Οι εκλογές στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας, στην Γερμανία, που επέφεραν βαρύ πλήγμα στα κόμματα της κυβέρνησης του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, καθώς και οι ιστορικές νίκες δύο αντικαθεστωτικών κομμάτων, είναι πιθανό να επιδεινώσουν την αστάθεια σε έναν ήδη εύθραυστο κυβερνητικό συνασπισμό, σχολιάζει το πρακτορείo Reuters.
Καθώς απομένει μόνο ένας χρόνος μέχρι τις εθνικές εκλογές στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, τα αποτελέσματα της Κυριακής φαίνεται ότι θα αυξήσουν την πίεση στον καγκελάριο Σολτς να είναι αυστηρότερος στο μεταναστευτικό και θα εντείνουν τη συζήτηση για την υποστήριξη της Ουκρανίας ως θέματα που κυριάρχησαν στην προεκλογική εκστρατεία.
Η παραπαίουσα εξουσία της γερμανικής κυβέρνησης θα μπορούσε επίσης να περιπλέξει την ευρωπαϊκή πολιτική, όταν η άλλη μεγάλη δύναμη του μπλοκ, η γειτονική Γαλλία, εξακολουθεί να πασχίζει να σχηματίσει κυβέρνηση μετά τις πρόωρες εκλογές του Ιουνίου και του Ιουλίου. Και τα τρία κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού έχασαν ψήφους στις εκλογές στην Θουριγγία και στην Σαξονία. Τα αποτελέσματα δείχνουν κατάρρευση των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) του Σολτς ως μεγάλου κόμματος.
Οι μικρότεροι εταίροι του συνασπισμού, οι Πράσινοι και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, μένουν εκτός Βουλής στο κρατίδιο της Θουριγγίας επειδή δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν το όριο του 5%. Αναλυτές εκτιμούν ότι από τις πρώτες επιπτώσεις θα είναι η αύξηση των διενέξεων εντός του ιδεολογικά ετερόκλητου κυβερνητικού συνασπισμού του Σολτς.
Τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν τον αυξανόμενο κατακερματισμό του πολιτικού τοπίου και την άνοδο των αντικαθεστωτικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν κρίσεις όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός. Η ακροδεξιά, Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ήταν ο μεγάλος νικητής της βραδιάς, εξασφαλίζοντας 33,2% στη Θουριγγία στις πρώτες περιφερειακές εκλογές της και κερδίζοντας επίσης σχεδόν τόσες ψήφους όσες και οι συντηρητικοί στη Σαξονία.
🇩🇪 "We don't accept that we Germans are simply dying out. And one thing is also clear, we don't want the (jobs) gaps that arise to be filled with migrants, we want to produce the skilled workers of the future ourselves.”
– AfD leader in Thuringia, @BjoernHoecke pic.twitter.com/nePfjkBF5X
— Remix News & Views (@RMXnews) August 31, 2024
Εν τω μεταξύ, η αριστερή, λαϊκίστικη Συμμαχία Sahra Wagenknecht (BSW), κέρδισε περισσότερες ψήφους και από τα τρία κόμματα του συνασπισμού του Σόλτς, συγκεντρώνοντας 11,5-15,6% των ψήφων μόλις οκτώ μήνες μετά την ίδρυσή της. Η δύναμη αυτών των αντι-ΝΑΤΟικών, αντι-μεταναστευτικών και φιλικών προς την Ρωσία κομμάτων θα κάνει τον σχηματισμό ιδεολογικά συνεκτικών συνασπισμών όλο και πιο δύσκολο τόσο σε επίπεδο κρατιδίων όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Το ζήτημα της Ουκρανίας
Οι εταίροι του συνασπισμού, που βρίσκονται στην κυβέρνηση από το 2021, βρίσκονταν σε αντιπαράθεση ακόμη και πριν από τις εκλογές, καθώς είχαν ξεσπάσει έριδες στα τέλη του περασμένου έτους για τον προϋπολογισμό του τρέχοντος και του επόμενου έτους. Η ένωσή τους είχε αρχικά χαρακτηριστεί ως συνασπισμός προόδου, αλλά ο συμπρόεδρος των Πρασίνων Ομίντ Νουριπούρ τον περασμένο μήνα την αποκάλεσε “μεταβατική κυβέρνηση”, θρηνώντας για τις “πολλές, πολλές περιττές διαφωνίες”, καθώς και για τις θεμελιώδεις ιδεολογικές διαφορές, ιδίως με το FDP.
