Η χρυσή γη που η Ρωσία πούλησε στις ΗΠΑ το 1867 για μόλις 7,2 εκατ. δολ
Η περιοχή αποτέλεσε ρωσική κτήση μέχρι το 1867, όταν η αυτοκρατορική Ρωσία την πούλησε στις ΗΠΑ έναντι μόλις 7.2 εκατομμυρίων δολαρίων
Η ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου Donald Trump για μια επικείμενη συνάντηση κορυφής με τον Ρώσο ομόλογό του Vladimir Putin στην Αλάσκα, στις 15 Αυγούστου 2025, σηματοδοτεί ένα ιστορικό γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει καθοριστικά τη διεθνή σκηνή.
Η επιλογή της Αλάσκας, με το βαρύ ιστορικό και γεωπολιτικό της φορτίο, συνδέει παρελθόν, παρόν και μέλλον — και δίνει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό σε μια προσπάθεια συμφιλίωσης, ή έστω σταθεροποίησης, των σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας, εν μέσω της πολεμικής σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Για τους Αμερικανούς έχει πρόσθετη γεωπολιτική σημασία η επιλογή της Αλάσκας. Πρόκειται για μία προσπάθεια να μπουν σφήνα στη στρατιωτική συνεργασία Ρωσίας – Κίνας, όπως αυτή πρόσφατα εκφράστηκε με κοινά ναυτικά γυμνάσια στην περιοχή στις αρχές Αυγούστου 2025.
Η ιστορική σημασία της Αλάσκας και ο συμβολισμός της τοποθεσίας
Η επιλογή της Αλάσκας δεν είναι τυχαία.
Η περιοχή αποτέλεσε ρωσική κτήση μέχρι το 1867, όταν η αυτοκρατορική Ρωσία την πούλησε στις ΗΠΑ έναντι μόλις 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων.
Εκείνη την εποχή, πολλοί Αμερικανοί χαρακτήρισαν την αγορά «Σφάλμα του Seward» (Seward’s Folly), από το όνομα του τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, William H. Seward θεωρώντας την Αλάσκα έναν παγωμένο, άχρηστο τόπο.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, τους διέψευσε: η Αλάσκα εξελίχθηκε σε πηγή στρατηγικών και φυσικών πόρων (χρυσός, πετρέλαιο, αλιεία) και πλέον αποτελεί ένα νευραλγικό γεωπολιτικό σημείο, ειδικά υπό το πρίσμα της κλιμακούμενης διαμάχης για την Αρκτική.
Το γεγονός ότι ο Trump επιλέγει να συναντηθεί με τον Putin σε αμερικανικό έδαφος, που ήταν κάποτε ρωσικό, προσδίδει βαρύ πολιτικό συμβολισμό και υπενθυμίζει τους διαχρονικούς δεσμούς (και τις εντάσεις) μεταξύ των δύο χωρών.
Ρωσία: Συμβολική η επιλογή της Αλάσκας
Η Ρωσία από την πλευρά της χαρακτηρίζει συμβολική την επιλογή της Αλάσκας.
Ο Alexander Yakovenko , μέλος του Προεδρείου του Επιστημονικού και Εμπειρογνωμονικού Συμβουλίου της Ρωσικής Ομοσπονδίας και Πρέσβης επί τιμή, χαρακτήρισε την επιλογή της Αλάσκας ως τόπου διεξαγωγής της συνάντησης των Προέδρων Ρωσίας και ΗΠΑ.
Σύμφωνα με δηλώσεις του στο πρακτορείο RIA Novosti, η Αλάσκα παραπέμπει στη «θετική κοινή ιστορία» των δύο χωρών, υπενθυμίζοντας την ένοπλη ουδετερότητα της Μεγάλης Αικατερίνης κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας, καθώς και την αποστολή ρωσικών ναυτικών μοιρών στην αμερικανική ακτογραμμή κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο στις ΗΠΑ.
«Η Αλάσκα είναι σύμβολο του κοινού μας παρελθόντος, αλλά και του πιθανού κοινού μας μέλλοντος στην Αρκτική», δήλωσε ο Yakovenko.
Ο Ρώσος διπλωμάτης χαρακτήρισε την ανακοίνωση της τοποθεσίας απρόσμενη και ενδεικτική, υπογραμμίζοντας ότι αυτή η απόφαση αντανακλά τη διπλωματία δύο κυρίαρχων κρατών και όχι τα «μικροσυμφέροντα των ευρωπαϊκών πρωτευουσών».
