Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μια πραγματικότητα που διαμορφώνει τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και επικοινωνούμε. Βάσει αυτών των εξελίξεων η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοπορεί με την παρουσίαση ενός ιστορικού νομοθετικού πλαισίου για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης. Το ευρωπαϊκό νομοσχέδιο για την τεχνητή νοημοσύνη, γνωστό ως AI EU Act, αναδεικνύει τις προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε αλλά και την επιθυμία της ΕΕ να δημιουργήσει ένα νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο προάγει τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διαφάνεια, αλλά και την καινοτομία.
Ο πρόλογος είναι δημιούργημα, κατόπιν εντολής μας, προς στο ChatGPT. Αποδεικνύει ότι οι εργαζόμενοι ήδη συνεργάζονται στενά με τη Τεχνητή Νοημοσύνη και αυτό προσφέρει ευκαιρίες αλλά ενέχει και κινδύνους.
Στην αυγή τη τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης ο όρος «Τεχνητή Νοημοσύνη» (ΤΝ) ακούγεται ακόμη ως επιστημονική φαντασία σε πολλούς. Αρκετοί πιστεύουν ότι απέχουμε μέχρι να ενσωματωθεί πλήρως στις ζωές μας, και άλλοι ότι προς το παρόν βρίσκεται υπό έλεγχο.
Όμως οι εξελίξεις είναι εγγύτερα απ΄ότι φανταζόμαστε. Στις 14/6/2023 το νομοθετικό σώμα της ΕΕ, το Ευρωκοινοβούλιο, παρουσίασε το πρώτο στον κόσμο ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων που ρυθμίζει τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Με γνώμονα τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, έθεσε μεταξύ άλλων ένα πλαίσιο διαφάνειας για τη γενετική ΤΝ, όπως το ChatGPT, με το οποίο θα πρέπει να συμμορφώνονται οι εταιρείες και νομοθέτησε για την απαγόρευση μορφών βιομετρικής παρακολούθησης και της προληπτικής αστυνόμευσης. Παράλληλα το σχέδιο νόμου προσπαθεί να διατηρήσει ισορροπίες, με στόχο η ΕΕ να ενθαρρύνει την καινοτομία και να πρωτοστατήσει στις τεχνολογικές εξελίξεις που θα διαμορφώσουν το μέλλον του κόσμου μας.
Η HuffPost Greece μίλησε με τους εισηγητές του νομοσχεδίου, τον Ευρωβουλευτή (Renew) Dragoș Tudorache (Ντράγκος Τουντοράκε) και τον έτερο συνεισηγητή, τον ευρωβουλευτή (S&D) Brando Benefei (Μπράντο Μπενιφέι).
Όπως διαφαίνεται και από τη συνέντευξη που ακολουθεί, το σχέδιο νόμου για την Τεχνητή Νοημοσύνη της ΕΕ δείχνει ότι θα εξελιχθεί σε εκείνη τη διαχωριστική γραμμή που θα διαφοροποιεί τις κυβερνήσεις εκείνες που θα συνταιριάξουν την τεχνολογία με τις δημοκρατικές αρχές από εκείνες που θα δουν την τεχνολογία ως το μέσο για να έχουν υπό έλεγχο τους πολίτες τους. Την ίδια ώρα γίνεται ξεκάθαρο πως δεν υπάρχουν τα χρονικά περιθώρια για να μείνει κάποιο κράτος πίσω από τις εξελίξεις.
Το Όραμα
«Θέσαμε τις βάσεις για έναν διάλογο με τον Κόσμο για μια υπεύθυνη και ανθρωποκεντρική ΤΝ, για τα συστημικά ρίσκα, έχοντας υπόψη μας τους πολίτες και την καθημερινότητα τους, τους καταναλωτές, τους θεσμούς. Πρέπει να υποστηριχθούν ώστε να αποκομίσουν όλα τα οφέλη αλλά ταυτόχρονα να νιώθουν την εμπιστοσύνη ότι οι θεσμοί οικοδόμησαν ένα σύστημα με ασφαλιστικές δικλείδες, που αναγνωρίζουν τα ρίσκα και τα επικίνδυνα σημεία. Δεν υπερφορτώνουμε το σύστημα με αχρείαστους ελέγχους, αλλά αντιμετωπίζουμε εκείνους που απειλούν την ασφάλεια μας και τα θεμελιώδη δικαιώματά μας», τόνισε ο Μπενεφέι.
Από την πλευρά του ο Ντράγκος Τουτοράνκε έκανε λόγο για ένα σημαντικό πολιτικό μήνυμα ότι είναι εφικτή η διαφύλαξη της Δημοκρατίας και παράλληλα η προώθηση της καινοτομίας, επαναλαμβάνοντας την ανάγκη για μια ανθρωποκεντρική ΤΝ στην οποία θα διαφυλάσσονται τα δικαιώματα των πολιτών, οι οποίοι θα μπορούν κάθε φορά που νιώθουν άβολα με κάποια από τις χρήσεις της, να το αναφέρουν.
«Πρέπει να νιώθουν εμπιστοσύνη και το νομοσχέδιο κάνει ακριβώς αυτό. Χωρίς εμπιστοσύνη, δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Αντιθέτως θα δουν όλες αυτές τις εξελίξεις καχύποπτα, θα υπάρξουν αντιδράσεις και ιδεολογικοποίηση του θέματος που θα οδηγήσουν στην απόρριψη. Εάν συμβεί αυτό, τότε θα έχουμε χάσει το στόχο μας» επισήμανε.
Όπως σχολιάζουν και οι δύο, το σχέδιο νόμου για μια ΤΝ που θα συνάδει με τα ευρωπαϊκά δημοκρατικά ιδεώδη είναι γραμμένο με τέτοιον τρόπο που μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς και για άλλα κράτη στον κόσμο. Ακόμη και οι G7 μπορούν να βασιστούν σε αυτό το κείμενο. Επιπλέον σε αυτά τα δύο χρόνια, κατά τα οποία το σχέδιο ήταν υπό διαμόρφωση, υπήρξαν συναντήσεις με τις ΗΠΑ και άλλους κρατικούς δρώντες των οποίων η προσέγγιση ήταν θετική και μπορεί να οδηγήσει σε μια ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Μάλιστα ο Μπενεφέι ευελπιστεί σε έναν κοινό τόπο σε έναν «ΟΗΕ» δημοκρατικών κρατών για την ΤΝ.