Ο επίτροπος Προϋπολογισμού Γκίντερ Έτινγκερ προετοιμάζει μέτρα για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού από το 2020. Υπό εξέταση ένας φόρος στα πλαστικά και περικοπή βοήθειας προς χώρες που παραβιάζουν αρχές της ΕΕ.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Προϋπολογισμού Γκίντερ Έτινγκερ θέλει να κλείσει τις χρηματοδοτικές τρύπες που θα ανοίξουν μετά την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ. Θα πρέπει να βρεθούν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ώστε να αυξηθούν τα έσοδα της ΕΕ, υπογράμμισε χθες στις Βρυξέλλες. Η ιδέα του είναι η επιβολή ενός νέου πανευρωπαϊκού φόρου σε πλαστικές σακούλες και συσκευασίες.
«Το πλαστικό είναι το περιβαλλοντικό πρόβλημα του μέλλοντος», εκτίμησε ο Ευρωπαίος επίτροπος μιλώντας σε δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση της Κομισιόν. Κατά την άποψή του, ένας τέτοιος φόρος θα είχε διπλό όφελος: θα συνέβαλλε στον περιορισμό του όγκου των σκουπιδιών και θα αύξανε τα έσοδα της ΕΕ, εξισορροπώντας τις απώλειες που θα προκαλέσει στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό η απουσία της Μ. Βρετανίας από το 2020.
Ωστόσο, η επιβολή φόρου στα πλαστικά, την ακριβή μορφή του οποίου καλείται ακόμη να σχεδιάσει η ΕΕ, δεν θα μπορέσει να κλείσει την τρύπα που θα αντιστοιχεί στο περίπου 15% του προϋπολογισμού. Αυτή επιδιώκεται να καλυφθεί κατά το ήμισυ με περικοπές δαπανών ενώ το άλλο μισό πρόκειται να κλείσει με επιπρόσθετα έσοδα, δηλαδή υψηλότερες εισφορές από τα κράτη-μέλη αλλά και νέες πηγές εσόδων, για παράδειγμα μέσω νέων φόρων και εισφορών.
«Όχι» σε ξεχωριστό προϋπολογισμό για την Ευρωζώνη
Η ΕΕ διαμοιράζει ετησίως περί τα 150 δις ευρώ στα κράτη-μέλη της. Το ποσό αντιστοιχεί σε 1% του ΑΕΠ της. Αυτό το ποσοστό θα πρέπει μεσοπρόθεσμα να αυξηθεί κατά τον επίτροπο Έτινγκερ σε «1,1% συν x», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, αιτιολογώντας την ανάγκη μιας τέτοιας αύξησης με τις αυξημένες υποχρεώσεις που απορρέουν από το μεταναστευτικό, την καταπολέμηση των αιτίων που προκαλούν τη μετανάστευση, αλλά και την αντιτρομοκρατική άμυνα. Εξετάζονται περικοπές σε όλους τους τομείς του προϋπολογισμού –με δύο εξαιρέσεις: την έρευνα και την καινοτομία, καθώς και το πρόγραμμα υποτροφιών Εράσμους για φοιτητές και νέους επαγγελματίες.
Για πρώτη φορά πρόκειται να υπάρξουν περικοπές στις αγροτικές επιδοτήσεις, τις οποίες προτίθεται να αποδεχθεί ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν έναντι ενός προϋπολογισμού για επενδύσεις στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, ο επίτροπος Έτινγκερ εμφανίστηκε αρνητικός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, επισημαίνοντας ότι τα 19 κράτη της Ευρωζώνης αντιστοιχούν ήδη στο 85% του προϋπολογισμού της ΕΕ. «Γιατί να αποκλείσουμε επομένως το υπόλοιπο 15%» με έναν ξεχωριστό προϋπολογισμό για την Ευρωζώνη, διερωτήθηκε ο Γκ. Έτινγκερ. Όπως υπογράμμισε, ο στόχος της Κομισιόν είναι άλλωστε να ενταχθούν το συντομότερο δυνατό όλα τα κράτη της ΕΕ και στην Ευρωζώνη.
