Το 2021 σε εικόνες – Η μάχη με την πανδημία
Αν το 2020 ήταν η χρονιά που η πανδημία του κορωνοϊού μάς αιφνιδίασε, το 2021 ήταν η χρονιά που μάθαμε να ζούμε με αυτήν, ή τουλάχιστον το προσπαθήσαμε.
Πλέον, στα χέρια μας έχουμε ένα πολύ σημαντικό όπλο, τα εμβόλια. Αυτό δεν εμπόδισε τον κορωνοϊό να μας κλείσει και πάλι στα σπίτια μας, να σκοτώσει πολλούς ανθρώπους και να προκαλέσει κατάρρευση στα συστήματα υγείας πολλών χωρών.
Το 2021 σε εικόνες – Μεγαλείο και καταστροφή στο φυσικό μας περιβάλλον
Το 2021 ήταν μια δύσκολη χρονιά τόσο για μας που κατοικούμε στον πλανήτη, όσο και για το φυσικό μας περιβάλλον.
Δασικές πυρκαγιές, εκρήξεις ηφαιστείων, τυφώνες και πλημμύρες σκόρπισαν με καταστροφική μανία το θάνατο και την απελπισία σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Πολλές από αυτές τις φυσικές καταστροφές ήταν συνέπεια -ή υποβοηθήθηκαν- από την κλιματική αλλαγή, ίσως το πιο πιεστικό ζήτημα αυτήν την εποχή στην παγκόσμια ατζέντα.
Η ζημιά στο περιβάλλον όμως είναι ανυπολόγιστη και είναι απολύτως βέβαιο ότι θα κοστίσει και σε ζωές μακροπρόθεσμα.
Στην Ελλάδα ζήσαμε την καταστροφική μανία της φωτιάς σε πολλά μέτωπα το καλοκαίρι του 2021· η βόρεια Εύβοια σβήστηκε από το δασικό και εν μέρει και από τον οικιστικό χάρτη. Η Πάρνηθα, ο τελευταίος πνεύμονας της Αττικής, υπέστη ανήκεστο καταστροφή. Άνθρωποι έχασαν τα σπίτια τους, τις περιουσίες τους, το μέλλον τους και το παρελθόν τους.
Κι όμως…
Μέσα στη γενική εικόνα που προκαλεί σε μεγάλο μέρος ο άνθρωπος, αυτήν της μετατροπής του φυσικού του περιβάλλοντος σε ένα σωρό από στάχτες, ή μεγάλους σκουπιδότοπους, η ίδια η φύση δεν σταματά να αποκαλύπτει το μεγαλείο της.
Ένα τυχαίο «κλικ» της φωτογραφικής μηχανής είναι συχνά αρκετό για να μας αποκαλύψει πόσο τυχεροί είμαστε που ζούμε σ’ αυτόν τον πλανήτη.
Και πόσο ανόητοι είμαστε που κάνουμε τα πάντα για να τον καταστρέψουμε.
Το 2021 σε εικόνες – Πόλεμοι και συγκρούσεις
Μπορεί το περιβάλλον και ο κορωνοϊός να ήταν θα βασικά θέματα που απασχόλησαν την ανθρωπότητα το 2021, όμως σε πολλά μέρη του πλανήτη οι άνθρωποι δεν τα έχουν ως προτεραιότητα, καθώς πιο σημαντικό είναι να σώσουν τις ζωές τους.
Ο πόλεμος, μια από τις αρχαιότερες εφευρέσεις του ανθρώπου, δεν σταματά ποτέ. Οι εστίες του απλώς μετακινούνται, ή σε κάποιες περιπτώσεις -όπως αυτή του Αφγανιστάν- αναζωπυρώνονται.
Το Αφγανιστάν, με τη δυναμική και ταχύτατη επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, ήταν ένα καλό παράδειγμα του πώς τελικά δεν αρκεί μια στρατιωτική επέμβαση σε έναν τόπο, το σημαντικότερο είναι να διασφαλίσεις τη συνέχεια της «απελευθέρωσης» που προσέφερες.
Στην Υεμένη και τη Μέση Ανατολή, δύο πληγές ανοιχτές εδώ και χρόνια, τίποτα το σημαντικό δεν άλλαξε: Οι άνθρωποι εξακολουθούν να σκοτώνονται, το μόνο που ποικίλει είναι ο τρόπος. Για τους αμάχους ελάχιστη σημασία έχει ποιανού ήταν ο πύραυλος που τους τίναξε στον άερα.
