ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Μια 7σέλιδη απόρρητη έκθεση για την κατάσταση που επικρατεί στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου ήταν η αιτία που το έγγραφο με τις επιλογές της Ε.Ε. κατά της Τουρκίας… άργησε έναν μήνα. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίστηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ.
Η έκθεση, που συντάχθηκε από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποτελεί καταπέλτη για τις μονομερείς και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας. Συγκεκριμένα, καταγράφει λεπτομερώς την κατάσταση που επικρατεί στα Βαρώσια, όπως επίσης –και αυτό είναι πιο σημαντικό– τη μακροπρόθεσμη επιδίωξη της Τουρκίας στην Κύπρο. Πάνω σε αυτή θα στηριχθεί το options paper (έγγραφο επιλογών) της Ε.Ε. για την Τουρκία και, όπως τόνισε ο επικεφαλής διπλωμάτης της Ε.Ε. στους υπουργούς χθες, θα είναι έτοιμο στο Συμβούλιο της 13ης Δεκεμβρίου.
Η «Εφ.Συν.» ενημερώθηκε από διπλωματικές πηγές των Βρυξελλών για τις λεπτομέρειες του εγγράφου το οποίο συμπεριλαμβάνει επίσης χάρτες από την περιοχή. Σύμφωνα με την έκθεση, η εκτίμηση των υπηρεσιών της Ε.Ε. είναι ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να αγνοεί τις διεθνείς εκκλήσεις και θα αναπτύσσει τη στρατηγική της βήμα προς βήμα, με βάση τις αντιδράσεις. Επίσης, οι υπηρεσίες διαβλέπουν ότι το πιλοτικό σχέδιο μερικού ανοίγματος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου θα επαναληφθεί και σε άλλα σημεία των Βαρωσίων, που σημαίνει με άλλα λόγια ότι «αν τους βγει, θα το επεκτείνουν», όπως εξήγησε διπλωμάτης των Βρυξελλών.
Οπως μάλιστα αναφέρει χαρακτηριστικά, η Τουρκία συνεχίζει την υβριδική της προσέγγιση συνδυάζοντας μια σειρά από εργαλεία για να εδραιώσει τον έλεγχο των διαδικασιών λήψης αποφάσεων σε όλους τους τομείς, από την τοπική διοίκηση μέχρι την παιδεία, την οικονομία και την ασφάλεια. Χρησιμοποιεί τις μυστικές υπηρεσίες, τις επιχειρήσεις πληροφόρησης, την παραπληροφόρηση, το δημογραφικό, τον στρατό και τη μετανάστευση ως εργαλεία πίεσης.
Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες παραδέχονται ότι σκοπός της Αγκυρας είναι να αποσταθεροποιήσει τις πολιτικές της Λευκωσίας, προσπαθώντας να δημιουργήσει ρήγματα μεταξύ της Κύπρου και της Ε.Ε., όπως και μεμονωμένων κρατών-μελών της, προκειμένου να επιβάλει τους δικούς της όρους στην επίλυση του Κυπριακού, κόντρα στους διεθνείς νόμους και συνθήκες. Τονίζει μάλιστα ότι η πρόσκληση προς τους Ελληνοκυπρίους να διεκδικήσουν περιουσίες στα Βαρώσια, επιδιώκει να προκαλέσει διχασμό στους ελληνικούς πληθυσμούς.
Τετελεσμένο γεγονός
Το έγγραφο περιγράφει την κατάσταση στην κατεχόμενη Κύπρο σχετικά με τις κινήσεις της Τουρκίας, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν κατασκευές και ανακαινίσεις κτιρίων, αλλά και δραστηριότητα με τη χρήση στρατού και εξοπλισμού στην Αμμόχωστο και το λιμάνι των Βαρωσίων. Αναφορές υπάρχουν και στη δραστηριότητα στην περιοχή του παράνομου αεροδρομίου στο Λευκόνικο, όπου η Τουρκία έχει εγκαταστήσει συστήματα drones. Σημειώνεται επίσης και η πρόσφατη απόφαση παραχώρησης 140.000 τ. μέτρων στην Καρπασία στον τουρκικό στρατό.
Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το μερικό άνοιγμα των Βαρωσίων δημιουργεί ένα νέο τετελεσμένο γεγονός και δοκιμάζει τις διεθνείς αντιδράσεις για νέες παραβιάσεις του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επισημαίνεται επίσης ότι η μονομερής τουρκική ενέργεια παρεμποδίζει τη δυνατότητα της διεθνούς κοινότητας να βρει λύση στο Κυπριακό και εξυπηρετεί την τουρκική στρατηγική να επιβάλει τους όρους της κερδίζοντας επιπλέον χρόνο για να εδραιώσει τον έλεγχο των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και να δημιουργήσει μη αναστρέψιμες δημογραφικές αλλαγές.
Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το ευρωπαϊκό έγγραφο περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Αγκυρα στα κατεχόμενα. Οι υπηρεσίες κάνουν λόγο για καθοδήγηση της τουρκοκυπριακής πλευράς από τη λεγόμενη πρεσβεία της Τουρκίας στην κατεχόμενη Κύπρο, ενώ τα σχέδια για τα Βαρώσια συντονίζονται από ένα συμβούλιο που συγκροτείται από Τουρκοκύπριους πολιτικούς, στρατιωτικούς και δικαστικούς εκπροσώπους υψηλού επιπέδου και Τούρκους διπλωμάτες στα κατεχόμενα.
Και για να «σφραγίσουν» το πόσο έντονος και καθοριστικός είναι ο ρόλος της τουρκικής κυβέρνησης, οι ειδικοί σημειώνουν ότι εποπτεύεται από τον κατοχικό ηγέτη, αλλά είναι υπό την εποπτεία του Τούρκου αντιπροέδρου Οκτάι και του υπουργού Τσαβούσογλου. Το έγγραφο είναι καταπέλτης για τα σχέδια της Τουρκίας: το πιλοτικό άνοιγμα αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδίου, ενώ η Αγκυρα δίνει προτεραιότητα και πάλι στις γεωστρατηγικές της φιλοδοξίες και στα εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια της έναντι των αποφάσεων του ΟΗΕ και της διεθνούς πορείας.
Κλείνοντας, οι υπηρεσίες λένε χαρακτηριστικά ότι η Αγκυρα χρησιμοποιεί το θέμα των Βαρωσίων ως πρόσθετο εργαλείο για να επιβάλει τους όρους της στην επίλυση του Κυπριακού. Παράλληλα, παρεμποδίζει την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στις περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ που διεκδικεί η Τουρκία στο όνομα της λεγόμενης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου.