Εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ήδη παγώσει το κεφάλαιο των «υπερ-πρόωρων» εκλογών, το ευρωπαϊκό «σχέδιο Μάρσαλ» μπορεί και να είναι ο λόγος για να το κλείσει οριστικά. Κι εάν ο Αλέξης Τσίπρας είχε εξ αρχής αποκλείσει την πολεμική αντιπολίτευση και τον ακτιβισμό των πολλαπλών μετώπων, μπορεί να έχει πια έναν λόγο παραπάνω να εστιάσει την δύναμη πυρός του στην οικονομία.
Κοινώς, το ευρωπαϊκό οικονομικό πακέτο – είτε η Ελλάδα πάρει τελικά 32, είτε 22 δις από το κοινοτικό χρήμα – αναδιατάσσει δυνάμεις και επανακαθορίζει στρατηγικές στο εγχώριο πολιτικό πεδίο.
Για την κυβέρνηση αυτό το κοινοτικό χρήμα μπορεί να γίνει το νέο όπλο και, μαζί, το διακύβευμα της κάλπης. Μπορεί να της δώσει προεκλογικό αφήγημα, να γίνει όχημα υποσχέσεων και προσδοκιών – να παράξει το δίλημμα περί του νέου παραγωγικού και αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας, και να προσθέσει οραματικά χαρακτηριστικά σε μια πολιτική αντιπαράθεση που επί μια δεκαετία πρόσφερε μόνον διαχείριση λιτότητας και κατανομή φόρων.
Μόνον που το κοινοτικό χρήμα δεν θα αρχίσει να φθάνει στην Αθήνα, στην καλύτερη περίπτωση, πριν από το 2021. Και ουδείς γνωρίζει ακόμη – και μάλλον δεν θα το γνωρίζει πριν από τον Σεπτέμβρη – με ποιους τελικούς όρους θα δοθούν τα ευρωπαϊκά δισεκατομμύρια, σε ποιους κλάδους θα «πέσουν», κι εάν θα εκταμιευθούν σε ορίζοντα τετραετίας ή επταετίας.
Ολες αυτές οι παράμετροι είναι καθοριστικές για να υπάρξει πολιτικός και εκλογικός σχεδιασμός. Αρα, ακόμη και οι πιο ένθερμοι θιασώτες ενός θερινού εκλογικού αιφνιδιασμού από τον – δημοσκοπικά κυρίαρχο – Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλάζουν ρότα. Για τους πιο προβληματισμένους του Μαξίμου, ούτε το φθινόπωρο ενδείκνυται για πρόωρες κάλπες: Θα είναι η στιγμή που θα έχει πλέον φανεί το βαρύ αποτύπωμα της κρίσης του lockdown, το ευρωπαϊκό «ιππικό» θα αργεί ακόμη να φανεί, και οι εκλογές με μόνο όπλο τις υποσχέσεις κρύβουν ρίσκα. Ως εκ τούτων, οι τελικές και στρατηγικές αποφάσεις παραπέμπονται προς τον Οκτώβρη – αναλόγως και της εξέλιξης του κύκλου της πανδημίας – , εάν όχι στα τέλη του χρόνου.
Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι πως έως τότε το πιθανότερο είναι πως θα έχει κλινικά νεκρή μια κρίσιμη μάζα του εκλογικού σώματος – τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους, τους νέους επαγγελματίες. Είναι τα μεσαία στρώματα που οδηγούνται σε βίαιη εισοδηματική καθίζηση μετά το lockdown, και δεν εντάσσονται στις προτεραιότητες των κυβερνητικών μέτρων στήριξης.
Οι ίδιες κοινωνικές και εκλογικές ομάδες είναι εκείνες στις οποίες απευθύνεται ήδη ο ΣΥΡΙΖΑ, με το πρόγραμμα «Μένουμε Οριθιοι», με τις προτάσεις για μη επιστρεπτέες χρηματοδοτήσεις, και με το σχέδιο για εισόδημα έκτακτης ανάγκης. Τις ίδιες κοινωνικές ομάδες έδειξε ο Αλέξης Τσίπρας ζητώντας ξανά, στην συνέντευξή του στον Alpha, εμπροσθοβαρή μέτρα για να στηριχθεί «πάση θυσία» όπως είπε, «η εργασία και η μικρομεσαία επιχειρηματότητα». Και πάνω στο πολιτικό DNA ακριβώς αυτών των στρωμάτων έχει χτιστεί και η επιλογή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για δομική και στοχευμένη αντιπολίτευση, έστω και με εσωκομματικό κόστος.
Το εγχείρημα όμως δεν είναι εύκολο ούτε για τον Αλέξη Τσίπρα για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι πως κάποια από αυτά τα κοινωνικά στρώματα – ειδικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες – δεν υπήρξαν προτεραιότητα ούτε για την διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, η απόσταση που πρέπει να διανύσει για να τους πείσει μεγαλώνει. Ο δεύτερος είναι πως ακόμη δεν υπάρχει, και παραμένει άγνωστο εάν και πότε θα υπάρξει, ο νέος, μετασχηματισμένος ΣΥΡΙΖΑ – ο ΣΥΡΙΖΑ, που ο Αλέξης Τσίπρας υποσχέθηκε πέρσι ακριβώς στις ίδιες κοινωνικές ομάδες.
Με αυτά τα δεδομένα, η πολιτική στροφή της Ευρώπης και η αναπτυξιακή δίοδος που ανοίγει το Ταμείο Ανάκαμψης μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμο καύσιμο και για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και να λειτουργήσουν ως βάση των νέων προγραμματικών και πολιτικών διλημμάτων και ως επιταχυντής κοινωνικών συμμαχιών. Με την επίγνωση πάντοτε, όπως λέει έμπειρο στέλεχος του κόμματος, ότι «ο πολιτικός χρόνος δεν είναι απεριόριστος». Και ότι «ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα διστάσει να αιφνιδιάσει, όταν κρίνει πως η συγκυρία τον ευνοεί»…