Δεν είναι και λίγες οι – μέχρι στιγμής – γκάφες της Επιτροπής για την Ελληνική Επανάσταση του 1821, στην οποία επικεφαλής είναι η Γιάννα Αγγελοπούλου, ο τρόπος που έχει προσεγγίσει την συμπλήρωση των 200 χρόνων από την αρχή της Επανάστασης έχει προκαλέσει πονοκέφαλο στο Μέγαρο Μαξίμου.
Οι δηλώσεις και οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο από την ίδια την κυρία Αγγελοπούλου όσο και από μέλη της επιτροπής έχουν καταφέρει να προκαλέσουν σφοδρές αντιδράσεις και να διχάσουν την ελληνική κοινωνία.
Οι εξελίξεις αυτές έχουν θορυβήσει το επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη και το ερώτημα που έχει ήδη διατυπωθεί συμπυκνώνεται στην εξής φράση που ακούγεται υπό τη μορφή ψιθύρου: «Πρόκειται περί αστοχιών ή κάποιοι από το περιβάλλον της επιτροπής έχουν βρει ένα βήμα για να κάνουν προσωπική ζημιά στον πρωθυπουργό;»
Οι απανωτές… γκάφες της Επιτροπής 2021, ιδίως από συγκεκριμένα μέλη της, έρχονται να πλαισιώσουν την ήδη άσχημη από την εκκίνησή της εικόνα και το ιδεολογικό πρίσμα μέσα από το οποίο εξετάζει τόσο την Επανάσταση όσο και την πορεία του έθνους τα τελευταία 200 χρόνια, αναγκάζοντας ακόμη και κυβερνητικούς βουλευτές να «ξεσπαθώσουν» εναντίον της, χωρίς κανείς από το Μέγαρο Μαξίμου να τους… επιπλήξει. Κάτι που δείχνει σαφώς το κλίμα που επικρατεί.
Σύμφωνα με την «κυριακάτικη δημοκρατία», η προβληματική εικόνα που παρουσιάζεται αυτή τη στιγμή μπορεί να εξελιχθεί σε ακόμη χειρότερη, αφού πλέον κάθε κίνηση της επιτροπής μπαίνει στο «μικροσκόπιο». Η ανεξαρτησία της επιτροπής δεν σημαίνει ότι αυτή θα μπορεί να κινείται όπως θέλει και ήδη στο Μέγαρο Μαξίμου προχωρούν σε διορθωτικές κινήσεις, όπως ο διορισμός του επικοινωνιολόγου Ευτύχη Βαρδουλάκη, προσωπική επιλογή του πιο στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού Γρ. Δημητριάδη, που έρχεται έπειτα από σειρά «συστάσεων» στην επιτροπή, που δεν φαίνεται όμως να έπιασαν τόπο.
Το πραγματικό ερώτημα πλέον είναι εάν αυτές οι «διορθώσεις» αρκούν για να σώσουν την πορεία της επιτροπής προς το 2021 ή θα ληφθούν άλλα μέτρα, όπως η επί της ουσίας υποκατάσταση της συγκεκριμένης επιτροπής από άλλου είδους πρωτοβουλίες που ήδη υπάρχουν ή νέες που σχηματίζονται.
Τα πρόσωπα και το φιάσκο
Η επιλογή της Γιάννας Αγγελοπούλου ως προέδρου της Επιτροπής 2021 προκάλεσε από μόνη της αρκετή κουβέντα. Η επιλογή της θεωρήθηκε από αρκετούς ένας τρόπος να έλθει η νέα κυβέρνηση σε «ανακωχή» με την κυρία Αγγελοπούλου και αυτή να αναλάβει ρόλο στο πολιτικό γίγνεσθαι μετά τη ρήξη της με την κυβέρνηση Τσίπρα που της στοίχισε το διπλωματικό της διαβατήριο. Η τοποθέτησή της στη θέση της προέδρου εξηγήθηκε από κύκλους της κυβέρνησης ως σχεδόν συμβολική, αλλά από κύκλους πιο… υποψιασμένων θεωρήθηκε ως ανταπόδοση στην ειδική σχέση του κυβερνώντος κόμματος με τον εφοπλιστή Θ. Αγγελόπουλο, που βοήθησε αρκετά το κυβερνών κόμμα.
Εξαρχής όμως ξεκίνησαν τα προβλήματα, καθώς η ίδια η επιλογή του εμβλήματος της Επιτροπής 2021 προκάλεσε πλήθος αρνητικών σχολίων, αφού πολλοί θεώρησαν ότι η «παράλειψη» της ελληνικής σημαίας και του σταυρού από αυτό έδειχναν τον δρόμο που σκόπευε να πάρει αυτή. Και ίσως οι σκεπτικιστές αυτοί δικαιώθηκαν από όσα ακολούθησαν.
