Eχουν περάσει περίπου δύο χρόνια από τη στιγμή που ερευνητές του ΑΠΘ παρουσίασαν στο ευρύ κοινό ένα μεγάλου μεγέθους Μη Επανδρωμένο Αερόχημα (Drone), το HCUAV RX-1, με την ευκαιρία της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Στην πραγματικότητα, όμως, η έρευνα πάνω σε σύγχρονες τεχνολογίες και υλικά, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα αερόχημα νέας γενιάς, ικανό να πετάει μόνο του, με αυτόματο πιλότο ή με χειρισμό από το έδαφος, ξεκίνησε πολύ νωρίτερα.
Τα παραπάνω επισήμανε ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών (ΕΜΡ&Σ) του ΑΠΘ, Κυριάκος Υάκινθος, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, “Πρακτορείο 104,9 FM”.
«Το συγκεκριμένο αερόχημα που οι συνεργάτες μου και εγώ το σχεδιάσαμε από το μηδέν, το υλοποιήσαμε, το φτιάξαμε, το πετάξαμε και το πετάμε ακόμα, κάνοντας τα λεγόμενα flying tests, ξεκίνησε από ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ, το οποίο ήταν πολύ φιλόδοξο και πολύ σωστά στημένο», αναφέρει ο κ. Υάκινθος και αποκαλύπτει πως η διαδικασία εξέλιξης τέτοιων προγραμμάτων συνεχίζεται και την τρέχουσα περίοδο, με αντικείμενο τις συνεργασίες ιδιωτικών φορέων (εταιρειών) με πανεπιστήμια.
Μέσα στο 2018 τα προγράμματα τού εν λόγω Εργαστηρίου του ΑΠΘ περνούν σε νέα περίοδο: ταυτόχρονα με τη εξέλιξη και βελτίωση του πρώτου αεροχήματος (διαδικασία που έχει ξεκινήσει και θα συνδυαστεί με νέα περίοδο δοκιμών), “τρέχει” νέα συμφωνία εξέλιξης για την εγχώρια αλλά και τη διεθνή αγορά του βελτιωμένου Drone μεγάλης μεγάλης εμβέλειας και αυτονομίας.
«Η εταιρία που συμμετέχει στο πρόγραμμα (σ.σ Intrakom Defence Electronics, IDE) μπήκε στην λογική να αναπτύξει περαιτέρω αυτό το σύστημα και έκανε μια σύμβαση με εμάς. Βάσει της σύμβασης, εμείς ως Πολυτεχνείο με Έλληνες μηχανικούς -νέα παιδιά, διδάκτορες, μεταδιδάκτορες ή υποψήφιους διδάκτορες- θα είμαστε το design authority που θα βελτιώσουμε το Ιπτάμενο Αερόχημα, ώστε να γίνει ένα ώριμο προϊόν για πώληση» εξηγεί ο κ. Υάκινθος που τονίζει πως στη συνέχεια το Πανεπιστήμιο θα παίρνει τα λεγόμενα royalties (δικαιώματα), δηλαδή δεν θα πουλάει το προϊόν, αλλά θα παίρνει ποσοστό επί των πωλήσεων, που θα αποδίδεται μέσω του ειδικού λογαριασμού κονδυλίων έρευνας, προκειμένου να επενδυθεί ξανά.
Τα συγκεκριμένα ποσά θα επιστρέφουν στην ομάδα του Εργαστηρίου αλλά και στο ΑΠΘ, σε καθώς «το πανεπιστήμιο κρατάει κάποιο ποσοστό και για τις υποδομές του», σημειώνει ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών του ΑΠΘ.
Η εμπειρία που έχει συλλέξει η ομάδα των Ελλήνων ειδικών ερευνητών από τις δοκιμές του πλήρους συστήματος που εξελίσσεται τα τελευταία δύο περίπου χρόνια, ήταν εκείνη που έδωσε σημαντικές βάσεις για τις νέες συνεργασίες που ξεκινούν. Επίσης δημιούργησε τις βάσεις για το επόμενο, άλλης στόχευσης πρωτότυπο αερόχημα, που οι ερευνητές αναμένεται να έχουν έτοιμο μέσα στο 2018.
