Παγκόσμια ανησυχία προκαλεί τα τελευταία 24ωρα η πυραυλική επίθεση που πραγματοποιήσαν ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία στη Συρία, ως απάντηση στην φερόμενη επίθεση με χημικά από δυνάμεις του Ασαντ στη Ντούμα.
Το απόγευμα της Κυριακής, οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν ότι θα αποσύρουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις από τη Συρία, αλλά μόλις επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν θέσει. Ειδικότερα, η πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Νίκι Χέιλι, μίλησε στην τηλεοπτική εκπομπή Fox News Sunday, όπου και ανέφερε τρεις στόχους για τις ΗΠΑ: τη διασφάλιση ότι δεν χρησιμοποιούνται χημικά όπλα κατά οποιονδήποτε τρόπο που θέτει σε κίνδυνο τα αμερικανικά συμφέροντα. Την ήττα του Ισλαμικού Κράτους, αλλά και την εξασφάλιση μιας πλεονεκτικής θέσης για την παρακολούθηση της δράσης του Ιράν. Είναι ο στόχος μας “να δούμε τα αμερικανικά στρατεύματα να επιστρέφουν στην πατρίδα, αλλά δεν θα αποχωρήσουμε μέχρι να γνωρίζουμε ότι έχουν επιτύχει τους παραπάνω στόχους,” είπε η Χέιλι.
Την ίδια στιγμή, η επιχείρηση στη Συρία έχει προκαλέσει την αντίδραση τόσο της Ρωσίας όσο και του Ιράν. Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν ανέφερε την Κυριακή στον πρόεδρο του Ιράν Ροχανί πως εάν συνεχιστούν οι πυραυλικές επιθέσεις κατά της Συρίας, ίσως προκληθεί χάος στις διεθνείς σχέσεις, όπως ετέδωσαν τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων επικαλούμενα το Κρεμλίνο. Οι δύο πρόεδροι είχαν τηλεφωνική συνομιλία για την κατάσταση στην Συρία, μετά την πραγματοποίηση των πυραυλικών επιθέσεων και συμφώνησαν ότι οι βομβαρδισμοί της Δύσης, κατέστρεψαν τις πιθανότητες που υπήρχαν για την επίτευξη πολιτικής λύσης στο πρόβλημα της Συρίας, σύμφωνα με τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων.
“Ειδικότερα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν επεσήμανε ότι αν τέτοιες ενέργειες που παραβιάζουν τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ συνεχιστούν, τότε, θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε μια κατάσταση χάους στις διεθνείς σχέσεις,” μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA επικαλούμενο το Κρεμλίνο.
Τι συμβαίνει όμως πραγματικά στη Συρία και γιατί εδώ και επτά χρόνια ο πόλεμος μαίνεται;
Το χρονικό της φρίκης
Ο πόλεμος στη Συρία προκάλεσε τον μαζικό εκτοπισμό σχεδόν του μισού από τον προπολεμικό πληθυσμό του, περισσότερους από 11 εκατ. ανθρώπους, και τον θάνατο 350.000 έως 500.000 -στην πλειοψηφία τους αμάχων.
Έχουν περάσει πλέον 7 χρόνια από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση στη Συρία, στις 17 Μαρτίου 2011, μετά από μια μαζική διαδήλωση μπροστά στο δικαστήριο της Ντέρα, στο νότιο τμήμα της χώρας. Την ημέρα εκείνη, οι διαδηλωτές εξεγέρθηκαν εναντίον του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2000. Στις 18 Μαρτίου, μετά από μια νέα διαδήλωση, η αστυνομία αντιμετώπισε τους πολίτες με σφαίρες.
Από αυτή τη σπίθα, η Συρία εξελίχθηκε σε θέατρο ενός εμφυλίου πολέμου, πρώτα ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους αντιπάλους τού καθεστώτος υπέρ και κατά, πριν γίνει πιο περίπλοκη. Σήμερα, η σύγκρουση έχει γίνει ένα δολοφονικό στρατιωτικό, ανθρωπιστικό και διπλωματικό παζλ.
Τι ζημιά προκάλεσε η σύγκρουση;
Από τον Μάρτιο του 2011, έχουν σκοτωθεί 350.000-500.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων πολλών αμάχων. Στη χώρα αυτή, η οποία είχε περίπου 23 εκατομμύρια κατοίκους πριν από τη σύγκρουση, περίπου το ήμισυ του πληθυσμού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια τους.