Αναρτήσεις για το εάν ο Καποδίστριας ήταν δικτάτορας ή όχι, κείμενα για τον Καραϊσκάκη με προσέγγιση μεσημεριανής εκπομπής, προσεγγίσεις σε ζητήματα όπως η δολοφονία Λαμπράκη με αναφορές σε ταινίες και τελευταίο δείγμα η προσπάθεια απαξίωσης του Παπαρρηγόπουλου ως «στρατευμένου επιστήμονα». Η σειρά των «λαθών» της επιτροπής δείχνει να οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ένα φιάσκο «ολυμπιακών διαστάσεων», όπως υπογραμμίζουν κάποιοι.
Οι δε προσπάθειες να εξηγηθούν όλες αυτές οι αστοχίες, τουλάχιστον «αποτυχημένες», με αποκορύφωμα ίσως την «εξήγηση» για το θέμα που δημιουργήθηκε με το άρθρο για τον Καραϊσκάκη, που άφηνε να υπονοηθεί ότι κάποιοι «άλλοι», εκτός επιτροπής, κατάφεραν να έχουν πρόσβαση στην ιστοσελίδα της και να δημοσιεύσουν σε αυτή το άρθρο ενός μέλους της. Δικαιολογία αστεία, που είναι ξεκάθαρο ότι γράφτηκε σε καθεστώς πανικού, αφού άλλοτε ήταν ολόκληρη σε κεφαλαία.
Παραιτήσεις και αποστασιοποιήσεις
Αυτού του είδους οι κινήσεις αλλά και η γενικότερη προσέγγιση οδήγησαν τελικά στην παραίτηση της ιστορικού Μαρίας Ευθυμίου, με καταγγελίες για «ουδετεροπατρία» και αποχρωματισμό της Ιστορίας. Παραίτηση, η οποία απ’ ό,τι φαίνεται δεν θα είναι η μοναδική, καθώς σε παρόμοιες σκέψεις έχουν οδηγηθεί και άλλα μέλη της επιτροπής.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σχεδόν δεδομένη θεωρείται και η παραίτηση του Πασχάλη Κιτρομηλίδη, για λόγους παρόμοιους με αυτούς που επικαλέστηκε η Μαρία Ευθυμίου. Τυχόν περαιτέρω παραιτήσεις πάντως θεωρείται ότι θα αποτελέσουν μεγάλο πλήγμα τόσο για το έργο της επιτροπής όσο και για το κύρος της κυρίας Αγγελοπούλου.
Αλλα μέλη της επιτροπής έχουν σταδιακά αποστασιοποιηθεί, αφού δεν μπορούν να ανεχθούν να εμφανίζονται ως… δεύτερα βιολιά στις προσπάθειες αυτοπροβολής που είναι σαφές ότι κάνουν συγκεκριμένα μέλη της, όπως ο Αρ. Χατζής, ο οποίος μάλιστα, όπως κάποιοι παρατηρητές σημειώνουν, δεν χάνει ευκαιρία να προβάλλει -ακόμη και με αφορμή τις αστοχίες-, το δικό του ιστορικό έργο, που θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα.
Τι ήθελε η κυβέρνηση
Η δημιουργία της επιτροπής ήρθε με το πρώτο κιόλας νομοσχέδιο της νέας κυβέρνησης. Σε αυτήν θα συμμετείχαν σύμφωνα με αυτό «πρόσωπα εγνωσμένου κύρους από τον χώρο της πολιτικής, των γραμμάτων και των τεχνών, και της επιστήμης. Κεντρικός στόχος της επιτροπής θα είναι η δημιουργία της στρατηγικής ενεργειών και του πλάνου δράσεων που θα συντελεστούν για τον εορτασμό της εθνικής επετείου για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
Η επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει προτάσεις για την ανάδειξη των αξιών του ελληνικού έθνους, του πολιτισμού και της ιστορίας, όπως αυτά διαμορφώθηκαν από τη σύσταση του ελληνικού κράτους έως σήμερα, αλλά και να συντελέσει στην ανάπτυξη του εθνικού αφηγήματος της Ελλάδας, με σκοπό τη δημιουργία ενιαίας εικόνας και ταυτότητας της χώρας και των φορέων του ελληνικού κράτους.
Πάντως η στόχευση του πρωθυπουργού ήταν ήδη από τον Αύγουστο ξεκάθαρη, καθώς δήλωνε: «Το 2021 θα είναι μια χρονιά που όλοι οι Ελληνες θα γιορτάσουμε μαζί και ενωμένοι τα 200 χρόνια ελευθερίας του ελληνικού κράτους, με υπερηφάνεια για το παρελθόν μας και αυτοπεποίθηση για το μέλλον μας».
Στόχος που είναι σαφές ότι δεν θεωρείται πια πιθανόν να επιτευχθεί, αφού το έργο της επιτροπής έχει ως αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης να ασχολείται με τα πρόσωπα σε αυτή, τις προσωπικές τους απόψεις και το αφήγημα μέσα από το πρίσμα της ιδεολογίας τους και όχι με το «εθνικό αφήγημα» ή την ανάδειξη των αξιών του ελληνικού έθνους.
