Κάθε επίθεση της ισλαμικής τρομοκρατίας στην Ευρώπη επαναφέρει στο τραπέζι το ερώτημα εάν το Ισλάμ είναι συμβατό με τον δυτικό τρόπο ζωής και ως εκ τούτου εάν είναι δυνατή η μαζική ενσωμάτωση των μουσουλμάνων στις δυτικές κοινωνίες. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα με την αιματηρή βομβιστική επίθεση στο Μάντσεστερ.
Σταύρος Λυγερός
Η αριστερή και φιλελεύθερη προσέγγιση αποδίδει τη στράτευση νεαρών μουσουλμάνων που έχουν μεγαλώσει στη Δύση στον κοινωνικό αποκλεισμό που συνήθως υφίστανται. Αναμφίβολα, αυτός ο παράγοντας παίζει ρόλο στην ανάπτυξη του ισλαμικού φονταμενταλισμού, ο οποίος είναι η ακραία εκδοχή του σουνιτικού Ισλάμ και λειτουργεί σαν δεξαμενή στρατολόγησης για την ισλαμική τρομοκρατία. Όποιος, όμως, θεωρεί ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι ο αποκλειστικός λόγος που ωθεί μουσουλμάνους στην ισλαμική τρομοκρατία βλέπει μόνο την όψη που ταιριάζει στο ιδεολόγημά του.
Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί στο ευρωπαϊκό φιλελεύθερο πολιτικό σύστημα είναι η δημόσια ερμηνεία του Γιούνκερ μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες. Πρώτα εξέφρασε την απορία του για το γεγονός ότι οι δράστες ήταν μουσουλμάνοι που γεννήθηκαν στην Ευρώπη, φοίτησαν σε ευρωπαϊκά σχολεία και συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή.
Στη συνέχεια, ομολόγησε ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει να επιδείξει επιτυχίες στον τομέα της ενσωμάτωσης των μουσουλμάνων. Τέλος, και αυτό είναι το κρίσιμο, απέδωσε την αποτυχία σε όσους αρνούνται να αποδεχθούν και να ενσωματώσουν τους μουσουλμάνους που βρίσκονται πολλά χρόνια στην Ευρώπη.
Η ερμηνεία του είναι δέσμια της πολιτικής ορθότητας και ως εκ τούτου απελπιστικά μονομερής. Προφανώς, υπάρχουν ξενοφοβικές και ρατσιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Προφανώς υπάρχουν διακρίσεις. Δεν είναι, όμως, αυτός ο αποκλειστικός λόγος της μη ενσωμάτωσης των μουσουλμάνων.
Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις σουνιτών με υψηλές σπουδές και καριέρες στη Δύση, οι οποίοι για ιδεολογικούς λόγους προσχώρησαν στον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Όπως, επίσης, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις νεαρών μουσουλμάνων, που προέρχονται από υποβαθμισμένες συνοικίες και έχουν ποινικό μητρώο, οι οποίοι βρήκαν νόημα ζωής στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και στη συνέχεια στρατεύθηκαν στην ισλαμική τρομοκρατία.
Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η ενσωμάτωση των μουσουλμανικών κοινοτήτων στις ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι δύσκολη και ενίοτε αδύνατη. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πρώην αποικιοκρατικές χώρες, όπως η Βρετανία και η Γαλλία, όπου υπάρχουν μουσουλμανικές κοινότητες τρίτης γενιάς, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός αναπτύσσεται.
Οι εθελοντές του Ιράκ και της Συρίας
Οι ισλαμικοί τρομοκρατικοί πυρήνες στην Ευρώπη συγκροτήθηκαν κατά κανόνα από ριζοσπαστικοποιημένους νέους σουνίτες, οι οποίοι πήγαν στο Ιράκ και στη Συρία για να πολεμήσουν στις γραμμές των τζιχαντιστών. Όσοι επιστρέφουν στρατολογούν κυρίως με βάση τους αρχέγονους δεσμούς εμπιστοσύνης: Στρατολογούν αδέλφια, ξαδέλφια, συγγενείς και στενούς φίλους.