Και, βέβαια, πέρα από τους επίσημους πολέμους, υπάρχουν και οι άλλοι, οι ακύρηχτοι, οι εσωτερικοί. Από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως τη Λατινική Αμερική, αλλά και στην «ήσυχη» Ευρώπη, οι κοινωνικές αντιθέσεις οξύνονται και μαζί τους φέρνουν αναπόφευκτα συγκρούσεις.
Υπάρχουν πολλές όμορφες εικόνες για το 2021, θα τις δείτε σε άλλες συλλογές. Υπάρχουν όμως και τούτες, που μοιάζουν απόλυτα διαχρονικές: Άνθρωποι εναντίον ανθρώπων. Η ιστορία του είδους μας.
Το 2021 σε εικόνες: Πρόσφυγες και μετανάστες – Πεθαίνοντας για μια καλύτερη ζωή
Όταν κοιτάμε μέχρι τα δικά μας σύνορα, το βλέμμα περιορίζεται. Ακόμη πιο πολύ περιορίζεται όταν στα σύνορα αυτά υψώνουμε φράχτες και τοίχους.
Χάνουμε από τη ματιά μας τον υπόλοιπο κόσμο και όσα συμβαίνουν σε αυτόν. Έναν μεγάλο και πολυσύνθεστο κόσμο που σε όλα του τα μήκη και πλάτη άνθρωποι διασχίζουν με κάθε μέσο -ή και χωρίς μέσο- ποτάμια, θάλασσες, ζούγκλες και ερήμους για να βρουν ένα νέο σπίτι.
Ένα σπίτι πιο ασφαλές, πιο φιλόξενο, ή ένα σπίτι που θα πρέπει απλώς να αντικαταστήσει το δικό τους το οποίο έπαψε να υπάρχει.
Πρόσφυγες και μετανάστες. Μια πανάρχαια ιστορία που επαναλαμβάνεται και κορυφώνεται στις μέρες μας, όπου υπάρχουν άνθρωποι. Οι φωτογραφίες απεικονίζουν, στη δική τους περίπτωση μόνο μια στιγμή του ταξιδιού τους, το οποίο συχνά διαρκεί μήνες ή και χρόνια. Πολλοί δεν επιβιώνουν.
Πολλοί εξαναγκάζονται να επιστρέψουν εκεί απ’ όπου έφυγαν. Μερικοί προτιμούν να πεθάνουν παρά να γυρίσουν στη φτώχεια, την πείνα, κάποιον εμφύλιο πόλεμο ή κάποια εθνοκάθαρση. Άλλοι, γυρίζουν για να προσπαθήσουν ξανά και ξανά.
Ανεξάρτητα από τι φεύγει καθένας τους και που στοχεύει να καταλήξει, υπάρχει ένα κοινό που τους συνδέει όλους: Θα προτιμούσαν να μην έχουν φύγει.
Κανείς δεν θέλει να εγκαταλείψει το σπίτι του αν δεν αναγκαστεί να το κάνει. Κι αυτή είναι μια πανανθρώπινη αλήθεια.
Το 2021 σε εικόνες: Οι άνθρωποι και οι μικρές ή μεγάλες ιστορίες τους
Ένα από τα μεγαλεία του ανθρώπινου είδους είναι η διαφορετικότητα. Κάθε ένας και κάθε μία από μας είναι μοναδικός και μοναδική και κάθε ομάδα που σχηματίζουμε είναι διαφορετική από την άλλη.
Και τίποτα δεν μπορεί να αποτυπώσει καλύτερα από το φωτογραφικό φακό αυτήν τη διαφορετικότητα…
Τι έκαναν, λοιπόν, οι άνθρωποι το 2021, όσο γύρω τους εξελίσσονταν πόλεμοι, πανδημίες, κλιματικές αλλαγές και κοσμοϊστορικής σημασίας γεγονότα;
Συνέχισαν, όπως μπορούσαν τις ζωές τους: Έπαιξαν, ερωτεύτηκαν, διασκέδασαν, λάτρεψαν τους θεούς τους, κάποιος εξελέγη Πρόεδρος των ΗΠΑ, κάποιοι κέρδισαν μετάλλια, άλλοι έφεραν στον κόσμο καινούργιους ανθρώπους και άλλοι έσωσαν ζωές.
Απ’ αυτές τις ζωές, που συνεχίζονται σε πείσμα κάθε καιρού και κάθε δυσκολίας. Και συνθέτουν, τελικά, καθεμία με τη δική της μικρή ιστορία, τη μεγάλη, την ανθρώπινη.