Ωστόσο, ο συνασπισμός του Σόλτς είναι απίθανο να διαλυθεί εντελώς, καθώς αυτό δεν είναι προς το συμφέρον των τριών κομμάτων, τα οποία συγκεντρώνουν όλα δημοσκοπικά ποσοστά κάτω από τα αποτελέσματα του 2021, δήλωσε ο Stefan Marschall, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ.
Τόσο το αριστερό BSW όσο και το AfD έχουν σαφείς αντιμεταναστευτικές και αντι-ουκρανικές θέσεις, αναγκάζοντας τα κυρίαρχα κόμματα να σκληρύνουν τη στάση τους στο μεταναστευτικό. Δεν αποκλείεται μάλιστα η άνοδος των δύο κομμάτων να υπονομεύσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία. “Το θέμα θα σοβαρέψει και η Γερμανία πιθανότατα θα παραλύσει περισσότερο, πράγμα που σημαίνει ότι άλλες χώρες, όπως η Πολωνία, η Γαλλία και η Ιταλία, θα πρέπει να δώσουν τον ρυθμό” στο ζήτημα της υποστήριξης προς την Ουκρανία, δήλωσε ο Alexander Clarkson από το King’s College του Λονδίνου.
Η δημιουργία του BSW και η νομιμοποίησή του σε αυτές τις εκλογές θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα επιζήμια για το SPD, το οποίο έχει ήδη χάσει πάνω από το ένα τρίτο των υποστηρικτών του από το 2021 και εξής, συγκεντρώνει περίπου 16%, και θα μπορούσε να δει ακόμα περισσότερους αριστερούς ψηφοφόρους να το εγκαταλείπουν.
Οι επιπτώσεις στον σχηματισμό κυβερνητικών πλειοψηφιών
Με το AfD να μην είναι σε θέση να σχηματίσει κυβερνητική πλειοψηφία, θα εναπόκειται στο δεύτερο κόμμα, τους συντηρητικούς να το κάνει. Αλλά στη Θουριγγία, δεν θα μπορέσουν να σχηματίσουν πλειοψηφία χωρίς την υποστήριξη του BSW, με το οποίο όμως έχουν μεγάλες ιδεολογικές διαφορές.
Αυτό είναι πιθανό να έχει αντίκτυπο και στην Άνω Βουλή, Bundesrat, όπου εκπροσωπούνται οι κυβερνήσεις των κρατιδίων, επηρεάζοντας τη χάραξη εθνικής πολιτικής, δήλωσε ο Marschall. Εν τω μεταξύ, συνασπισμοί είτε με το BSW είτε με το AfD σε ομοσπονδιακό επίπεδο είναι αδιανόητοι, λόγω των απόψεών τους στην εξωτερική πολιτική.
Αυτό σημαίνει ότι όσο ισχυρότερα γίνονται αυτά τα 2 κόμματα, τόσο περισσότερο τα κυρίαρχα κόμματα θα δυσκολεύονται να σχηματίσουν συνεκτικές κυβερνητικές πλειοψηφίες, δήλωσε ο Andre Brodocz, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Ερφούρτης.
Εντωμεταξύ οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να τιμωρήσουν τα κυρίαρχα κόμματα, ψηφίζοντας ακόμη περισσότερο τα αντικαθεστωτικά κόμματα στις επόμενες εκλογές, λένε οι αναλυτές.