Στην τελική φάση κατασκευής του εξελιγμένου διαδόχου του Μη Επανδρωμένου Αεροχήματος HCUAV RX-1 συμμετέχει μεταξύ πολλών ελληνικών εταιρειών και μια εξειδικευμένη εταιρεία, που θα συνεργαστεί με τους σχεδιαστές χρησιμοποιώντας συνθετικά υλικά. «Αυτό είναι το καλό της υπόθεσης, το ότι δεν είναι μόνο το πανεπιστήμιο αλλά και ελληνικές εταιρείες, μικρές και μεγάλες, όπως η IDE (…) που έχουν μπει στο “παιχνίδι”, καθώς θέλουν να έχουν ένα προϊόν που θα μπορεί να πληροί τις επιχειρησιακές ανάγκες είτε για πολιτική χρήση, είτε για άλλες χρήσεις. (Έτσι) σχεδιάζουμε κάτι που θα είναι μεγαλύτερο, θα πετάει πιο μακριά, πιο ψηλά, να φέρει μεγαλύτερο ωφέλιμο φορτίο και να επιχειρεί ακόμη πιο αξιόπιστα, φτιάχνουμε ένα προϊόν» τονίζει ο κ. Υάκινθος περιγράφοντας τη δουλειά που γίνεται αυτή τη στιγμή στο ΑΠΘ.
Αγορά δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ
«Μάθαμε κάτι πολύ βασικό, να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στις διαδικασίες, να ακολουθούμε σε όλες τις διαδικασίες σχεδιασμού την παραμικρή λεπτομέρεια βήμα προς βήμα. Οι διαδικασίες είναι άλλωστε καταγεγραμμένες στην αμερικανική και την ευρωπαϊκή βιβλιογραφία για το πώς σχεδιάζεις, ποια διαδικασία ακολουθείς βήμα-βήμα, και εφόσον το τηρείς πιστά πάντοτε κάνεις κάτι επιτυχημένο. Το (πρωτότυπο μοντέλο του αεροχήματος) σχεδιάσαμε και πέταξε κανονικά χωρίς κανένα πρόβλημα» αναφέρει ο κ. Υάκινθος ενώ τονίζει πως η διαδικασία μέσα από την οποία έχει προκύψει η εξέλιξη των ελληνικών αεροχημάτων στηρίζεται στους νέους ερευνητές «που διαθέτουν πολύ πάθος». «Το δεύτερο που μάθαμε είναι ότι δεν πρέπει ποτέ να χάνουμε το όραμά μας. Με πολλή υπομονή και επιμονή και ξενύχτι, πάρα πολύ σκληρή δουλειά, καταφέραμε να κάνουμε αυτό. Από εκεί και πέρα όταν το πετάξαμε, είδαμε ότι θα χρειαζόμασταν (σ.σ πριν από την εμπορική διάθεση των αεοροχημάτων) ελάχιστες βελτιώσεις. Στο σημείο αυτό οι εταιρείες, οι ιδιωτικοί φορείς πλέον μπήκαν στη λογική του ότι αυτό μπορεί να είναι προϊόν» προσθέτει ο Έλληνας επιστήμονας.
Το νέο, εμπορικά διαθέσιμο προϊόν, θα διατεθεί σε μια διεθνή αγορά που αποτιμάται πλέον σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ. «(Στόχος είναι) να γίνει κάτι που να είναι εύκολα συντηρήσιμο, να μπορεί εύκολα να αναπτυχθεί στο πεδίο δοκιμών, να κάνει εύκολη τη ζωή των χρηστών, να είναι φτηνό, να έχει πολύ υψηλή ποιότητα» σημείωσε.
Ανεξάντλητο πεδίο εφαρμογών
Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του ολοκληρωμένου συστήματος, όπως ανέφερε ο κ. Υάκινθος, η ομάδα των ερευνητών εκτίμησε πως είναι εφικτή η συνδυαστική χρήση του Μη Επανδρωμένου Αεροχήματος σε μια εμπορική του έκδοση με τεχνολογικές λύσεις που θα εναλλάσσονται (σ.σ διαφορετικά φορτία αισθητήτων, «payloads»). «Είδαμε ότι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πάρα πολλές εφαρμογές: από πολιτική προστασία μέχρι δασοπυρόσβεση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμα και για την επιτήρηση των αγωγών φυσικού αερίου, να βλέπουμε εάν υπάρχει διαρροή, να πετάει από πάνω και με ειδικές θερμικές κάμερες να βλέπουμε πού υπάρχει διαρροή» εξηγεί ο Έλληνας καθηγητής ενώ συμπληρώνει πως με το υψηλών επιδόσεων Μη Επανδρωμένο Αερόχημα «με πολύ χαμηλό κόστος θα μπορούμε να επιτηρούμε τις ακτές μας, μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις χωρίς κίνδυνο ανθρώπινης ζωής».