To 2021 σε εικόνες: Μετά από μήνες εγκλεισμού, ο κόσμος άρχισε και πάλι να χορεύει
Ακόμη και στους πιο σκοτεινούς μήνες της πανδημίας και του εγκλεισμού, πολλοί άνθρωποι δεν σταμάτησαν να χορεύουν…
Ίσως, μάλιστα, αρκετοί από μας βρήκαμε στο χορό μια ανακούφιση, μια εκτόνωση, μια σύνδεση με όσα στερηθήκαμε. Ιδιαίτερα, όμως, οι άνθρωποι για τους οποίους ο χορός είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής τους, ερασιτέχνες ή επαγγελματίες χορευτές, δεν θα μπορουσαν να σταματήσουν, θα ήταν σα να έκοβε κάποιος ένα κομμάτι από το σώμα τους.
Όλοι τους λένε το ίδιο: Δεν σταμάτησαν ούτε λεπτό να χορεύουν όπου μπορούσα: Στα σπίτια τους, στα μπαλκόνια και τις ταράτσες τους ή στους δρόμους και τα πάρκα.
Κάποιοι χόρευαν μόνοι τους, άλλοι με τους συντρόφους τους, κάποιοι άλλοι με ιντερνετική παρέα. Για όλους, όμωβς, για όλους μας μάλλον, ισχύει μια αλήθεια:
Σε όλον τον κόσμο, μόλις τα μέτρα χαλάρωσαν, οι άνθρωποι άρχισαν και πάλι αν χορεύουν πιο πολύ και με μεγαλύτερη χαρά από ποτέ. Και, απελευθερωμένοι σε ένα βαθμό από το φόβο, λόγω του εμβολίου, χορεύουν όλο και περισσότερο.
Από τις οροφές του Καΐρου ως τα πάρκα στο Βουκουρέστι και από τις φαβέλες της νότιας Αμερικής ως τις πλατείες της Κίνας, λίγο πριν το 2022, ας χορέψουμε όλοι μαζί…
Φόβος, απώλεια και ελπίδα: Ο βραβευμένος με Pulitzer Εμίλιο Μορενάτι, φωτογραφίζει την πανδημία
Ο βραβευμένος με Pulitzer Ισπανός φωτογράφος του Αssociated Ρress Εμίλιο Μορενάτι, ήταν από εκείνους που έφεραν στο ευρύ κοινό την πανδημία στις πραγματικές της διαστάσεις.
Μπήκε σε οίκους ευγηρίας, νοσοκομεία και γραφεία τελετών, φωτογράφισε τους ζωντανούς και τους νεκρούς, το φόβο, την ελπίδα αλλά και την απώλεια.
Ο ίδιος διηγείται με δικά του λόγια τις εμπειρίες και τα συναισθήματά του.
«Έχω βρεθεί σε πολλές δύσκολες καταστάσεις στην καριέρα μου σαν φωτορεπόρτερ, έχω τραυματιστεί στα πεδία των μαχών και με έχιουν πιάσει όμηρο. Ποτέ όμως δεν ένοιωσα τόσο ευάλωττος όσο τις πρώτες εβδομάδες που κάλυπτα την πανδημία στην Ισπανία. Οι προστατευτικές στολές, οι μάσκες και τα γάντια είχαν εξαφανιστεί από τα καταστήματα. Υπήρχαν πολύ αυστηροί περιορισμοί στην κυκλοφορία τα νοσοκομεία είχαν καταρρεύσει.
«Έπρεπε να αυτοσχεδιάσουμε για την προσέγισή μας στο θέμα, μέσα σε συνθήκες που απαιτούσαν λύσεις για προβλήματα που ακόμη δεν είχαμε καταλάβει. Δεν ήταν πολύ διαφορετικό από τη ζώνη του πυρός, μόνο που εκεί ξέρεις το αντιμετωπίζεις».
«Πριν το ΑΡ μάς στείλει τις προστατευτικές στολές και τον απαραίτητο εξοπλιστμό, κάθε φορά που ακολουθούσα το νοσηλευτικό προσωπικό σε κάποιο σπίτι ασθενούς έπρεπε να αυτοσχεδιάσω. Χρησιμοποιούσα σακούλες σκουπιδιών σαν στολή και χλωρίνη σαν απολυμπαντικό. Από το πλαστικό θάμπωναν τα γυαλιά μας και η κάμερα της μηχανής».
«Η εικόνα του άστεγου που κοιμάται στη μέση του δρόμου νομίζω αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο τη μετάλλαξη μιας πολύβουης πόλης όπως η Βαρκελώνη, σε απόλυτα έρημο μέρος. Ήταν μια αποκαλυπτική σκηνή. Τελικά ήρθε η αστυνομία και τον βοήθησε να πάει στο πεζοδρόμιο».