Τι έδωσε η επιτροπή
Υπό αυτή την έννοια η Επιτροπή 2021 έχει προς το παρόν αποτύχει στο να λειτουργήσει σύμφωνα με τους όρους υπό τους οποίους δημιουργήθηκε. Μάλιστα, απ’ ό,τι φαίνεται τείνει στον ακριβώς αντίθετο δρόμο. Χαρακτηριστική η αντίδραση του βουλευτή της Ν.Δ. Κωνσταντίνου Μπογδάνου, ο οποίος επισήμανε ότι η επιτροπή επιλέγει σημεία της ελληνικής Ιστορίας που δεν ενώνουν αλλά διχάζουν, όπως για παράδειγμα η δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη.
Με αυτή τη λογική τόνισε ότι περιμένει η επιτροπή να αναφερθεί στη δολοφονία της Ελένης Γκατζογιάννη και τη δολοφονία της Ελένης Παπαδάκη που επίσης διχάζουν. Μεταφέροντας μάλιστα όσα πολλοί χρήστες του διαδικτύου έλεγαν, ανέφερε ότι βρίσκει ατυχές το γεγονός ότι η επιτροπή επιλέγει να προβάλλει επετειακά γεγονότα που προκαλούν έριδες, ασκώντας κριτική και στο account της επιτροπής στα κοινωνικά δίκτυα που, αντί να ενώνει, διχάζει, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «ως βουλευτής του ελληνικού Κοινοβουλίου έχω εκ του Συντάγματος υποχρέωση να μην επιτρέψω τον διχασμό».
Αρκετοί ήταν αυτοί που σημείωναν ότι η Γιάννα Αγγελοπούλου αποτελεί τον αντι-Τσιόδρα της κυβέρνησης. Και όπως ακριβώς η επιλογή του συγκεκριμένου γιατρού ως το δημόσιο πρόσωπο της προσπάθειας κατά του Covid-19 λειτούργησε θετικά για την κυβέρνηση, με τον ίδιο τρόπο η επιλογή των προσώπων στην Επιτροπή 2021 θα λειτουργήσει με ιδιαίτερα αρνητικό τρόπο.
Ως σημαντικός μάλιστα παράγοντας αξιολογείται ότι οι αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκύπτουν από ανθρώπους που ανήκουν σε αυτό που ονομάζεται Κεντροδεξιά, μέρος των οποίων είναι σαφές ότι αποτελούν τους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας, ενώ επιδοκιμασία υπάρχει από τον χώρο της Αριστεράς και κάποιες μικρές ομάδες ακραίων φιλελεύθερων, κάτι που σαφώς δεν αφήνει ικανοποιημένη ούτε την επικοινωνιακή ομάδα του πρωθυπουργού ούτε και τους βουλευτές του κόμματος.
Η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου!
Η επίσημη παρέμβαση του Μαξίμου μετά όσα συνέβησαν ήταν ο διορισμός του επικοινωνιολόγου Ευτύχη Βαρδουλάκη. Πρόκειται για την τελευταία, ίσως, προσπάθεια από πλευράς κυβέρνησης να «τιθασεύσει» τον τρόπο με τον οποίο η επιτροπή προσεγγίζει τη δημόσια σφαίρα.
Ο Ευτύχης Βαρδουλάκης αποτελεί προσωπική επιλογή του Γρηγόρη Δημητριάδη, του πιο στενού -ίσως- συνεργάτη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, κάτι το οποίο δείχνει ότι το ζήτημα απασχόλησε άμεσα τον πρωθυπουργό, ο οποίος σίγουρα δεν είναι ευχαριστημένος με όσα συμβαίνουν, κάτι το οποίο έχει οδηγήσει αρκετούς να αναρωτιούνται αν οι «γκάφες» της επιτροπής είναι όντως «γκάφες», είτε λόγω απειρίας είτε λόγω του πρίσματος υπό το οποίο εξετάζεται το έργο της επιτροπής ή σχέδιο κάποιων που θέλουν να τον χτυπήσουν προσωπικά.
Κυβερνητικός βουλευτής χαρακτήριζε την παραπάνω ως την ερώτηση του ενός εκατομμυρίου, η απάντηση στην οποία θα δείξει και το τι θα γίνει τελικά με την επιτροπή. Εάν τελικά στην κυβέρνηση πεισθούν ότι πρόκειται περί… σχεδίου και όχι περί αστοχιών, είναι πολύ πιθανόν να πάρουν την απόφαση αν όχι να καρατομήσουν την συγκεκριμένη επιτροπή, τουλάχιστον να την υποκαταστήσουν στηρίζοντας άλλες, διαφορετικές πρωτοβουλίες ανθρώπων, που είτε ήδη υπάρχουν είτε συντόμως θα σχηματιστούν.