Ημερήσια διάταξη: Ειρήνη στην Ουκρανία και ανταλλαγές εδαφών
Σύμφωνα με τον ίδιο τον Trump και ανώτερους αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, η καρδιά της συνάντησης είναι η εύρεση ειρηνευτικής λύσης στην Ουκρανία.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ανοιχτά ότι εξετάζονται προτάσεις για κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
«Κάποια εδάφη θα επιστραφούν, κάποια θα ανταλλαχθούν. Είναι περίπλοκο, αλλά προχωράμε», είπε ο Trump.
«Για να υπάρξει ειρήνη, πρέπει και οι δύο πλευρές να δώσουν κάτι.»
Αν και δεν έχουν αποκαλυφθεί ποιες περιοχές εμπλέκονται στις «ανταλλαγές», οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι συζητούνται τμήματα των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας που τελούν υπό ρωσικό έλεγχο από το 2022–2023.
O Zelensky υπό πίεση
Ο Trump κατέστησε σαφές ότι η οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία προϋποθέτει την έγκριση και υπογραφή του Ουκρανού προέδρου, Volodymyr Zelensky.
«Αν δεν έχει την εξουσιοδότηση να υπογράψει, του είπα να την πάρει — και το κάνει», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Λευκός Οίκος ανέφερε πως η συμμετοχή του Zelensky στη Σύνοδο της Αλάσκας είναι πιθανή, είτε με φυσική παρουσία είτε μέσω τηλεδιάσκεψης.
Από την άλλη, ο Putin εμφανίστηκε πρόθυμος να συναντήσει τον Zelensky, υπό «ορισμένες προϋποθέσεις», οι οποίες όμως δεν έχουν ακόμα εκπληρωθεί.
Ο Zelensky έχει δηλώσει ότι η Ουκρανία είναι ανοιχτή σε συνομιλίες, αλλά η συνταγματική απαγόρευση παραχώρησης εδαφών και η πολιτική πίεση στο εσωτερικό, καθιστούν μια τέτοια συμφωνία πολιτικά επικίνδυνη.
Διπλωματικό παρασκήνιο και προετοιμασίες
Η συμφωνία για τη σύνοδο κορυφής επετεύχθη μετά από μια τρίωρη συνάντηση του ειδικού απεσταλμένου του Trump, Steve Witkoff, με τον Putin στις 6 Αυγούστου. Ρώσοι αξιωματούχοι, όπως ο σύμβουλος Yuri Ushakov, επιβεβαίωσαν ότι πέραν του ζητήματος της Ουκρανίας, θα συζητηθούν κοινά ενεργειακά και επενδυτικά έργα στην Αρκτική, κάτι που εξηγεί και την επιλογή της Αλάσκας ως τόπου διεξαγωγής.
«Υπάρχει αμοιβαίο οικονομικό ενδιαφέρον για μεγάλης κλίμακας συνεργασία στην Αρκτική», τόνισε ο Ushakov.
Προκλήσεις, προοπτικές και επόμενες κινήσεις
Η Μόσχα έχει ήδη προσκαλέσει τον Trump να πραγματοποιήσει αντίστοιχη συνάντηση στη Ρωσία μετά την Αλάσκα.
Η πρόσκληση έγινε αποδεκτή «κατ’ αρχήν», ενώ ο Trump άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο τριμερούς συνόδου με Zelensky εφόσον υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες.
Η σύνοδος της Αλάσκας θα είναι η πρώτη απευθείας συνάντηση μεταξύ προέδρων ΗΠΑ και Ρωσίας από τη Σύνοδο του 2021 μεταξύ Biden και Putin.
Αν αποδώσει, θα μπορούσε να επαναφέρει τις ΗΠΑ στον ρόλο του παγκόσμιου ειρηνοποιού και να σηματοδοτήσει μια επανεκκίνηση στις σχέσεις Δύσης–Ρωσίας, με ευρύτερες προεκτάσεις στην Ευρασία, την ενέργεια και την ασφάλεια.
Ειρήνη ή επαναχάραξη σφαιρών επιρροής;
Η επικείμενη σύνοδος κορυφής δεν αφορά απλώς την ειρήνη στην Ουκρανία.
Πρόκειται για μια μεγάλης εμβέλειας διπλωματική σκακιέρα, όπου Trump και Putin προσπαθούν να επανακαθορίσουν ισορροπίες, περιοχές επιρροής και γεωοικονομικές συμμαχίες.
Η Αλάσκα, από σύμβολο παλιών συμφωνιών, ίσως γίνει το επίκεντρο μιας νέας παγκόσμιας ανακατανομής ισχύος.