Νατάσα Ρουγγέρη
Η αλληλογραφία Τσίπρα – Γεννηματά για την αναθεώρηση του συντάγματος παρά τα… νεύρα Βενιζέλου αφήνει για πρώτη φορά χαραμάδα ελπίδας για ουσιαστικές αλλαγές στο σύνταγμα με προοδευτικό χαρακτήρα.
Τα συμπεράσματα περί συνεργασίας του Κινήματος Αλλαγής με τον ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή τη συζήτηση για την αναθεώρηση του συντάγματος, αν και πρώιμα, έχουν ήδη προκαλέσει ποικίλα σχόλια στους βασικούς «παίκτες» του πολιτικού συστήματος. Με λίγα λόγια είναι ένα θέμα που απασχολούσε, απασχολεί και θα συνεχίσει να απασχολεί τόσο την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα όσο και την αξιωματική αντιπολίτευση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Φυσικά και την πολύφερνη «νύφη», δηλαδή το Κίνημα Αλλαγής – συνολικά αλλά και ανά συνιστώσα!
Με την αναγκαστική συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ να έχει δείξει τα πρώτα σοβαρά σημάδια… κόπωσης και τον Κυρ. Μητσοτάκη να αντιμετωπίζει πολλαπλά προβλήματα στο εσωτερικό του αλλά να επιμένει να διεκδικεί το κεντρώο κοινό, δεν είναι παράλογο το επίμονο φλερτ του κυβερνώντος κόμματος με το Κίνημα Αλλαγής, ακόμη κι αν πολλοί απαξιώνουν ήδη τα προσδοκώμενα εκλογικά του αποτελέσματα. Και εδώ που τα λέμε, περισσότερο γέρνει στη ζυγαριά στελεχών και πολιτών του κεντροαριστερού χώρου η δημιουργία ενός συνασπισμού προοδευτικών δυνάμεων, στρατηγική θέση όπως είχε πει και ο Γιάννης Δραγασάκης στο συνέδριο του Κινήματος, παρά το «τι κι αν ήμασταν παραδοσιακά εχθροί; Ας ενωθούμε να διώξουμε τον Τσίπρα» του Μητσοτάκη!
Συνεννόηση για το σύνταγμα
Και όσο και αν επιμένει η Φώφη Γεννηματά στο «όσο πιο γρήγορα φύγει η κυβέρνηση τόσο το καλύτερο», το λάθος του προκατόχου της Ευάγγελου Βενιζέλου να δώσει τα χέρια με τη ΝΔ του Κυρ. Μητσοτάκη –αλλά και του Αντώνη Σαμαρά– δεν πρόκειται να το επαναλάβει. Εχει αποδείξει με τη στάση και την πολιτική της, όσο κι αν διαφωνεί κανείς μαζί της σε πολλά επιμέρους ζητήματα, ότι είναι πολύ πιο αποτελεσματική στους σχεδιασμούς της από τον βιαστικό και «αχόρταγο» Βενιζέλο. Για παράδειγμα, πολλοί στον δικό της χώρο την κατηγορούν ότι αργά αλλά σταθερά εξαφανίζει το ΠΑΣΟΚ. Η Γεννηματά, όμως, απέδειξε με την πανηγυρική εκλογή της στη θέση της επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής ότι το «brand name» ΠΑΣΟΚ είναι ακόμη εδώ και μάλλον θα είναι για καιρό…
Ετσι, η συζήτηση που έχει ανοίξει για τη συνταγματική αναθεώρηση δεν είναι ούτε ασήμαντη ούτε άσχετη των μελλοντικών πολιτικών εξελίξεων – για παράδειγμα, των εκλογών με απλή αναλογική, αν όπως όλα προοιωνίζονται δεν πάρει αυτοδυναμία κανείς. Με «όπλο» τον σοβαρό Νίκο Αλιβιζάτο –που όλα δείχνουν ότι αποτελεί ανερχόμενη δύναμη στον νέο φορέα– και βάζοντας στην άκρη ουσιαστικά τους δύο συνταγματολόγους του ΠΑΣΟΚ Ευάγγ. Βενιζέλο και Ανδρέα Λοβέρδο αφού «κανείς δεν τους ρώτησε», όπως είπε ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος, για την απόφαση του κινήματος να καταθέσει τις προτάσεις του και να στείλει η Φ. Γεννηματά σχετική επιστολή στον πρωθυπουργό και στους άλλους πολιτικούς αρχηγούς, η κουβέντα για την αναθεώρηση έχει ήδη ανοίξει.
