Του Μιχάλη Ψύλου
Μόνο τεμενάδες δεν έκανε στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Τζόζεπ Μπορέλ κατά τη συνάντησή τους στις Βρυξέλλες την περασμένη Πέμπτη. «Αυτή η συνάντηση σήμερα είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της αναζήτησης αμοιβαίου στρατηγικού ενδιαφέροντος, της ανάπτυξης μιας συνεργατικής και αμοιβαίας σχέσης, με βάση κοινές αξίες και αρχές» είπε ο Μπορέλ, κάνοντας φυσικά τον Τσαβούσογλου να χαμογελά με αυταρέσκεια.
Ο Μπορέλ πρόσθεσε μάλιστα ότι το «το 2020 ήταν μια… περίπλοκη χρονιά στις σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας, αλλά τώρα υπάρχει βελτίωση»!
Είναι επιεικώς απαράδεκτο, αν όχι προκλητικό, βέβαια, να χαρακτηρίζει ο επικεφαλής της διπλωματίας της Ε.Ε. απλώς «περίπλοκη» μια χρονιά κατά την οποία: οι τουρκικές προκλήσεις εναντίον δύο χωρών-μελών -της Ελλάδας και της Κύπρου- ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, όπως και οι επιθέσεις της Αγκυρας κατά της ίδιας της Ε.Ε. Οπως υπενθυμίζει η γερμανική «Die Welt», «ο Ερντογάν ήταν που εξύβριζε τους κορυφαίους πολιτικούς της Ε.Ε. ως «κρίκους σε μια ναζιστική αλυσίδα». Το φθινόπωρο ο Τούρκος πρόεδρος συνέστησε, μάλιστα, στον Γάλλο συνάδελφό του Εμανουέλ Μακρόν να αρχίσει «ψυχιατρική θεραπεία».
Να αφήσουμε, βέβαια, στην περυσινή «περίπλοκη» χρονιά την εξαγγελθείσα τουρκική «λύση» για δύο κράτη στη χώρα-μέλος της Ε.Ε. που ονομάζεται Κύπρος, την τουρκική στρατιωτική εισβολή στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, τη Λιβύη, το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο για τις ΑΟΖ…
Ηταν προφανές, λοιπόν, ότι ο Τσαβούσογλου θα εξέφραζε την απόλυτη ικανοποίησή του για τις δηλώσεις Μπορέλ. Οταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έχει χαρακτηρίσει μόλις πριν από έναν μήνα το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων «επίθεση στα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας», είναι προφανές ότι θα γέλασε με την καρδιά του για την υποτελή στάση του ύπατου αρμοστή Μπορέλ! Αναμφίβολα θα γέλασε, επίσης, ο Τσαβούσογλου ακούγοντας τον Μπορέλ να λέει ότι «μια άλλη καλή πρόοδος είναι η εξαγγελθείσα επανάληψη των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας». Ο Τσαβούσογλου προανήγγειλε, άλλωστε, την έναρξη των διερευνητικών επαφών, σε αυτόν «πιστώνεται» η…πρόοδος.
Αλλά για να αποδίδουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, δεν φταίει ο ανεκδιήγητος Μπορέλ για την πρωτοφανή επίδειξη υποτέλειας στην Αγκυρα. Ο Ισπανός αρμοστής κάνει ό,τι του λέει το Βερολίνο! Και η Γερμανία δεν αλλάζει, ιστορικά, πολιτική. Ηταν και είναι με την Τουρκία, παραδοσιακά, σε όλες τις φάσεις της Ιστορίας, παρασύροντάς την, βέβαια, σε συνεχείς ήττες. Ειδικά, μάλιστα, σήμερα, που η Αμερική του Μπάιντεν φαίνεται να αλλάζει στρατηγική και να στριμώχνει την Τουρκία του Ερντογάν, το Βερολίνο θα επιδιώξει για άλλη μία φορά να στηρίξει τη χώρα-δορυφόρο της Γερμανίας. Οχι για τα μάτια του Ερντογάν φυσικά, αλλά για να αποκομίσει γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα από την Τουρκία των 80.000.000 και τις τουρκόφωνες, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες που επηρεάζει και ελέγχει η Αγκυρα.
Η γερμανική εφημερίδα «Die Welt», σε μια εξαιρετική ανάλυση -κάποιες εφημερίδες και ορισμένοι δημοσιογράφοι τιμούν, άλλωστε, το λειτούργημα της ενημέρωσης-, εξηγεί με σαφήνεια τη δήθεν αλλαγή στάσης του Ερντογάν. Πριν από περίπου δέκα εβδομάδες ο Τούρκος πρόεδρος πραγματοποίησε μια πιρουέτα, λέγοντας: «Δεν βλέπουμε τον εαυτό μας πουθενά αλλού, αλλά στην Ευρώπη, και φανταζόμαστε να χτίσουμε από κοινού το μέλλον μας μαζί με την Ευρώπη». Εκτοτε, ο Ερντογάν ομιλεί ευχαρίστως για τους «Ευρωπαίους φίλους», ενώ πρόσφατα δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να επαναφέρουμε τις σχέσεις μας με την Ε.Ε.».
Διερωτάται η γερμανική εφημερίδα: «Γιατί ο Ερντογάν καταφεύγει ξαφνικά σε κολακείες προς την Ε.Ε.; Δεν είναι ιδεολόγος, αλλά ένας πανέξυπνος πραγματιστής και ένας αυθεντικός πολιτικός της εξουσίας. Μετά την αλλαγή εξουσίας στον Λευκό Οίκο, η χώρα του Βοσπόρου απομονώνεται ολοένα και περισσότερο διεθνώς, ενώ η κυβέρνησή του αντιμετωπίζει τεράστια πολιτικά προβλήματα στο εσωτερικό».
Αυτός είναι, λοιπόν, ο λόγος, κατά την «Die Welt», για τον οποίο η Αγκυρα θέλει να προσεγγίσει και πάλι την Ε.Ε. «Η σημαντικότερη υποστηρίκτρια του Ερντογάν είναι η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ» γράφει χωρίς να μασάει τα λόγια της η γερμανική εφημερίδα. Προβλέπει, μάλιστα, ότι «με την επίσκεψη του Τσαβούσογλου στις Βρυξέλλες η αλλαγή πορείας, με πρωτοβουλία των Ερντογάν και Μέρκελ, θα ξεκινήσει πλέον επίσημα».