«Φανταστείτε αν είχαμε τέτοια συστήματα στην Αθήνα, στον Σαρωνικό, όπου είχε γίνει το ατυχές γεγονός με τη ρύπανση. Να πετάει από πάνω ένα τέτοιο σύστημα -μιλάμε για μεγάλο, διότι τα μικρά τα drones δεν μπορούν να σηκώσουν το μεγάλο φορτίο με εξειδικευμένες κάμερες και δεν μπορούν να πετάξουν για πολλή ώρα» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Υάκινθος, για να προσθέσει πως «εφόσον κανείς έχει ένα μεγάλο σύστημα το οποίο πετάει μπορεί να σαρώσει μεγάλες εκτάσεις και να πάρει εικόνα».
Εφικτές είναι και πολλές διαφορετικές χρήσεις στην ελληνική γεωργία, καθώς Έλληνες αγρότες «θα μπορούν στον κάμπο της Θεσσαλίας ή της Μακεδονίας να πετάνε τέτοια συστήματα και να βλέπουν κάτω ποσοστά υγρασίας, να βλέπουν πού χρειάζεται πότισμα». Ή και από τα Σώματα Ασφαλείας: «Γιατί να σηκώνουμε αεροσκάφη να πετάνε, μπορούμε να απογειώνουμε ένα τέτοιο αερόχημα πάνω από μια περιοχή που είναι κρίσιμη» επισημαίνει ο Έλληνας επιστήμονας.
Σχεδιασμός ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη
Απαντώντας στο ερώτημα κατά πόσο είναι εφικτό να αποκτήσει μια εγχώρια βιομηχανία εξαγωγικό προσανατολισμό ο κ. Υάκινθος ήταν θετικός. «Είναι μια νέα τεχνολογία η οποία στην Ελλάδα μπορεί να φέρει κέρδη, να φέρει νέες θέσεις εργασίας, κάτι που μπορεί να πάει μπροστά» αναφέρει ο Έλληνας επιστήμονας, σημειώνοντας πως στο Ισραήλ «οι άνθρωποι ξεκίνησαν από γκαράζ πριν από αρκετά χρόνια και τώρα έχουν δημιουργήσει τεράστιες βιομηχανίες», ενώ τονίζει πως αυτό είναι και στόχος των νέων συνεργασιών που έχουν ξεκινήσει: το τελικό εμπορικό προϊόν να έχει πολλαπλές χρήσεις από τους πελάτες σε όλο τον κόσμο. «(Οι πελάτες) θα μπορούν να αλλάζουν τον εξοπλισμό, τις κάμερες, στο πλαίσιο κάποιων ορίων που έχουν σχέση με το βάρος, θα υπάρχει ο σχεδιασμός modular (σπονδυλωτός), όπου ο καθένας ανάλογα με την αποστολή θα μπορεί να τοποθετεί μια συγκεκριμένη κάμερα ενώ θα μπορεί το Αερόχημα να ενοικιάζεται και ως παροχή υπηρεσιών από τον ιδιοκτήτη, να υπενοικιάζεται δηλαδή» εξηγεί.
Σε ό,τι αφορά τέλος τη διάθεση στην αγορά των πρώτων συστημάτων παραγωγής, το Εργαστήριο του ΑΠΘ σχεδιάζει δοκιμές του εν λόγω βελτιωμένου αεροχήματος μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών δουλεύουν ήδη πάνω στο εντελώς νέο εξελιγμένου σχεδιασμού, με έμφαση στη μεταφορά φορτίων, αερόχημα (drone) όπως γνωστοποίησε ο κ. Υάκινθος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα πρόκειται για ένα μοντέλο με πρωτοποριακά σχεδιαστικά χαρακτηριστικά που θα πλησιάζει τη σχεδίαση μιας “Ιπτάμενης Πτέρυγας” και θα μπορεί να είναι στον αέρα για πολλές ώρες αλλά και να μεταφέρει φορτίο αξιόλογου βάρους. Ένα drone αντοχής (σ.σ μοντέλα long endurance), ιδανικό για χώρες με τη γεωμορφολογία όπως η Ελλάδα και με ακόμη πιο ευρύτερη γκάμα εμπορικών, αλλά και, ενδεχομένως αν αυτό ζητηθεί, εθνικής σημασίας, εφαρμογών και αποστολών.