Διπλό βαρίδι Βενιζέλος – Λοβέρδος
Η συναίνεση του πρωθυπουργού, εξάλλου, στην πρόταση Γεννηματά και η προτροπή του για συνταγματικές αλλαγές με προοδευτικό πρόσημο πριν από τη λήξη της παρούσας κυβερνητικής θητείας δείχνουν ότι η συνεννόηση μεταξύ των δύο δεν είναι άπιαστο όνειρο. Αυτή η προοπτική, βεβαίως, δεν είναι καθόλου ευχάριστη πρωτίστως στον Ευάγγ. Βενιζέλο, ο οποίος έχει κηρύξει ανένδοτο κατά της κυβέρνησης και με αφορμή την υπόθεση του σκανδάλου Novartis, στην οποία φέρεται να εμπλέκεται και, δευτερευόντως, στον Κυρ. Μητσοτάκη –οι απόψεις του οποίου, εξάλλου, δεν απέχουν και πολύ από αυτές του κ. Βενιζέλου– ο οποίος ανατριχιάζει και μόνο στη σκέψη ότι μπορεί ο νέος φορέας να συνεργαστεί μακροπρόθεσμα (και όχι κατ’ ανάγκην ως συγκυβέρνηση) με τον ΣΥΡΙΖΑ!
Τα λόγια του υπουργού Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη, πάντως, ο οποίος πρόσφατα αποκάλεσε «βαρίδια» για το Κίνημα Αλλαγής τους Λοβέρδο και Βενιζέλο δεν είναι κάτι πρωτάκουστο στη Χαριλάου Τρικούπη. Ωστόσο όσο εύκολο δείχνει να τραβήξουν χωριστούς δρόμους με τον Ευάγγ. Βενιζέλο, ο οποίος, εξάλλου, από καιρό πορεύεται αυτόνομα, τόσο δύσκολη θα είναι η αποστασιοποίηση από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και υποστηρικτή τής Φ. Γεννηματά σε πολλά μέτωπα Ανδ. Λοβέρδο…
Οι βασικοί εταίροι της, πάντως, στο Κίνημα Αλλαγής, δηλαδή ο Σταύρος Θεοδωράκης του Ποταμιού, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος της ΔΗΜΑΡ αλλά και ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου του ΚΙΔΗΣΟ τάσσονται υπέρ της συνεννόησης για τη συνταγματική αναθεώρηση. Και μάλιστα, με τον Στ. Θεοδωράκη να προτρέπει τη Φ. Γεννηματά να μη διστάσει να στηρίξει τολμηρές θέσεις, όπως ο διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους, και τον Θ. Θεοχαρόπουλο να υπογραμμίζει με νόημα ότι οι συνεδριακές αποφάσεις «είναι υπεράνω των ατομικών επιλογών και θέσεων μέσα στον φορέα» (βλ. διαφωνία Βενιζέλου).
Οσο για τη ΝΔ, πέρα από ένα άρθρο του Κυρ. Μητσοτάκη για τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, παρουσιάζει από αμηχανία έως και άρνηση στο να ανοίξει και επίσημα η συζήτηση της συνταγματικής αναθεώρησης εντός του Κοινοβουλίου. Αλλά αυτό, πλέον, μοιάζει να αφορά μόνο τον Βενιζέλο…
Όσο για τη ΝΔ, ο Κυρ. Μητσοτάκης ήδη αρνήθηκε να ανοίξει και επίσημα η συζήτηση της συνταγματικής αναθεώρησης αφού σε επικοινωνία του με τη Φ. Γεννηματά είπε ότι δεν είναι του παρόντος, χρησιμοποιώντας μάλιστα ακριβώς το ίδιο επιχείρημα με τον Ευάγγελο Βενιζέλο: ότι δεν εξασφαλίζονται ευρείες συναινέσεις «με ευθύνη Τσίπρα».