Μπορεί ο πιο στενός Ευρωπαίος σύμμαχος της ΝΔ, Μάνφρεντ Βέμπερ, να διεκδικεί να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά όσο το ρολόι για τις ευρωεκλογές μετράει ανάποδα, τόσο κι εκείνος απομακρύνεται από την πολυπόθητη θέση που ονειρεύεται.
Έχοντας ξεκινήσει την εκστρατεία του από το περασμένο φθινόπωρο, όταν κι έλαβε το χρίσμα κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στο Ελσίνκι, ο Βέμπερ έχει μιλήσει πολύ… Κι ενώ η Ευρώπη αμαύρωσε την εικόνα της με τον τρόπο που διαχειρίστηκε την ελληνική κρίση και το προσφυγικό και βλέπει την ακροδεξιά να παίρνει κεφάλι και να καραδοκεί, ο Βέμπερ δεν θέλει τους μετανάστες, δεν θέλει τους μουσουλμάνους, έστρωσε το χαλί για τον Όρμπαν, έσκαψε τον λάκκο των εργαζόμενων κι ονειρεύεται «οικονομικά πραξικοπήματα» στη χώρα μας. Αντικατοπτρίζει ξεκάθαρα το πρόσωπο της νέας Εθνικής Δεξιάς. Στο μεταξύ συνεχίζει την εκστρατεία του από χώρα σε χώρα, με τον φακό να τον απαθανατίζει από τις ψαραγορές της Πορτογαλίας μέχρι τα υφαντουργεία της Κύπρου.
Ο Βέμπερ προσπαθεί να κερδίσει τις εντυπώσεις, αλλά μόλις το 4% των Ευρωπαίων θα ήθελε να τον δει να διαδέχεται τον Γιούνκερ, και δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης ακόμη και στο εσωτερικό του ΕΛΚ. Η Άνγκελα Μέρκελ, η οποία και τον πρότεινε για επικεφαλής της Κομισιόν, φέρεται να έχει δηλώσει σε συνομιλητές της πως «πάμε μέχρι τις ευρωεκλογές με υποψήφιο τον Βέμπερ και μετά βλέπουμε», ενώ σοβαρές επιφυλάξεις έχει εκφράσει και ο ίδιος ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, έκανε λόγο από την πλευρά του για «τεχνικούς υποψηφίους», προσθέτοντας ότι θα αγωνιστεί για «τον ικανότερο να προσδώσει προστιθέμενη αξία στο ευρωπαϊκό σχέδιο». Πρόσφατα μάλιστα, ο Βαυαρός ευρωβουλευτής, βρέθηκε σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση όταν κλήθηκε να αντιμετωπίσει το αίτημα 13 κομμάτων – μελών του ΕΛΚ να αποπέμψει τον Βίκτορ Όρμπαν από την ευρωπαϊκή Δεξιά. Όταν μάλιστα αναγκάστηκε να δηλώσει πως «δεν θέλει να γίνει πρόεδρος της Επιτροπής με τις ψήφους των Ούγγρων», τότε μέχρι και ο Όρμπαν, που προσπάθησε να προφυλάξει, τον «πούλησε».
Αυτός δεν είναι, όμως, ο μόνος σκόπελος που θα πρέπει να προσπεράσει για να φτάσει στην κορυφαία θέση των Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Το 2014, η Ευρώπη άνοιξε τις πόρτες της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δίνοντας εξουσία στα χέρια των πολιτών με τη διαδικασία του spitzenkandidaten. Η γερμανική λέξη σημαίνει «κύριος υποψήφιος» ή «επικεφαλής της κομματικής λίστας» και η λογική της διαδικασίας είναι ο προτεινόμενος υποψήφιος της πολιτικής ομάδας που έρχεται πρώτη στις ευρωεκλογές να επιλέγεται για πρόεδρος της Κομισιόν. Ωστόσο, η Συνθήκη της Λισσαβόνας λέει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να προτείνει έναν επικεφαλής για την Κομισιόν, λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Αυτό το «λαμβάνοντας υπόψη» μπορεί να σημαίνει όμως πολλά και τίποτα. Το Συμβούλιο των ηγετών της Ευρώπης, έχει διαμηνύσει πάντως, ήδη από πέρυσι, ότι δεν δεσμεύεται νομικά από τη συγκεκριμένη διαδικασία κι ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί εκ των προτέρων ότι θα προτείνει έναν από τους επικεφαλής υποψηφίους των πολιτικών ομάδων. Επιπλέον το 2014 που αναδείχθηκε spitzenkandidaten ο Γιούνκερ είχε ένα σημαντικό «όπλο» στη φαρέτρα του: διοικητική εμπειρία, κάτι στο οποίο υστερεί σημαντικά ο Βέμπερ.