Περισσότερες δαπάνες για τους «καθαρούς χρηματοδότες»
Ο επίτροπος Προϋπολογισμού προανήγγειλε ελαφρά αύξηση των εισφορών για τους λεγόμενους «καθαρούς χρηματοδότες» όπως η Γερμανία. Ωστόσο, η στάση που θα τηρήσει η επόμενη γερμανική κυβέρνηση στο συγκεκριμένο ζήτημα παραμένει ακόμη άγνωστη. Σκληρή γραμμή ακολουθεί πάντως στην Αυστρία ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός συντηρητικών και ακροδεξιών. Ο Γκέρνοτ Μπλύμελ, αρμόδιος υπουργός για την ΕΕ, έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι η Αυστρία δεν πρόκειται να πληρώσει περισσότερα, αλλά το αντίθετο: «Μια μικρότερη ΕΕ πρέπει να έχει και μικρότερο προϋπολογισμό», τόνισε.
Εντελώς διαφορετική γραμμή ακολουθούν σε σχέση με το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο, που θα ισχύσει από το 2020 έως το 2027, οι λεγόμενοι «καθαροί αποδέκτες», οι χώρες δηλαδή που εισπράττουν περισσότερα από όσα εισφέρουν στην ΕΕ. Η Ουγγαρία επιμένει να παραμείνουν άθικτες οι διαρθρωτικές ενισχύσεις για αγροτικές περιοχές. «Αυτή η πολιτική έχει κάνει μόνο καλό και δεν επιτρέπεται να αλλάξει», υπογράμμισε ο Γιάνος Λάζαρ, υψηλόβαθμος συνεργάτης της ουγγρικής κυβέρνησης στις Βρυξέλλες. Και η πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας Μπεάτα Σίντβο ήταν κατηγορηματικά αντίθετη στο ενδεχόμενο περικοπών, τονίζοντας ότι η χώρα της δικαιούται τα χρήματα.
Περικοπές για παραβίαση του κράτους δικαίου;
Πάντως ο Γκ. Έτινγκερ τόνισε ότι οι περικοπές είναι αναπόφευκτες. Μάλιστα η Κομισιόν εξετάζει το ενδεχόμενο να εξαρτήσει τη χορήγηση χρηματοδοτικής ενίσχυσης από τον σεβασμό των αρχών του κράτους δικαίου στην εκάστοτε χώρα-παραλήπτη. Ένα μέτρο που εξετάζεται προκειμένου να επανέλθουν στην ευρωπαϊκή τάξη χώρες που παρεκκλίνουν, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία. Εναντίον της τελευταίας μάλιστα η Κομισιόν έχει δρομολογήσει διαδικασία επιβολής κυρώσεων για παραβίαση του κράτους δικαίου. Μέχρι τον Μάρτιο αναμένεται να υποβληθούν συγκεκριμένες προτάσεις για το αν και πώς πρόκειται να επιβραδυνθεί η ροή χρηματοδότησης προς την Πολωνία και άλλα κράτη προκειμένου να διασφαλιστεί η εφαρμογή των θεμελιωδών αρχών της ΕΕ. «Για να συμβεί αυτό όμως χρειαζόμαστε ομοφωνία», υπογράμμισε ο Γκ. Έτινγκερ.
Οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ είναι παραδοσιακά σκληρές. Είναι σαφές ότι όταν πρόκειται για χρήματα, η φιλία ανάμεσα στα κράτη-μέλη περνάει σε δεύτερη μοίρα. Ο επίτροπος Προϋπολογισμού καλείται να υποβάλει το σχέδιο προϋπολογισμού για την περίοδο 2020-2027 έως τον ερχόμενο Μάιο.
[DW]