Η Ελλάδα εδώ και έναν περίπου χρόνου επιμένει να επιβάλει καταστροφικά για την οικονομία και την ψυχολογία των πολιτών lockdown, καθώς θεωρεί πως κάτι τέτοιο θα μας «σώσει» από τον κορονοϊό.
Η επιτυχία (;) στην αντιμετώπιση του πρώτου κύματος οδήγησε την «κυβέρνηση των λοιμωξιολόγων», αλλά και μερίδα πολιτών, να θεωρεί πως το lockdown είναι η μόνη λύση για την αντιμετώπιση της πανδημίας και να αρνείται έναν χρόνο μετά να δει άλλες λύσεις.
Παρόλα αυτά το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό JAMA γράφει ξεκάθαρα πως ο κορωνοϊός είναι εποχική ίωση και πως τα κρούσματα πέφτουν το καλοκαίρι και ανεβαίνουν τον χειμώνα, κάτι που έγινε και στη χώρα μας.
Αυτό ουσιαστικά επιβεβαιώνει πως η μείωση κρουσμάτων που είδαμε πέρσι τον Μάιο δεν οφειλόταν στην επιτυχία του lockdown, αλλά στον καιρό!
Το περιοδικό παράλληλα κάνει μία εκτενή αναφορά στα εμβόλια και στο εάν θα αποκτήσουμε απ’ αυτά τη λεγόμενη «ανοσία της αγέλης» και υποστηρίζει πως δεν είναι βέβαιο εάν κάτι τέτοιο θα επιτευχθεί.
Όπως τονίζει μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε για την ανοσία που προσφέρουν τα εμβόλια, μεγάλη μερίδα πολιτών θα αρνηθεί να εμβολιαστεί, τα εμβόλια που έχουν κατασκευαστεί δεν είναι για παιδιά κάτω των 18 ετών, ακόμα δεν έχουμε τον απαραίτητο αριθμό εμβολίων και τέλος πως υπάρχουν οι μεταλλάξεις, οι οποίες μπορεί να μας αναγκάσουν να εμβολιαζόμαστε σχεδόν κάθε χρόνο με άλλα εμβόλια.
Το άρθρο έχει συλλέξει τα βασικότερα ερωτήματα που προκύπτουν και δίνει τις πιο επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις – μέχρι στιγμής – για τα θέματα αυτά.
Ποιο εμβόλιο είναι καλύτερο και πώς πρέπει να χορηγείται;
Η απάντηση εδώ είναι ότι δεδομένου του περιορισμού αριθμού διαθέσιμων δόσεων, ο καθένας θα πρέπει να λάβει όποιο εμβόλιο είναι διαθέσιμο για την περίπτωσή του τη στιγμή που θα έρθει η σειρά του. Όμως σε επόμενο στάδιο, με αυξημένες ποσότητες εμβολίων, προτείνεται ένα μονοδοσικό εμβόλιο για αυτούς που δεν μπορούν να επιστρέφουν για δεύτερη δόση στις υπηρεσίες υγείας της περιοχής τους.
Προστατεύουν τα εμβόλια έναντι της μόλυνσης και αποτρέπουν τη μετάδοση;
Η ανάσχεση της μόλυνσης και της μετάδοσης του ιού από τα εμβόλια θεωρείται κρίσιμη για την διακοπή της πανδημίας, όμως κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί σαφώς ακόμη, επειδή η μείωση των μολύνσεων μπορεί να αποδοθεί και σε άλλους παράγοντες. Συνήθως τα εμβόλια παρέχουν τέτοια προστασία, όμως μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστή η έκταση της προστασίας που παρέχεται.
Πώς αντιμετωπίζονται καλύτερα οι ενδοιασμοί για εμβολιασμό;
Με την παροχή πληροφοριών για τον τρόπο που λειτουργεί η νέα τεχνολογία mRNA ή φορέα αδενοϊού, εξηγώντας ότι δεν επηρεάζει το γενετικό κώδικα του ανθρώπου, καθώς επίσης και αντιμετωπίζοντας τη λάθος πληροφόρηση και τις θεωρίες συνωμοσίας. Χρειάζεται επίσης και αντιμετώπιση των ενδοιασμών απέναντι στην ανασφάλεια του πληθυσμού απέναντι στο σύστημα υγείας, εξαιτίας προηγούμενης κακής αντιμετώπισης κατά την περίθαλψή τους.
Είναι αποτελεσματικά τα εμβόλια στις νέες μεταλλάξεις;
Όσο ο κορονοϊός συνεχίζει να εξαπλώνεται, μεταλλάξεις θα συμβαίνουν και καινούριες παραλλαγές θα εμφανίζονται. Ανάμεσα στις επικρατούσες παραλλαγές που κυκλοφορούν, διαπιστώθηκε ότι τα εμβόλια mRNA αντιμετωπίζουν τη βρετανική μετάλλαξη, αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματικά στην νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, κάτι που συνέβη και στο υπό δοκιμή εμβόλιο της Novavax, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα από 89% σε 60%. (Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το όριο της αποτελεσματικότητας έχει τεθεί στο 50%).
Πόσος καιρός μεσολαβεί μεταξύ δόσεων; Μπορούν να αναμειχθούν οι δόσεις;
Για το εμβόλιο της Pfizer, ο μέγιστος χρόνος μέχρι τη δεύτερη δόση έχει οριστεί στις 6 εβδομάδες αντί των 12 που αποφάσισε το Ηνωμένο Βασίλειο με στόχο να αυξήσει τον αριθμό των εμβολιασθέντων πολιτών. Ο προβληματισμός εδώ αφορά το ενδεχόμενο ανάπτυξης νέων παραλλαγών. Δεν υπάρχουν δεδομένα αν κάποιος που έκανε την πρώτη δόση ενός εμβολίου, μπορεί να κάνει δεύτερη δόση από άλλο εμβόλιο, οπότε οι συστάσεις αφορούν τη δεύτερη δόση από το ίδιο εμβόλιο.
Τι γίνεται αν κάποιος κάνει μόνο μία δόση;
Δεν υπάρχει σχετική σύσταση, έστω κι αν έχει προϋπάρξει μόλυνση από τον ιό. Πριν τον εμβολιασμό θα πρέπει να υπάρχει έλεγχος του επιπέδου των αντισωμάτων από τη φυσική νόσηση. Σε κάθε περίπτωση μέχρι να υπάρξουν σαφή δεδομένα συνιστώνται οι δύο δόσεις.
Πόσο διαρκεί η ανοσία;
Τα εμβόλια αναπτύσσουν διάφορους μηχανισμούς προστασίας από τη λοίμωξη. Ο πρώτος είναι τα αντισώματα, ο δεύτερος μηχανισμός, η ανάπτυξη Τ κυττάρων μνήμης. Είναι άγνωστο πόσο διαρκεί η ανοσία, ενώ ενδέχεται να χρειαστούν αναμνηστικές δόσεις λόγω της εξέλιξης του ιού και της εμφάνισης νέων παραλλαγών.