Από την άλλη πλευρά, θα παίξει ρόλο και ο παράγοντας της συμπάθειας και φυσικά της ισχύος. Κι εκεί για κακή τύχη του Γερμανού Βέμπερ, η ευρωπαϊκή επιρροή της Άνγκελα Μέρκελ έχει καταρρεύσει, αφενός λόγω της επιμονής που επέδειξε στο δόγμα της λιτότητας, αφετέρου λόγω της παρατεταμένης καθυστέρησης της όσον αφορά στην ανταπόκριση της σε μεταρρυθμιστικές ιδέες.
Αν και ο Μάνφρεντ Βέμπερ με τον Φρανς Τιμερμανς εκ μέρους της Ευρωομάδας των Σοσιαλιστών είναι οι μόνοι που έχουν δηλώσει ανοιχτά το ενδιαφέρον τους για τη θέση, παρατηρητές σημειώνουν ότι ποτέ στην ιστορία της ΕΕ δεν έχει αναλάβει τα ηνία μια γυναίκα και δείχνουν την Επίτροπο Ανταγωνισμού Μάργκαρετ Βεστάγκερ. Το Politico, όμως, φωτογραφίζει τον άνθρωπο που έχει αναλάβει να λύσει τον «γάμο» της Βρετανίας με την Ευρώπη, Μισέλ Μπαρνιέ, να ξεπροβάλλει μέσα από το ομιχλώδες τοπίο.
Ο κύριος διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit δεν διαπραγματεύεται πλέον τίποτα – και παρόλα αυτά ο Μισέλ Μπαρνιέ εξακολουθεί να πετάει στην Ευρώπη, δίνοντας ομιλίες για το μέλλον του ευρωπαϊκού μπλοκ και συναντώντας εθνικούς ηγέτες που σύντομα θα επιλέξουν τον επόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Με το πρόσχημα της διατήρησης της ενότητας της ΕΕ των 27 και της συνέχισης των διαβουλεύσεών του Brexit, ο Μπαρνιέ, ένας παλαίμαχος Γάλλος πολιτικός με δύο θητείες Επιτρόπου στην πλάτη του, διεξάγει μια σκιώδη εκστρατεία για την κορυφαία θέση της ΕΕ – μια θέση την οποία φαίνεται εποφθαλμιά εδώ και καιρό και η οποία μπορεί σύντομα να γίνει δική του.
Στις αρχές του μήνα ο Μπάρνιε έδωσε μια ομιλία στο Πολυτεχνείο του Μονάχου. Η επιλογή του να μιλήσει στη Βαυαρία έμοιαζε σαν μια ιδιαίτερα επιθετική εισβολή στα «χωράφια» του Γερμανού ευρωβουλευτή Μάνφρεντ Βέμπερ, που ανήκει στην ίδια πολιτική οικογένεια με εκείνον. Σε ένα σημείο, περιγράφοντας το τι πρέπει να κάνει η ΕΕ για να αποφύγει να χάσει περισσότερο έδαφος από τους ακροδεξιούς λαϊκιστές, ο Μπάρνιε είπε χαρακτηριστικά: «Αυτό που προσπάθησα να κάνω στην ομιλία μου, είναι να εμπλέξω τους πολίτες στη δημόσια συζήτηση γύρω από αυτή την εκστρατεία…». Πιάστηκε στα πράσα. Για ένα δευτερόλεπτο, πάγωσε. «Δεν είμαι υποψήφιος», είπε, «αλλά προσπάθησα να πω τι σκέφτομαι αναλαμβάνοντας τις ευθύνες του ρόλου μου», συμπλήρωσε.
Ο Μπάρνιε, ο οποίος απέτυχε να κερδίσει από τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ την ηγεσία του ΕΛΚ το 2014, φαντάζει σήμερα μια συμβιβαστική λύση για την προεδρία της Κομισιόν. Είναι ο άνθρωπος που εδραίωσε την ενότητα της Ευρώπης των 27 μπροστά στην απειλή του Brexit και ένας συντηρητικός πολιτικός που έχει ωστόσο οικοδομήσει ισχυρές σχέσεις με ηγέτες της ΕΕ σε όλα τα πολιτικά κόμματα. Έχει επίσης χτίσει το προφίλ του βετεράνου που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στον ακροδεξιό λαϊκισμό και τον ευρωσκεπτικισμό.