Δεν πρέπει, λοιπόν, να εντυπωσιάζει το γεγονός ότι στον κατάλογο των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Δύση τα τελευταία χρόνια πρωταγωνιστούν αδέλφια και φίλοι. Ούτε να εντυπωσιάζει το συμπέρασμα μελέτης που καταδεικνύει πως το στενό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον γνωρίζει την προσχώρηση στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και συχνά γνωρίζει και την πρόθεση συμμετοχής σε τρομοκρατική ενέργεια.
Ιμάμηδες που έχουν καταγγελθεί για εμπρηστικά κηρύγματα ισλαμικού φονταμενταλισμού όχι μόνο δεν ενοχλούνται, αλλά και προστατεύονται. Οι υπηρεσίες ασφαλείας θεωρούν ότι κατ’ αυτό τον τρόπο μπορούν να αποσπούν πληροφορίες και να ελέγχουν τι γίνεται σε τζαμιά.
Παρά τα μαθήματα που δίνει η πραγματικότητα, οι υποστηρικτές του μοντέλου της πολυπολιτισμικής κοινωνίας συνεχίζουν να υποτιμούν την ιδιαιτερότητα και τη δύναμη της ισλαμικής ταυτότητας. Ταυτότητα, η οποία αρνείται τον δυτικό τρόπο ζωής και συχνά ωθεί σε γκετοποίηση.
Συνολικά στην Ευρώπη έχουν επιστρέψει από τη Συρία και το Ιράκ, όπου είχαν πάει για να πολεμήσουν στις γραμμές του Ισλαμικού Κράτους και άλλων τζιχαντιστικών οργανώσεων πάνω από 5000 άτομα. Όλοι τους έχουν εκπαιδευθεί στα όπλα και εικάζεται από τις υπηρεσίες ασφαλείας πως οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν εκπαιδευθεί και στην πραγματοποίηση τρομοκρατικών επιθέσεων.
Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, στο δυνάμει αυτό τρομοκρατικό δίκτυο θα πρέπει να προστεθούν όχι μόνο όσοι μουσουλμάνοι κάτοχοι ευρωπαϊκών διαβατηρίων θα επιστρέψουν το επόμενο διάστημα από τη Συρία και το Ιράκ, αλλά και κάποιοι από τους φανατικούς ισλαμιστές που εισήλθαν στην Ευρώπη με το γιγαντιαίο κύμα των προσφύγων-μεταναστών του 2015.
Κάποιοι από αυτούς ήταν ήδη τζιχαντιστές και ήλθαν με σκοπό να εμπλουτίσουν τα τρομοκρατικά δίκτυα στις χώρες που θα εγκατασταθούν. Τον ίδιο δρόμο ενδέχεται να πάρουν και κάποιοι από τους φανατικούς ισλαμιστές που πήγαν στην Ευρώπη για άλλους λόγους. Εάν θελήσουν, δεν θα τους είναι δύσκολο να δικτυωθούν.
Χώροι προσευχής, αλλά και στρατολόγησης
Τα τζαμιά είναι χώρος προσευχής, αλλά και χώρος γνωριμίας και επαφής. Το γεγονός ότι παρακολουθούνται από τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας δεν αποτρέπει προσηλυτισμό στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και ενδεχομένως στη συνέχεια στρατολόγηση στην ισλαμική τρομοκρατία.
Τόσο στις μουσουλμανικές κοινωνίες όσο και στις μουσουλμανικές κοινότητες της Δύσης, οι φονταμενταλιστές όχι μόνο δεν είναι απομονωμένοι από τους υπόλοιπους σουνίτες, αλλά συχνά ισχύει το αντίθετο. Είναι πρόσωπα σεβαστά και με επιρροή.