Η Ισπανία παραμένει χωρίς κυβέρνηση, δύο εβδομάδες πριν την εκπνοή της προθεσμίας σχηματισμού κυβέρνησης. Ο νικητής των εκλογών και εντολοδόχος πρωθυπουργός της χώρας Πέδρο Σάντσεθ βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς οι διαπραγματεύσεις με τους Podemos αποδεικνύονται σύνθετες και ιδιαίτερα απαιτητικές.
Στην προηγούμενη –σύντομη– θητεία του Σάντσεθ στην πρωθυπουργία ως διαδόχου του έκπτωτου λόγω οικονομικών σκανδάλων Ραχόι, το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, μαζί με μικρότερα καταλανικά και βασκικά κόμματα, είχαν δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στη κυβέρνηση Σάντσεθ. Ωστόσο, παρά τη συνολικά θετική συνεργασία σε μια σειρά από ζητήματα, κάποια ακανθώδη θέματα δημοσιονομικής πολιτικής, το καταλανικό ζήτημα και η πάγια θέση των Podemos υπέρ ισχυρότερων πολιτικών στήριξης των αδύναμων εισοδηματικά στρωμάτων έφεραν το τέλος της στήριξής τους στη κυβέρνηση των σοσιαλιστών.
Αμφότερες οι πλευρές θέλουν να διεκδικήσουν κάτι παραπάνω στη μεταξύ τους συμφωνία, έχοντας παράλληλα δηλώσει δημόσια ότι στόχος είναι η αποφυγή νέων εκλογών και ο σχηματισμός προοδευτικής κυβέρνησης. Εάν δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία μέχρι την 23η Σεπτεμβρίου, το πιο πιθανό σενάριο είναι η εκ νέου προσφυγή στις κάλπες στις αρχές Νοεμβρίου, η οποία όμως, σύμφωνα με τις σημερινές δημοσκοπήσεις, δεν αναμένεται να αλλάξει άρδην τον παρόντα συσχετισμό δυνάμεων.
Σοσιαλιστές και Podemos διεκδικούν εκλογική στήριξη και δύναμη από συγγενή εκλογικά ακροατήρια, γεγονός που ορθώνει ακόμα μεγαλύτερα εμπόδια στην αίσια έκβαση της διαπραγμάτευσης. Το blame game θα μπορούσε να είναι η πρώτη αντίδραση της μιας ή της άλλης πλευράς, σε περίπτωση νέας προσφυγής στις κάλπες. Αμφότεροι οι Σάντσεθ και Ιγκλέσιας δέχονται πιέσεις στο εσωτερικό τους για να κερδίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα από τη διαπραγμάτευση: Η συντηρητική πτέρυγα των σοσιαλιστών είναι αντίθετη σε κάθε ενδεχόμενο συμμετοχής των Podemos στην κυβέρνηση, τη στιγμή που η πιο ριζοσπαστική πτέρυγα των Podemos πιέζει για την ανάληψη συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων ώστε να παράσχει στήριξη στον Σάντσεθ. Τα χαρτοφυλάκια αυτά αφορούν την κοινωνική πολιτική και το περιβάλλον.
Η δυσκολία δύο δυνάμεων που ανήκουν στον ευρύτερο αριστερό και προοδευτικό χώρο να σχηματίσουν κυβέρνηση στην Ισπανία αναδεικνύει συνολικά τη δυσκολία αντίστοιχων δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όταν ανακύπτει ανάγκη προοδευτικής διακυβέρνησης. Από την τελική έκβαση των διαπραγματεύσεων στην Ισπανία θα κριθούν πολλά για το εύρος και βάθος των συμμαχιών Κεντροαριστεράς και Αριστεράς στην ΕΕ. Ενδεικτικές αναμένεται να είναι οι σχετικές διεργασίες και για τα όρια που καλούνται να υπερβούν οι προοδευτικές δυνάμεις, προκειμένου να περάσουν από την άρθρωση ενός αριστερού προγραμματικού λόγου στην εφαρμογή ρεαλιστικών πολιτικών που διατηρούν το προοδευτικό τους πρόσημο εντός σύνθετων και όχι πάντα ευνοϊκών συσχετισμών στην ΕΕ και την Ευρωζώνη.
* Του Δημήτρη Ραπίδη – Προδημοσίευση για tvxs.gr από το Ινστιτούτο Ένα. Η ανάλυση περιλαμβάνεται στο 23ο Δελτίο Ευρωπαϊκών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εναλλακτικών ΕΝΑ που θα δημοσιευθεί τη Δευτέρα στο www.enainstitute.org