Στο Μόναχο, η επίσημη ομιλία του επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο Brexit, αλλά στη συνέχεια μετατοπίστηκε στους τέσσερις βασικούς πυλώνες που λένε ότι είναι κρίσιμοι για το μέλλον της ΕΕ: μια νέα πράσινη συμφωνία, την μετανάστευση, την οικονομία και την άμυνα και την ασφάλεια. «Είμαστε σίγουρα οι θεατές του μέλλοντος μας, του δικού μας πεπρωμένου και δεν ασχολούμαι με την πολιτική για να είμαι θεατής», είπε. «Εμείς πρέπει να είμαστε αυτοί που αναλαμβάνουν δράση», συμπλήρωσε.
Ο Μπαρνιέ δεν έχει επικρίνει δημοσίως τον Βέμπερ, ο οποίος θεωρείται ακόμη και από πολλούς αξιωματούχους του ΕΛΚ ως ένας ανεπαρκής υποψήφιος για την Κομισιόν. Αντίθετα, έχει επαινέσει την εκστρατεία του Βέμπερ και προσφέρθηκε μάλιστα να τον στηρίξει. Αλλά από τη στιγμή που ο Βαυαρός ευρωβουλευτής σφράγισε την υποψηφιότητα το περασμένο φθινόπωρο, ο Μπαρνιέ δεν ήταν παρών στις μεγάλες εκδηλώσεις του. Αντιθέτως φαίνεται να απολαμβάνει την ελευθερία να μην είναι υποψήφιος, κάνοντας ταξίδια κι εμφανίσεις σε διάφορες χώρες στο πλαίσιο των επίσημων καθηκόντων του για το Brexit.
Ο Βέμπερ και οι σύμμαχοί του όμως τον βλέπουν σαφώς ως απειλή και ίσως καλά κάνουν…
Ως απειλή βλέπουν βέβαια και οι Έλληνες τον Βέμπερ. Τι κι αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης πασχίζει να μας πείσει ότι είναι «ντροπή» τα όσα λέγονται για τον Βέμπερ κι ότι ο… Γερμανός είναι φίλος μας, οι (επι)θέσεις του, δεν πείθουν. Υπενθυμίζεται πως ο κ. Βέμπερ υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες του σχεδίου για το Grexit και θιασώτης του δόγματος Σόιμπλε και των πιο ακραίων μέτρων λιτότητας. Μάλιστα εν μέσω της προσφυγικής κρίσης υποστήριξε φανατικά την έξοδο της Ελλάδας όχι μόνο από το ευρώ, αλλά και από τη Συνθήκη Σένγκεν, καθώς όπως έκρινε η Ελλάδα δεν προστάτευε τα σύνορά της. Πρόκρινε μάλιστα το να βρεθεί μία «τελική λύση» παραπέμποντας στην Τελική Λύση των ναζί που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Πρόκειται επίσης για τον πολιτικό που επιδίωξε να μειωθούν περαιτέρω οι μισθοί και να περικοπούν τα κοινοτικά κονδύλια, αλλά και να μη μειωθεί το ελληνικό χρέος. Έχει δηλώσει επίσης πως η Τουρκία θα πρέπει να ξεχάσει δια παντός την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μια θέση που θα μπορούσε να έχει διπλωματικές συνέπειες για τη χώρα μας. Τέλος, δεν ταυτίζεται μόνο με το νεοφιλελεύθερο όραμα του Κυριάκου Μητσοτάκη αλλά και με τις μετεμφυλιακές εμμονές του Άδωνι Γεωργιάδη, καθώς πιστεύει ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είναι κομμουνιστής, όπως έχει δηλώσει, κρίνοντας μάλιστα κι ότι αυτό είναι το θεμελιώδες πρόβλημα της χώρας.
Πάντως ακόμα και ο πιο στενός σύμμαχός του φαίνεται να κάνει πίσω, με δεδομένο ότι Σοσιαλιστές, Πράσινοι κι Αριστερά απορρίπτουν την υποψηφιότητά του και άρα είναι ο μόνος που δεν μπορεί να κάνει συμμαχίες. «Η δική μας επιλογή θα είναι από το ΕΛΚ» είπε η εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ, Μαρία Σπυράκη, κι όταν ερωτήθηκε αν θα είναι συγκεκριμένα ο Βέμπερ, είπε με νόημα: «Οποιοσδήποτε από το ΕΛΚ».
Αφού έπεσε μέχρι και το κάστρο της ΝΔ, σίγουρα ο Βέμπερ είναι ο πιο απομονωμένος αυτή τη στιγμή υποψήφιος στην Ευρώπη. Μπορεί να θέλει να γίνει πρόεδρος της Κομισιόν, αλλά κανένας δεν πιστεύει ότι μπορεί…