Ποιος είναι ο Μπιορν Χέκε
Η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία δεν είχε την τύχη να έχει έναν χαρισματικό ηγέτη, κάτι που είχαν οι ακροδεξιοί στην Ιταλία, με την Τζόρτζια Μελόνι και στην Γαλλία, με την Μαρίν Λεπέν. Η ανάδειξη του Μπιορν Χέκε στην ηγεσία του κόμματος στην Θουριγγία, προφανώς προσέφερε στο κόμμα μια ευρύτερη βάση υποστηρικτών και το φέρνει πιο κοντά στην πραγματική εξουσία. Οι απόψεις του για την φυλή και την μετανάστευση θυμίζουν ναζιστικές και φασιστικές θεωρίες της δεκαετίας του 1930. Η επιρροή που ασκεί ο 52χρονος καθηγητής ιστορίας στη βάση του είναι σημαντική. Το σύνθημά του: “Η ΕΕ πρέπει να πεθάνει για να ζήσει η αληθινή Ευρώπη” ξεσηκώνει όλους τους δυσαρεστημένους.
Ο Χέκε έχει καταδικαστεί επειδή εκστόμισε την φράση «Όλα για τη Γερμανία!», σε μια συγκέντρωση τον Μάιο του 2021. Το σύνθημα συνδέεται με τα τάγματα εφόδου των SΑ, τα οποία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην άνοδο των Ναζί στην εξουσία. Στο δικαστήριο υποστήριξε ότι δεν γνώριζε την ιστορία της φράσης. Οι δικαστές δεν πίστεψαν τον καθηγητή Ιστορίας.
Οι θαυμαστές του Χέκε βλέπουν τον άνδρα με την αγορίστικη κόμμωση και τα διαπεραστικά μπλε μάτια ως προστάτη που μοιράζεται μαζί τους την ίδια επιθυμία, να αμφισβητήσει το πολιτικό κατεστημένο της Γερμανίας. Οι επικριτές του λένε ότι αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία, επισημαίνοντας την καταδίκη του για τη χρήση του ναζιστικού συνθήματος.
Ο Χέκε έχει αρνηθεί ότι ασπάζεται οποιαδήποτε ναζιστική ιδεολογία. Του αρέσει να αντιμετωπίζει τους επικριτές του λέγοντας ότι σήμερα στη Γερμανία, όποιος ασκεί κριτική στα κόμματα εξουσίας χαρακτηρίζεται ναζιστής. “Ισχυρίζεται ότι αγωνίζεται για την αποκατάσταση της δικαιοσύνης και της ελευθερίας στη Γερμανία ενάντια σε αυτό που λέει ότι είναι μια δικτατορία συνασπισμών“, δήλωσε ο ιστορικός Jens-Christian Wagner.
Ο Χέκε έχει καταφερθεί εναντίον του Ολοκαυτώματος. Ένα γερμανικό δικαστήριο αποφάνθηκε το 2019 ότι οι άνθρωποι στις διαδηλώσεις μπορούν να τον αποκαλούν «φασίστα». Τον Ιούνιο, οι εισαγγελείς της Φρανκφούρτης έπαυσαν την έρευνα σε βάρος ενός άνδρα που χαρακτήρισε τον Χέκε «ναζί», με το σκεπτικό ότι ο χαρακτηρισμός αυτός ήταν μια «υποκειμενική κρίση που έχει τις ρίζες της στα γεγονότα».
Όλα αυτά όμως δεν φαίνεται να έχουν αμαυρώσει την απήχησή του στους ψηφοφόρους της Θουριγγίας. Ούτε το γεγονός ότι ήταν συν-επικεφαλής της ακροδεξιάς παράταξης Der Flügel, ή «Η Πτέρυγα» του AfD – μέχρι που διαλύθηκε όταν η υπηρεσία εσωτερικών πληροφοριών της Γερμανίας την κατέταξε ως εξτρεμιστική. Οι επιπτώσεις από την πιθανή άνοδο του AfD το επόμενο έτος, στις εθνικές εκλογές, θα είναι τεράστιες – όχι μόνο για τη Γερμανία, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, έγραψε η Deutsche Welle.