Με 17 διμερείς συμφωνίες και με την διαπίστωση του Προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι η χώρα του και η Αίγυπτος «έχουν κοινή στάση στο παλαιστινιακό ζήτημα και η συμβολή τους στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα είναι ζωτικής σημασίας», ολοκληρώθηκε η επίσημη επίσκεψη του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσι στην Άγκυρα.
Ο Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι πραγματοποίησε σήμερα κρίσιμη επίσκεψη στην Άγκυρα για να συμμετάσχει στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου Τουρκίας-Αιγύπτου, σε μια προσπάθεια να λιώσει οριστικά ο σχεδόν 10ετής πάγος στις σχέσεις των δύο χωρών.
«Θα ήθελα να εκφράσω τη χαρά μου για τη φιλοξενία του Προέδρου της Αιγύπτου, κ. Σίσι, στη χώρα μας. Για άλλη μια φορά, θα ήθελα να τον καλωσορίσω εκ μέρους μου και εκ μέρους του έθνους μου. Έδειξε μεγάλη ευγένεια και μας υποδέχθηκε πολύ θερμά κατά την επίσκεψή μου στο Κάιρο τον Φεβρουάριο. Η επίσκεψή μου ήταν ένα νέο σημείο καμπής στις σχέσεις μας», είπε ο Ερντογάν, μετά την κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο προέδρων.
Στις από κοινού δηλώσεις τους, o Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε ότι εκτός από τη Γάζα, συζήτησε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του περιφερειακά θέματα, ιδίως όσον αφορά στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Συρία, τη Λιβύη, το Σουδάν και το Κέρας της Αφρικής: «Είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε τις διαβουλεύσεις μας με την Αίγυπτο, με την οποία έχουμε παρόμοιες στάσεις και στόχους σε πολλά θέματα. Ευελπιστούμε ότι από εδώ και στο εξής θα έχουμε στενότερη συνεργασία. Θα προχωρήσουμε τις πολυδιάστατες σχέσεις μας με μια προσέγγιση που θα είναι αμοιβαία επωφελής για όλους», καζάν-καζάν, όπως είπε χαρακτηριστικά.
Οι δηλώσεις Ερντογάν
Προχωράμε τη συνεργασία μας ακόμη περισσότερο. Ενισχύουμε συνεχώς τη γέφυρα και τις πολυδιάστατες σχέσεις μεταξύ των χωρών μας. Πραγματοποιήσαμε τη συνάντηση του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου. Το εμπόριο και η οικονομία αποτελούν την ισχυρότερη διάσταση της συνεργασίας μας. Προχωρούμε αποφασιστικά προς τον στόχο μας να αυξήσουμε τον όγκο των εμπορικών μας συναλλαγών στα 15 δισεκατομμύρια δολάρια. Περιμένουμε επίσης Αιγύπτιους επενδυτές στην Τουρκία. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας με την Αίγυπτο στον τομέα της ενέργειας. Ο αιγυπτιακός λαός δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για τον τουρκικό πολιτισμό και την τουρκική γλώσσα. Πιστεύω ότι η θετική δυναμική θα αποτυπωθεί και στον τομέα του τουρισμού.
Το Ισραήλ και η Γάζα
Η συμβολή της Τουρκίας και της Αιγύπτου στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα είναι ζωτικής σημασίας. Συμφωνήσαμε να διεξάγουμε τακτικές διαβουλεύσεις για την επίλυση περιφερειακών ζητημάτων, ιδίως της Γάζας. Η Τουρκία και η Αίγυπτος έχουν κοινή στάση στο παλαιστινιακό ζήτημα. Ο τερματισμός της γενοκτονίας που συνεχίζεται εδώ και 11 μήνες, η εγκαθίδρυση μόνιμης εκεχειρίας και η απρόσκοπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας εξακολουθούν να αποτελούν προτεραιότητές μας. Το 32% της βοήθειας προς τη Γάζα προήλθε από την Τουρκία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τις αιγυπτιακές αρχές για τη συνεργασία τους με την τουρκική Ερυθρά Ημισέληνο και την AFAD.