«Αισθάνομαι πολύ προνομιούχος που ως δημοσιογράφος μπορπ’υσα να βγω από το σπίτι μου όταν οι άλλοι δεν μπορούσαν. Το προνόμιο αυτό, βέβαια, συνοδευόταν από την αγωνία να μην φέρω στο σπίτι τον ιό. Για να μην συμβεί αυτό, χωρίσαμε το διαμέρισμα στα δύο: Το ένα μέρος ήταν το βρώμικο, εκεί που ζούσα εγώ. Το άλλο ήτραν το καθαρό, εκεί που ζούσαν η σύζυγός μου και τα δύο μας παιδιά. Το γεγονός ότι δεν μπορπ’υσα να κρατήσω τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου όλο αυτό το διάστημα με έκανε να υποφέρω από αϋπνίες και να παθαίνω κρίσεις πανικού».
«Οι φωτογραφίες που έκαναν τη μεγαλύτερη αίσθηση ήταν αυτές από τους οίκους ευγηρίας. κανείς δεν είχε ιδέα στην Ισπανία τι συνέβαινε εκει μέσα. Για να μπορέσω να απαθανατίσω με σεβασμό τις στιγμές, χρησιμοποίησα την Alpha a9ii, μια κάμερα χωρίς καθρέπτες που είναι απόλυτα αθόρυβη».
«Βλέποντας αυτούς τους μοναχικούς θανάτους συγκλονίστηκα. Θυμάμαι ακόμη τον ήχο του φερμουάρ που σφράγιζε τα νεκρά σώματα στα νεκροτομεία»
«Οι πιο συγκινητικές σκηνές ήταν εκείνες που απαθανάτισα στις συναντήσεις των ηλικιωμένων με τους οικείους τους στους οίκους ευγηρίας. Όταν συναντήθηκαν για πρώτη φπρά μετά από 102 μέρες η Αουγουστίνα και ο Πασκουάλ, ο χρόνος σταμάτησε. Το φιλί τους ήταν σα να εξαφάνισε το προστατευτικό ανάμεσά τους».
«Κάθε φωτογραφία έχει και μια ιστορία πίσω της. Όπως αυτή του ασθενή που για πρώτη φπρά αντικρίζει τον ήλιο μετά από 52 μέρες στη ΜΕΘ. Είχα φανταστεί τη σκηνή πριν καν βρεθώ εκεί. Την απαθανάτισα όπως ακριβώς την είχα φανταστεί. Στάθηκα πίσω και έβαλα όσο περισσότερα στοιχεία μπορούσα στο κάδρο. Πιστεύω ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να δώσεις όλη την ατμόσφαιρα σε κάθε φωτογραφία».
«Ένα πρωί ήμουν στην κουζίνα και ετοίμαζα πρωινό. Ξαφνικά άκουσα την 6χρονη κόρη μου, την Γκαλά να μιλάει με κάποιον στην αυλή. Βγήκα έξω και την είδα να μιλάει με ένα συμμαθητή της, είχαν σκαρφαλώσει και οι δύο στους τοίχους των σπιτιών για να τα πουν για λίγο».
«Μια μέρα κάλυπτα τις διαδηλώσεις για τη σύλληψη του ράπερ Πάμπλο Χασέλ. Γινόταν χαμός, οδοφράγματα, φλόγες, οι διαδηλωτές πετούσαν πέτρες. Και ξαφνικά, μέσα σε όλο αυτό βλέπω δύο ανθρώπους να φιλιούνται. Τράβηξα άπειρες φωτογραφίες της ίδιας σκηνής. μετά ξέχασα τη φωτογραφία και την είδα όταν διάλεγα τις φωτογραφίες από τη διαδήλωση. Δεν ρώτησα ποτέ τα ονόματά τους, δεν έμαθα ποτέ γιατί φιλιόντουσαν ανάμεσα στο χάος. Θα μείνω για πάντα με την απορία».
Ο κόσμος φωτίζεται: Οι χριστουγεννιάτικοι στολισμοί αλλάζουν για λίγο τις πόλεις
Αγνοώντας την παραίνεση του Μπουκόφσκι για «σβηστά φώτα και αναμμένους ανθρώπους», οι πόλεις σε όλον τον κόσμο φωτίστηκαν και φέτος για να υποδεχτούν τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά.
Παρά την αβεβαιότητα της πανδημίας, ή ίσως και εξαιτίας της, οι άνθρωποι θέλουν να γιορτάσουν, θέλουν να στολίσουν, θέλουν πάνω απ’ όλα φως.
Έστω για ένα μήνα.
