Αλλά η τιθάσευση του κορονοϊού κρύβει αποτυχίες στη δημόσια υγεία
Οι πανδημίες πεθαίνουν-εξαφανίζονται. Και αυτό είναι που είναι πιθανό να συμβεί με τον covid-19 το 2022. Είναι αλήθεια ότι θα υπάρξουν τοπικές και εποχικές εξάρσεις, ειδικά σε χώρες υποεμβολιασμένες. Οι επιδημιολόγοι θα πρέπει επίσης να προσέχουν για νέες μεταλλάξεις που μπορεί να είναι ικανές να ξεπεράσουν την ανοσία που παρέχουν τα εμβόλια. Ακόμα κι έτσι, τα επόμενα χρόνια, καθώς ο Covid θα εγκατασταθεί στη μοίρα του ως ενδημική ασθένεια, όπως η γρίπη ή το κοινό κρυολόγημα, η ζωή στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου είναι πιθανό να επιστρέψει στο φυσιολογικό – τουλάχιστον, στο φυσιολογικό μετά την πανδημία.
Πίσω από αυτή την προοπτική κρύβεται τόσο μια εκπληκτική επιτυχία όσο και μια καταθλιπτική αποτυχία. Η επιτυχία είναι ότι πολύ μεγάλος αριθμός ανθρώπων έχουν εμβολιαστεί και ότι, σε κάθε στάδιο της μόλυνσης από τα ήπια συμπτώματα έως την εντατική θεραπεία, τα νέα φάρμακα μπορούν πλέον να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου. Είναι εύκολο να θεωρηθεί δεδομένο, αλλά η ταχεία δημιουργία και αδειοδότηση τόσων πολλών εμβολίων και θεραπειών για μια νέα ασθένεια είναι ένας επιστημονικός θρίαμβος.
Το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας χρειάστηκε 20 χρόνια για να περάσει από τις πρώιμες δοκιμές στην πρώτη του αμερικανική άδεια. Μέχρι το τέλος του 2021, μόλις δύο χρόνια μετά την πρώτη αναγνώριση του SARS-C o V- 2, ο κόσμος έβγαζε περίπου 1,5 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του Covid κάθε μήνα. Η Airfinity, μια εταιρεία δεδομένων για τις επιστήμες της ζωής, προβλέπει ότι μέχρι το τέλος Ιουνίου 2022 θα μπορούσαν να έχουν παραχθεί συνολικά 25 δισεκατομμύρια δόσεις. Σε μια σύνοδο κορυφής τον Σεπτέμβριο, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ζήτησε να εμβολιαστεί πλήρως το 70% του κόσμου εντός ενός έτους. Η προσφορά δεν χρειάζεται να αποτελεί περιορισμό.
Η ανοσία έχει αποκτηθεί με τρομερό κόστος
Τα εμβόλια δεν προσφέρουν πλήρη προστασία, ειδικά στους ηλικιωμένους. Ωστόσο, και εδώ, η ιατρική επιστήμη έχει ανταποκριθεί στην πρόκληση. Για παράδειγμα, τα πρώιμα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με το molnupiravir, ένα αντιιικό χάπι δύο φορές την ημέρα, που σε δοκιμές μείωσε στο μισό τους θανάτους και τις εισαγωγές στο νοσοκομείο. Οι βαριά άρρωστοι μπορούν να λάβουν δεξαμεθαζόνη, ένα φτηνό κορτικοστεροειδές, το οποίο μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 20-30%. Ενδιάμεσα βρίσκονται φάρμακα όπως η ρεμντεσιβίρη και ένα κοκτέιλ αντισωμάτων που παρασκευάζεται από τη Regeneron.
Σκεφτείτε τον συνδυασμό εμβολιασμού και θεραπείας ως μια σειρά από τείχη, καθένα από τα οποία εμποδίζει ένα ποσοστό ιογενών προσβολών να καταστεί θανατηφόρο. Η ανέγερση κάθε νέου τοίχου μειώνει περαιτέρω τη θνησιμότητα του Covid.
Ωστόσο, παράλληλα με αυτή την επιτυχία βρίσκεται και η αποτυχία. Ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο ο Covid θα προξενεί λιγότερο κακό στο μέλλον είναι ότι, έχει ήδη κάνει τόσα πολλά στο παρελθόν. Πολύ μεγάλος αριθμός ανθρώπων προστατεύεται από τις τρέχουσες παραλλαγές του Covid μόνο επειδή έχουν ήδη μολυνθεί. Και πολλά άλλα, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, θα παραμείνουν απροστάτευτα από εμβόλια ή φάρμακα για πολύ μέχρι το 2022.