Το Ισραήλ προσθέτει στα εγκλήματά του εμποδίζοντας την ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει σε αυτούς που έχουν ανάγκη. Η ισραηλινή διοίκηση προσπαθεί να κάμψει την αποφασιστικότητα της αντίστασης που δεν μπόρεσε να κάμψει ρίχνοντας βόμβες, καταδικάζοντας τον παλαιστινιακό λαό σε πείνα και δίψα. Το Ισραήλ και οι υποστηρικτές του είναι υπεύθυνοι για κάθε αθώο άτομο που πεθαίνει. Η Αίγυπτος μεσολαβεί στις διαπραγματεύσεις. Υποστηρίζουμε επίσης αυτή τη διαδικασία με το Υπουργείο Εξωτερικών μας και τον Εθνικό Οργανισμό Πληροφοριών, αλλά η κωλυσιεργία της ισραηλινής πλευράς συνεχίζεται.
Ο Νετανιάχου και η Αίγυπτος
Θα ήθελα να δηλώσω με σαφήνεια ότι απορρίπτουμε τις κατηγορίες του Νετανιάχου κατά της Αιγύπτου. Έχουμε επίσης κάνει ό,τι μπορούμε για να αυξήσουμε την πίεση στο Ισραήλ. Υποβάλαμε την αίτησή μας να παρέμβουμε στην υπόθεση που κατέθεσε η Νότια Αφρική στο ΔΔΔ. Συνεχίζουμε το έργο μας για να διασφαλίσουμε ότι οι Ισραηλινοί που διέπραξαν εγκλήματα στη Γάζα θα λογοδοτήσουν στα δικαστήρια. Ο τόπος για τους δολοφόνους 41.000 αθώων ανθρώπων δεν είναι το κοινοβουλευτικό βήμα, αλλά η δικαστική αίθουσα. Ορισμένες χώρες εξακολουθούν να είναι συνένοχες στα εγκλήματα που διαπράχθηκαν παρέχοντας άνευ όρων υποστήριξη στο Ισραήλ.
Οι διμερείς σχέσεις
Στις διαβουλεύσεις μας, συζητήσαμε επίσης περιφερειακά ζητήματα όπως η Ανατολική Μεσόγειος, η Συρία, η Λιβύη, το Σουδάν και το Κέρας της Αφρικής. Έχουμε παρόμοιες θέσεις και στόχους σε πολλά θέματα. Είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε τις διαβουλεύσεις μας.
Οι δηλώσεις Αλ Σίσι
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος είπε ότι οι δύο χώρες πρέπει να δράσουν από κοινού για την εφαρμογή κατάπαυσης του πυρός στην Γάζα και αποφάσισαν να συνεργαστούν για την πρόληψη των ανθρωπιστικών κρίσεων. «Ως Τουρκία και Αίγυπτος, έχουμε τονίσει την επείγουσα ανάγκη για κατάπαυση του πυρός, τον τερματισμό των ισραηλινών παραβιάσεων στη Δυτική Όχθη και την άμεση υλοποίηση του δικαιώματος της Παλαιστίνης να ιδρύσει ένα παλαιστινιακό κράτος εντός των συνόρων του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ», είπε ο Αιγύπτιος πρόεδρος.
Ο ίδιος ανέφερε επίσης ότι το Κάιρο υποστηρίζει πλήρως τη διπλωματία που ασκεί η Τουρκία, τονίζοντας πως «πρέπει να εργαστούμε πιο εντατικά, ειδικά για τους αδελφούς μας στη Γάζα και την Παλαιστίνη». Όσον αφορά στη Λιβύη, ο Αλ Σίσι είπε ότι είναι σημαντικό να γίνουν τόσο οι προεδρικές όσο και οι βουλευτικές εκλογές, να εδραιωθεί η ασφάλεια στη χώρας και να αποχωρήσουν οι ξένες δυνάμεις. O Aλ Σίσι δήλωσε επίσης ότι συμφωνούν με τον Τούρκο ομόλογό του για την ανάγκη προστασίας της εδαφικής ακεραιότητας της Σομαλίας.
Σύμφωνα με τον Ταγίπ Ερντογάν, με την κοινή δήλωση που υπέγραψαν μετά τις συνομιλίες στην ‘Αγκυρα, οι δύο πλευρές επιβεβαιώνουν τη βούλησή τους να προωθήσουν τη συνεργασία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, του εμπορίου, της άμυνας, της υγείας, του περιβάλλοντος και της ενέργειας. «Το εμπόριο και η οικονομία αποτελούν την ισχυρότερη διάσταση της συνεργασίας μας. Τα τελευταία 10 χρόνια, συνεχίσαμε να είμαστε μεταξύ των πέντε κορυφαίων εμπορικών εταίρων της Αιγύπτου. Προχωρούμε αποφασιστικά προς τον στόχο μας να αυξήσουμε τον όγκο του εμπορίου μας σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια» σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Το συμπέρασμα
Οι προσδοκίες της Τουρκίας από αυτή τη συνάντηση, που ο Ερντογαν χαρακτήρισε ιστορική, αφορούσαν εξ’ αρχής τον πόλεμο στη Γάζα, την Ανατολική Μεσόγειο, τις εξελίξεις στη Λιβύη, τα ενεργειακά, αλλά και τις συμφωνίες για εξαγωγές της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, κυρίως σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εκπαιδευτικά αεροσκάφη και ναυπήγηση πολεμικών πλοίων.
Υπενθυμίζεται ότι μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2013 στην Αίγυπτο, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών εισήλθαν σε περίοδο κρίσης. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε ταχθεί στο πλευρό του Αιγύπτιου ανατραπέντα προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι, χαρακτηρίζοντας τον Αλ-Σίσι «δολοφόνο και πραξικοπηματία».
Ο πάγος μεταξύ των δύο προέδρων άρχισε να λιώνει τον Νοέμβριο του 2022, όταν αντάλλαξαν χειραψία στο περιθώριο του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στο Κατάρ και με τον αμοιβαίο διορισμό πρέσβεων από τις δύο χώρες το περασμένο καλοκαίρι.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας επισκέφθηκε πρώτος το Κάιρο στις 14 Φεβρουαρίου φέτος. Μετά τις προεδρικές εκλογές τον Μάιο του 2023 και την επανεκλογή του Ερντογάν, από τουρκικές πηγές διέρρεε η πληροφορία ότι επίκειτο επίσκεψη του Αλ Σίσι στην ‘Αγκυρα, μία επίσκεψη που τελικά πραγματοποιήθηκε σήμερα, 4 Σεπτεμβρίου 2024.
Στις αρχές Αυγούστου, επισκέφθηκε το Κάιρο ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, και εκεί είχε ανακοινώσει ότι η πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου Τουρκίας – Αιγύπτου θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αιγύπτιου προέδρου στην Τουρκία και ότι ο ίδιος και ο Αιγύπτιος ομόλογός του, Μπάντρ Αμπντελάτι, συζήτησαν τις προπαρασκευαστικές εργασίες για τη συνάντηση αυτή.
Η Αίγυπτος είναι η μοναδική αραβική χώρα που έχει συμφωνία ειρήνης με το Ισραήλ, με το οποίο η Τουρκία έχει πολύ κακές σχέσεις, υποστηρίζοντας την Χαμάς στον πόλεμο με το Ισραήλ που ξέσπασε μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο νότιο τμήμα του Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023. Η Αίγυπτος έχει επίσης υπογράψει με την Ελλάδα σύμφωνο θαλάσσης σχετικά με τα δικαιώματα γεώτρησης πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Μεσόγειο θάλασσα και την δημιουργία ΑΟΖ. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι έχει υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου για την Ίδρυση Εκπαιδευτικού Τεχνολογικού Κέντρου CEG.
Από την συνάντηση είναι σαφές ότι και ο Ερντογάν και ο Αλ Σίσι κινήθηκαν πολύ προσεκτικά στις δηλώσεις τους, για να μην θιγούν οι συμφωνίες που έχουν υπογράψει οι δύο χώρες με τις άλλες στην Ανατολική Μεσόγειο. Απέφυγαν να αναφερθούν σε φλέγοντα ζητήματα όπως οι θαλάσσιες ζώνες και φρόντισαν να κρατήσουν όλες τις ισορροπίες ώστε να μην έρθουν οι χώρες τους σε δύσκολη θέση έναντι των άλλων εταίρων τους στην περιοχή.