Έλσα Σπυριδοπούλου
Καλεσμένος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και της Αττικό Μετρό Α.Ε., παρευρέθηκε στο Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς, σε ημερίδα που είχε τίτλο “Και Αρχαία και Μετρό”. Παρούσες επίσης και η Υπουργός Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) Λυδία Κονιόρδου και η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ Μαρία Ανδρεαδάκη- Βλαζάκη και η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Έλλη Χρυσίδου, η οποία μετέφερε χαιρετισμό του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη.
Η φράση που ‘πρωταγωνίστησε’ σε όλες τις ομιλίες ήταν ότι “όταν υπάρχει πολιτική βούληση όλα μπορούν να συμβούν και αυτό ισχύει ξεκάθαρα στο θέμα του Μετρό Θεσσαλονίκης και της συνύπαρξης του με τα αρχαιολογικά ευρήματα”.
Εξάλλου, τόσο ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. Γιάννης Μυλόπουλος όσο και η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης Πολυξένη Βελένη, κάνοντας μια αναδρομή στην πορεία του έργου απο το 2006 έως σήμερα, στάθηκαν ιδιαίτερα στον αγώνα που έκαναν αρχαιολογικές υπηρεσίες και δήμος Θεσσαλονίκης ενάντια στο επιχείρημα της πρώην διοίκησης της Αττικό Μετρό ότι αρχαία και Μετρό δεν μπορούν να συνυπάρξουν. “Αποδείχτηκε ότι επρόκειτο για ψευτοδίλημμα”, τόνισαν.
Καθυστερήσεις λόγω ιδεοληψίας και όχι λόγω αρχαίων
“Λυπάμαι που όσοι το υποστήριζαν τους διαψεύδει η πραγματικότητα, αλλά μόλις υπήρξε πολιτική βούληση, η λύση βρέθηκε” σημείωσε δεικτικά ο κ. Μυλόπουλος, ο οποίος υποστήριξε επίσης ότι “οι ιδεοληψίες καθυστερούν τα έργα και όχι τα αρχαία”.
Ήδη απο το 2015 το έργο κινείται γοργά όπως είπε, και ανέφερε ότι “μέχρι στιγμής έχει ολοκληρωθεί το 95% των αρχαιολογικών εργασιών (απομένουν οι σταθμοί Βενιζέλου και Αγ. Σοφίας) και το 85% των τεχνικών έργων. Έχει υλοποιηθεί δηλαδή το 60% του έργου και μάλιστα το 2017 είχαμε ρεκόρ απορροφητικότητας των χρημάτων”.
Πρόσθεσε δε ότι “το 2019 θα αρχίσουν οι δοκιμαστικές λειτουργίες του Μετρό, τον Νοέμβρη του 2020 αναμένεται να αρχίσει η λειτουργία της βασικής γραμμής και αρχές του 2022 θα αποδοθούν οι σταθμοί Βενιζέλου και Αγ. Σοφίας. Επιπλέον” πρόσθεσε, “έχει ολοκληρωθεί το 50% του έργου στην Καλαμαριά και με 30 εκ. ευρώ που εξοικονομήσαμε θα ξεκινήσουμε πρόδρομες εργασίες, με αρχαιολογικά έργα κτλ, προς τις Δυτικές συνοικίες. Εν ολοίγοις” κατέληξε, “το 2020 θα ζούμε σε μια διαφορετική πόλη”.
Μετά το Πάσχα επισκέψιμοι Σταθμοί
Στο ίδιο κλίμα η κ. Βλαζάκη τόνισε ότι “ανασχεδιάζοντας το Μετρό, ανασχεδιάζεται όλη η πόλη” και ανακοίνωσε ότι προχωρούν οι συζητήσεις για τη δημιουργία Μουσείου Μετρό όπου θα φιλοξενούνται τα αρχαιολογικά ευρήματα. Επιπλέον σε λίγους μήνες “θα αναπτυχθούν” όπως είπε “ευρήματα σε ελεύθερους χώρους που μαζί με υφιστάμενα μνημεία θα διαμορφώσουν ένα ανοιχτό μουσείο. Εάν μάλιστα”, συμπλήρωσε η κ. Βλαζάκη “αυτό το όραμα ολοκληρωθεί έτσι όπως το φανταζόμαστε, τότε θα έχουμε το πιο σημαντικό Μετρό παγκοσμίως”.
Τέλος, η ΥΠΠΟ Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε σημαντική την εκδήλωση “κυρίως για την ενημέρωση των πολιτών, καθώς σε λίγο καιρό θα βιώνουν στην καθημερινότητα τους ένα σπουδαίο πολιτιστικό κεφάλαιο”. Και ακριβώς επειδή όλο αυτό το έργο αφορά πρωτίστως τον πολίτη της Θεσσαλονίκης, μετά το Πάσχα όπως είπε και ο κ. Σπίρτζης “οι πρώτοι δύο σταθμοί του Μετρό που θα είναι έτοιμοι θα γίνουν επισκέψιμοι, ώστε να κατανοήσουν όλοι ότι αρχαία και Μετρό μπορούν να συμπορευτούν”.
Ιστορικό ευρημάτων
Τις ομιλίες ακολουθήσαν οι παρουσιάσεις αρχαιολόγων με αναφορές σε ορισμένα απο τα 300.000 ευρήματα που έχουν φέρει στο φως οι ανασκαφές μέχρι σήμερα. Συνοπτικά, αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων,
-Στο Αμαξοστάσιο Πυλαίας- Σταθμός Φλέμινγκ, όπου ανακαλύφθηκε προκασσάνδρειο πόλισμα του 4ου αι. π.Χ., αλλά και νεκροταφείο ρωμαϊκών χρόνων (2ος -4ος αι. μ.Χ.).
-Στο Σταθμό Σιντριβάνι, όπου βρέθηκε μεγάλο τμήμα του ανατολικού νεκροταφείου της πόλης (3.000 ταφικά μνημεία), όπως επίσης και τρίκιλιτη κοιμητηριακή Βασιλική στη θέση παλαιότερου κτηρίου με ψηφιδωτά δάπεδα.
-Στον Σταθμό Αγίας Σοφίας, όπου ήρθε στο φως ένα εντυπωσιακό κρηναίο οικοδόμημα/νυμφαίο που εμφανίζει επάλληλες οικοδομικές φάσεις, και παραδίπλα βρέθηκε και ακέφαλο αγαλματίδιο της Αφροδίτης.
–Στον Σταθμό Βενιζέλου, όπου αποκαλύφθηκε η περίφημη βυζαντινή αγορά κατά μήκος της κεντρικής οδού
-και στον Σταθμό Δημοκρατίας και Διακλάδωση Σταυρούπολης, Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός, όπου ανακαλύφθηκε μεταξύ άλλων τμήμα της δυτικής αρχαίας νεκρόπολης και λίγα μόλις μέτρα έξω από τα δυτικά τείχη, μεγάλα συγκροτήματα κρατικών αποθηκών κρασιού και λαδιού (πιθεώνας) και εργαστηρίων της ύστερης αρχαιότητας.