«Τα ποσοστά προσδόκιμου ζωής μειώθηκαν περισσότερο από 20 χρόνια και υπάρχει ένα ποσοστό ανεργίας της τάξης του 60%. Το 80% των οικογενειών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, επιβιώνουν εν μέρει από την οικονομική βοήθεια που έρχεται από το εξωτερικό από συγγενείς», εξηγεί ο Τζότζεφ Ντάχερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Λοζάνης.
Ποια είναι η στρατιωτική κατάσταση;
Σήμερα, το 60% περίπου της συριακής επικράτειας και το 80% του πληθυσμού της βρίσκονται υπό τον έλεγχο του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Ασαντ. Από το 2014, με την στρατιωτική υποστήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν ανακτήσει σταδιακά έδαφος από τα χέρια των ανταρτών, των Κούρδων ή τισισλαμικές ομάδες, όπως το ισλαμικό κράτος ή Ahrar al-Sham.
Στην πόλη της Γκούτα, η Δαμασκός εξαπέλυσε βίαιη επίθεση ενάντια στους ισλαμιστές αντάρτες από τις 18 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με το συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OSDH), από τις αεροπορικές επιδρομές και Ρα πυρά πυροβολικού σκοτώθηκαν περίπου 1.250 άμαχοι, μεταξύ των οποίων πάνω από 250 παιδιά. Πάνω από 4.800 οι τραυματίες.
Η άλλη θερμή εστία είναι σήμερα η περιοχή Αφρίν, η οποία ελεγχόταν από τους Κούρδους πολιτοφυλακές αλλά πλέον είναι υπό τον έλεγχο της Τουρκίας μετά την στρατιωτική επέμβαση της Άγκυρας.
Ποια είναι η διπλωματική κατάσταση;
Από το 2012, οι δυτικές πρεσβείες έχουν απομακρυνθεί, με αποτέλεσμα να διακοπούν όλες οι μορφές επικοινωνίας.
Ο Νικόλα φαν Ντανιελ Νικόλαος, ένας Ολλανδός ερευνητής που ειδικεύεται στην περιοχή και πρώην πρεσβευτής στο Ιράκ και την Αίγυπτο, σημειώνει ότι «η απόφαση αυτή δικαιολογείται μεν, αλλά και η απομόνωση του καθεστώτος δεν λειτούργησε».
Στη συνέχεια, η εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους το 2013 και οι επιθέσεις επικεντρώθηκαν στην προσοχή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. «Η σταθερότητα στην περιοχή έχει γίνει η κύρια προτεραιότητα», λέει ο Πολ Έντε, ο οποίος έγραψε διατριβή για την αντίδραση της Ευρώπης στη συριακή κρίση.
Τι προοπτικές υπάρχουν;
Το μεγάλο ερώτημα είναι το πώς θα επηρεάσουν τις εξελίξεις οι αμερικανό-βρετανό-γαλλικές επιχειρήσεις και τι διάρκεια θα έχουν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν διαδοχικές αποτυχίες από το 2001 με το Αφγανιστάν και το Ιράκ, αλλά και μια οικονομική κρίση και διαμαρτυρίες που αυξάνονται», λέει ο Τζοτζεφ Ντάχερ.
Στην πραγματικότητα, η μεγάλη διεθνής δύναμη σήμερα στη Συρία εκπροσωπείται από τη Ρωσία. Με στρατιωτική παρέμβαση στα τέλη του 2015, η Μόσχα, υποστήριξε ένθερμα το καθεστώς της Δαμασκού και οδήγησε τις δυνάμεις του Άσαντ στη νίκη στο Χαλέπι και τη Ράκα.
Σήμερα, η Δαμασκός υποστηρίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό από το Ιράν, ενώ η συριακή αντιπολίτευση δεν μπόρεσε να ενωθεί.
Τι μπορεί να λεχθεί για την μεταπολεμική περίοδο; Το κόστος της ανασυγκρότησης εκτιμάται σε περίπου 350 δισ. δολάρια. Και αυτό αν, μετά από ένα θαύμα, ο πόλεμος στη Συρία σταματήσει κατά τη διάρκεια του 8ου έτους.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ – ΜΠΕ