητη στις θέσεις της. «Η Χεζμπολάχ είναι ένα ιδεολογικό κίνημα που είναι πρόθυμο να θυσιαστεί», εξήγησε ο Μπαράρι. «Έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τον πόλεμο, αλλά η κοινωνία του Λιβάνου είναι διχασμένη, και οι Ισραηλινοί προσπαθούν να στρέψουν το κοινό εναντίον της Χεζμπολάχ».
Την ίδια στιγμή, ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος για την προεδρία, Ντόναλντ Τραμπ, πρότεινε την πιθανότητα επίτευξης μιας συμφωνίας με το Ιράν για τον τερματισμό των εχθροπραξιών, αν εκλεγεί Πρόεδρος στις επικείμενες εκλογές. «Θα το έκανα», είπε ο Τραμπ, χωρίς να προσφέρει λεπτομέρειες για το είδος της συμφωνίας που έχει κατά νου. «Πρέπει να κάνουμε μια συμφωνία, γιατί οι συνέπειες είναι τρομερές. Πρέπει να κάνουμε μια συμφωνία».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από μια συμφωνία του 2018 που είχε υπογράψει η διοίκηση Ομπάμα, μαζί με μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις, η οποία παρείχε στο Ιράν ανακούφιση από τις κυρώσεις με αντάλλαγμα την κατάργηση του εξοπλιστικού της προγράμματος. Από τότε, το Ιράν επέστρεψε στον εμπλουτισμό ουρανίου σε επίπεδα που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία πυρηνικών όπλων.
Γιατί καμία πλευρά δεν θέλει την εκεχειρία – Ο κρίσιμος ρόλος του Ιράν
Παρά την πίεση που ασκείται από τη διεθνή κοινότητα, τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ έχουν τους δικούς τους λόγους για να απορρίπτουν προτάσεις για εκεχειρία. Η Χεζμπολάχ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θα συνεχίσει να μάχεται έως ότου υπάρξει εκεχειρία στη Γάζα μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, που είναι σύμμαχος της οργάνωσης και υποστηρίζεται επίσης από το Ιράν. Εάν η Χεζμπολάχ σταματούσε τη δική της σύγκρουση με το Ισραήλ ενώ η Χαμάς συνεχίζει να μάχεται, αυτό θα προκαλούσε επικρίσεις από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της.
Από την πλευρά της, η ισραηλινή ηγεσία φαίνεται να επιδιώκει κάτι περισσότερο από μια προσωρινή εκεχειρία. Όπως ανέφερε ο Μάικλ Στέφενς, ειδικός στη Μέση Ανατολή στο Royal United Services Institute στο Λονδίνο, «Το Ισραήλ δεν θέλει μια προσωρινή λύση που δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του και σημαίνει ότι σε δύο χρόνια θα πρέπει να κάνει τα ίδια πράγματα ξανά».
Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, επανέλαβε τη θέση της οργάνωσης σε μια ομιλία του την προηγούμενη εβδομάδα, χαρακτηρίζοντας τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα ως «μαζική σφαγή». Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το Ιράν θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην εξέλιξη των συγκρούσεων, καθώς θα χρειαστεί η έγκρισή του εάν η Χεζμπολάχ αποφασίσει να συμβιβαστεί.
Ο Πολ Σάλεμ, ανώτερος αναλυτής στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής, μια ερευνητική ομάδα με έδρα την Ουάσιγκτον, ανέφερε στους New York Times ότι δεν είναι προς το συμφέρον του Ιράν να δει τη Χεζμπολάχ να αποδυναμώνεται περαιτέρω. Αυτός είναι ο λόγος που, παρά τη δημόσια δέσμευση της Χεζμπολάχ να μην σταματήσει τον αγώνα, το Ιράν θα μπορούσε να επιτρέψει στην οργάνωση να σταματήσει χωρίς να υπάρξει εκεχειρία στη Γάζα.