Αυτή η ανοσία έχει αποκτηθεί με τρομερό κόστος. Ο Economist παρακολούθησε τους μεγάλους αριθμούς θανάτων, κατά τη διάρκεια της πανδημίας – τη θνησιμότητα πάνω από αυτό που θα περιμένατε σε ένα κανονικό έτος. Η κεντρική μας εκτίμηση στις 22 Οκτωβρίου αφορούσε συνολικά 16,5 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως (με εύρος από 10,2 έως 19,2 εκατ.), που ήταν 3,3 φορές μεγαλύτερος από τον επίσημο αριθμό. Χρησιμοποιώντας υποθέσεις για το μερίδιο των θανατηφόρων λοιμώξεων, μια πολύ χονδρική εκτίμηση υποδηλώνει ότι αυτοί οι θάνατοι είναι αποτέλεσμα 1,5-3,6 δισεκατομμυρίων μολύνσεων—6 έως 15 φορές τον αριθμό που έχει καταγραφεί.
Ο συνδυασμός μόλυνσης και εμβολιασμού εξηγεί γιατί στη Βρετανία, ας πούμε, το φθινόπωρο, θα μπορούσατε να ανιχνεύσετε αντισώματα κατά του Covid στο 93% των ενηλίκων. Οι άνθρωποι είναι πιθανό να επαναμολυνθούν, όπως δείχνει η Βρετανία, αλλά με κάθε έκθεση στον ιό το ανοσοποιητικό σύστημα εκπαιδεύεται καλύτερα για να τον απωθεί. Μαζί με τις νέες θεραπείες και το γεγονός ότι περισσότεροι νέοι μολύνονται, αυτό εξηγεί γιατί το ποσοστό θνησιμότητας στη Βρετανία είναι τώρα μόνο το ένα δέκατο από αυτό που ήταν στις αρχές του 2021. Άλλες χώρες θα ακολουθήσουν επίσης αυτή την τροχιά στο δρόμο προς την ενδημικότητα .
Όλα αυτά θα μπορούσαν ακόμη να ανατραπούν από μια επικίνδυνη νέα μετάλλαξη. Ο ιός μεταλλάσσεται συνεχώς και όσο περισσότερο κυκλοφορεί, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να εμφανιστεί ένα νέο μολυσματικό στέλεχος. Ωστόσο, ακόμα κι αν οι παραλλαγές O και Ρ να χτυπήσουν, μπορεί να μην είναι πιο θανατηφόρες από την Δέλτα. Επιπλέον, οι υπάρχουσες θεραπείες είναι πιθανό να παραμείνουν αποτελεσματικές και τα εμβόλια μπορούν να τροποποιηθούν γρήγορα ώστε να ληφθούν υπόψη οι μεταλλάξεις του ιού.
Άλλη μια ενδημική ασθένεια
Όλο και περισσότερο, επομένως, οι άνθρωποι θα πεθαίνουν από τον κορονοϊό επειδή είναι ηλικιωμένοι ή ανήμποροι ή δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τα φάρμακα. Μερικές φορές οι άνθρωποι θα παραμείνουν ευάλωτοι επειδή αρνούνται να κάνουν το εμβόλιο όταν τους προτείνεται—αποτυχία της εκπαίδευσης για την υγεία. Αλλά οι δόσεις εμβολίων συσσωρεύονται επίσης από τις πλούσιες χώρες και το να φτάσουν σε φτωχά και απομακρυσμένα μέρη είναι δύσκολο. Τα προς το ζην θα καταστραφούν και ζωές θα χαθούν όλα λόγω έλλειψης μιας ασφαλούς ένεσης που κοστίζει μόλις λίγα δολάρια.
Ο Covid δεν έχει τελείωσει ακόμα. Αλλά μέχρι το 2023, δεν θα είναι πλέον μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια για τους περισσότερους ανθρώπους στον ανεπτυγμένο κόσμο. Θα εξακολουθεί να αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο για δισεκατομμύρια στον φτωχό κόσμο. Το ίδιο όμως, δυστυχώς, ισχύει και για πολλές άλλες συνθήκες. Ο Covid θα είναι σε καλό δρόμο για να γίνει απλώς άλλη μια ασθένεια.
Edward Carr: Αναπληρωτής εκδότης, The economist