Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Μπορεί οι Ταλιμπάν να βρίζουν και να απειλούν την Τουρκία και τον πρόεδρό της, στην ουσία όμως πρόκειται για λόγια του αέρα. Η άνοδος των ισλαμιστών Κόκκινων Χμερ στην εξουσία στη χώρα που αποκαλείται «Νεκροταφείο των Αυτοκρατοριών», ουσιαστικά είναι μια μάλλον θετική εξέλιξη για τον Τούρκο πρόεδρο και την πολιτική του.
Κατά πρώτον του επιτρέπει να αυξήσει το βάρος του έναντι της Δύσης και ειδικότερα έναντι της Ευρώπης. Στη συνέχεια του ανοίγει πόρτες για δωρεάν χρηματοδότηση -στην περίπτωση μιας νέας προσφυγικής κρίσης-, εν τέλει, δε, ενισχύει το κύρος του στη Βόρεια Αφρική, χώρος στον οποίον η Τουρκία παίζει πολυσύνθετα παιχνίδια.
Στο πλαίσιο αυτό, κορυφαίος Αλγερινός αξιωματούχος που επιθυμεί την ανωνυμία, μιλώντας στο γνωστό γαλλικό περιοδικό «Λε Πουάν» δήλωσε ότι στις σχέσεις της με την Τουρκία η χώρα του πιάστηκε στον ύπνο. Ιδιαίτερα δε στο επίπεδο των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισλάμ. Ως γνωστόν δε, το τελευταίο, στην Αλγερία είχε προκαλέσει δεκαετή εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος μόνον τυπικά έχει λήξει.
Υπό αυτή την έννοια έτσι, η αφήγηση του Αλγερινού αξιωματούχου πάει πιο μακριά, γιατί προσθέτει ότι στη Βόρεια Αφρική το ακραίο ισλάμ στηρίζεται και χρηματοδοτείται από την Τουρκία, η οποία προφανώς παίζει διπλά παιχνίδια με την κυβέρνηση της Αλγερίας. «…Η Τουρκία έχει βάλει στόχο τα προσεχή 30 χρόνια να είναι κυρίαρχη δύναμη στις χώρες του Μαγκρέμπ, δηλαδή στο Μαρόκο, την Αλγερία και την Τυνησία. Κάθε χρόνο έτσι, όλο και περισσότερο είναι έντονη η πολιτιστική, πολιτική και οικονομική παρουσία στις χώρες αυτές, με τον Ερντογάν να είναι φιλικός προς τα ισλαμικά κινήματά τους. Ανεξάρτητα βέβαια από αυτά που επισήμως λέει στις κυβερνήσεις…», τονίζει ο Τζεζέλ Χαρσαντ, ερευνητής στο αλγερινό Ινστιτούτο Μελέτης της Γεωπολιτικής.
Εξάλλου, όταν ο Τυνήσιος πρόεδρος Καΐλ Σαγιέντ έθεσε το Κοινοβούλιο της χώρας του στο περιθώριο για να περιορίσει τις δολιοφθορές του ισλαμικού κόμματος «Εναχντά», ο πρώτος που αντέδρασε για λογαριασμό των Αδελφών Μουσουλμάνων ήταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Είχε δε μεγάλη πλάκα, ο άνθρωπος που έχει φυλακίσει από το 2016 και μετά πάνω από 100.000 Τούρκους να καλεί σε αντίσταση κατά του αυταρχισμού τον λαό της… Τυνησίας. Για την ιστορία σημειώνουμε ότι μετά την υπεξαίρεση της «Αραβικής Άνοιξης» από το Ισλάμ και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, η Τυνησία ήταν η μόνη χώρα που είχε καταφέρει να παραμείνει δημοκρατική, παρά τις προσπάθειες του ισλαμικού κόμματος να φέρει στο προσκήνιο ισλαμικούς νόμους, όταν συμμετείχε στην κυβέρνηση.
Τον τελευταίο καιρό όμως, μετά την αμερικανική αποχώρηση από το Αφγανιστάν και την άνοδο στη χώρα αυτή των Ταλιμπάν και του οργανωτικού ισλαμικού εγκλήματος, ως φαίνεται η πρόκληση του σκοταδισμού επανέρχεται στο προσκήνιο. Και από την άποψη αυτή, σε Αλγερία και Μαρόκο δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί που βλέπουν με καχυποψία πλέον την τουρκική πολιτιστική και πολιτική διείσδυση στις χώρες τους μέσω τηλεοπτικών σίριαλ αλλά και του Ινστιτούτου Γιονούς Εμρέ, ένα τουρκικό Ίδρυμα που αντιστοιχεί στο Γαλλικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα. «Το Ίδρυμα αυτό», μας λέει ο Μαροκινός συνάδελφος Αχμέτ Μπελαουμέ, «παίζει καθοριστικό ρόλο στη νεολαία, πρώτον προωθώντας την αντίληψη του ισλάμ και δεύτερον την τουρκική γλώσσα και παράδοση.
Ας σημειωθεί ότι μόνο φέτος, παρά την Covid-19, πάνω από 600.000 Μαροκινοί, Τυνήσιοι και Αλγερινοί πήγαν ως τουρίστες στην Τουρκία, η οποία έχει καταργήσει και τις σχετικές βίζες…». «Είναι ξεκάθαρο», μας επισημαίνει ο Αχμέτ Νουρεντίν, Αλγερινός συνάδελφος, «ότι η Τουρκία κάνει ό,τι μπορεί για να καθιερώσει στη Βόρεια Αφρική το ερντογανικό μοντέλο, αυτό δηλαδή της ήπιας ισλαμικής δικτατορίας. Δυστυχώς, δε, για να προωθήσει το σχέδιο αυτό το έδαφος είναι κάτι παραπάνω από εύφορο. Ο αυταρχισμός και η διαφθορά του ήταν πάντα στην ημερήσια διάταξη στις χώρες μας, οι οποίες την παρούσα φάση δεν θέλουν και πολλά πολλά για να αποσταθεροποιηθούν. Με ό,τι αυτό θα σημαίνει για την Ανατ. Μεσόγειο και την Ευρώπη…». «Ο Ερντογάν», τονίζει ο κορυφαίος Αλγερινός συγγραφέας και δημοσιογράφος, πρώην ισλαμιστής, Αμπού Νταούντ «παίζει εν ου παικτοίς». «Στις χώρες του Μαγκρέμπ, η νεολαία αποβλακώνεται καθημερινά, δεν έχει ελπίδα και δεν βλέπει την ώρα να διασχίσει τη θάλασσα για να περάσει απέναντι. Είναι το καλύτερο όπλο του Ερντογάν στην αντιπαράθεσή του με τη Δύση και όποιος θέλει ας το καταλάβει…».
Όλα αυτά λένε κάτι και στους δικούς μας αναλυτές / παρατηρητές; Μήπως τη σχέση μας με την Τουρκία πρέπει να τη δούμε σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου από το σημερινό;